375
Hozirgi zamon tasavvuriga ko‘ra qon ivishida plazma, trombotsit
va to‘qima komponentlari ishtirok etadi. Ularni qon ivish omillari deb
ataladi.
Qon plazmasi omillari :
I omil (fibrinogen)
– qon ivishda ishtirok etuvchi asosiy omil.
Glikoproteid, jigarda sintezlanadi, molekula massasi 330000, qon
plazmasidagi konsentratsiyasi 2-4 g/l, molekulasi 3 juft o‘zaro o‘xshash
bo‘lmagan peptid zanjiridan tarkib topgan bo‘lib, ular o‘zaro disulfid
bog‘lari orqali bog‘langan.
II omil (protrombin)
– qon ivishda ishtirok etuvchi asosiy
omillaridan biri, trombin (ferment)ning o‘tmishdoshi, kimyoviy jihatdan
glikoproteid,
α
2
-globulinlar fraksiyasi tarkibiga mansub, jigarda
sintezlanadi; 10-12 atom Ca
2+
bilan birikishi natijasida qonformatsiyasi
o‘zgaradi.
III omil (to‘qima tromboplastini)
– lipoprotein, to‘qima
jarohatlanganda hosil bo‘ladi, molekula massasi 167 000 000.
IV omil (kalsiy ionlari)
– qon ivishining ko‘p fazalarida ishtirok
etadi; jumladan, X omilning faollashuvida, to‘qima tromboplastin
faollashuvida, prokonvertin faollashuvida, trombin hosil bo‘lishida
ishtirok etadi.
