• Triglitseridlar sintezlanishi
  • Yog‘lar biosintezining boshqarilishi
    		•

    To‘yinmagan yog‘ kislotalar sintezi




    Download 4,12 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet141/273
    Sana21.05.2024
    Hajmi4,12 Mb.
    #249242
    1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   ...   273
    Bog'liq
    Sobirova-R.A-biokimyo

    To‘yinmagan yog‘ kislotalar sintezi
    Tarkibida bitta qo‘shbog‘ tutuvchi palmitoolein va olein kislotalari
    jigar va yog‘ to‘qimasi hujayralari mikrosomalarida maxsus
    oksigenazalar ta’sirida kislorod ishtirokida palmitat va stearinat
    kislotalaridan sintezlanadi. Ushbu reaksiyada bir molekula kislorod ikki
    juft elektron uchun akseptor vazifasini o‘taydi, ularning bir jufti substrat
    (atsil-KoA) hisobidan bo‘lsa, ikkinchi jufti NADFH
    2
    hisobiga:
    C
    15
    H
    31
    -CO-S-KoA+NADFH
    2
    +O
    2
    →
    CH
    3
    -(CH
    2
    )
    5
    -CH=CH-(CH
    2
    )
    7
    -CO-SKoA +NADF
    Palmitil-KoA palmitooleil-KoA
    +2H
    2
    O
    Linol va linolen kislotalari odam va hayvon organizmida
    sintezlanmaydi. Organizmga ular ovqat tarkibida tushadi. Boshqa ota
    to‘yinmagan yog‘ kislotalari jigarda mikrosomal va mitoxondrial
    fermentlar ishtirokida palmitoolein, olein, linol, linolen kislotalari
    molekulasining uzayishi hamda qoshimcha qo‘shbog‘lar kiritilishi yoli
    bilan sintezlanishi mumkin.
    Triglitseridlar sintezlanishi
    Toqimalarda triglitseridlar glitserin va yog‘ kislotalaridan
    sintezlanadi. Dastlab glitserin kinaza ta’sirida glitserin ATF evaziga
    fosforillanadi va glitserol-3-fosfat hosil bo‘ladi. Keyingi bosqichda
    glitserol-3-fosfat ikki molekula faol yog‘ kislotasi (atsil-KoA) bilan
    birikib fosfatid kislota hosil bo‘ladi. Undan fosfatidatfosfataza ta’sirida
    fosfat kislota qoldig‘i ajralishi natijasida hosil bo‘lgan diglitseridga yana
    bir molekula atsil-KoA birikishi natijasida triglitserid hosil bo‘ladi.
    Yog‘lar biosintezining boshqarilishi
    Sintezda ishtirok etuvchi atsetil-KoA karboksilazaning jigar va yog‘
    to‘qimasida faolligi sitrat va izotsitrat miqdoriga bog‘liq. Sitrat va
    izotsitrat ferment multikompleksini hosil qilishda ishtirok etib
    polimerlanish natijasida ipsimon shaklga kiradi va faollanadi.
    Hujayrada sitrat kamayishi yog‘ kislotalar sintezini pasaytiradi.
    Aksincha sitrat va izotsitrat ortib ketgan bo‘lsa yog‘ sintezini
    kuchaytiradi.
    Izotsitratni parchalovchi ferment izotsitratdegidrogenaza o‘z
    navbatida faolligi ATF miqdoriga bog‘liq. Izotsitratdegidrogenaza

    248
    allosterik ferment bo‘lib uning faolligi ATF miqdoriga bog‘liq. ATF
    manfiy allosterik effektor bo‘lib, fermentni ingibirlaydi. Natijada sitrat
    va izotsitrat miqdori ko‘payadi. Ular mitoxondriyalarni tark etib atseti-
    KoA-karboksilazaga ta’sir etadi.

    Download 4,12 Mb.
    1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   ...   273




    Download 4,12 Mb.
    Pdf ko'rish