|
-rasm. DNKning tuzilishi.
16-rasmBog'liq biologiya 10 uzb Kurs ishi1 surxandaryo, DVIGATELLARNING KO‘RSATKICHLARINI OSHIRISH USULLARI VA ULARNI RIVOJLANISH ISTIQBOLLARI., Science and Human, ASIL ABBOS FERRARI, abdikerimova g operatsion sistemasi, axborotni muhofaza qilish, bayonnoma, Tahorat olinayotganida o\'qiladigan duolar, Scan 20230522 (2), REFERAT O\'ZI, Shaxsiy varaqa Mohicha, Документ Microsoft Word (3), Mehnat-oila tarbiyasinig sharti sifatida, Презентация давлат хукук тарихидан15-rasm. DNKning tuzilishi.
16-rasm. DNK.
DNKning tuzilishi. DNK molekulasi birgalikda o‘ng tarafga buralib,
qo‘sh spiral hosil qiluvchi ikkita polinukleotid zanjirlardan iborat. Bu zanjirlar
bir-biriga antiparallel bo‘lib, biri 3´ uglevod bilan boshlanib 5´ uglerod
bilan tugallansa, ikkinchisi 5´ uglerod bilan boshlanadi va 3´ uglerod bilan
tugallanadi. Purin va pirimidin asoslari spiral ichida joylashadi (15-rasm).
Bir zanjirning purin asosi va ikkinchi zanjirning pirimidin asosi bir-biri
bilan vodorod bog‘i orqali bog‘lanib komplementar juftlarni hosil qiladi.
Adenin va timin o‘rtasida ikkita vodorod bog‘i hosil bo‘lsa, guanin va sitozin
o‘rtasida uchta vodorod bog‘i hosil bo‘ladi (16-rasm).
Azotli asoslarning komplementarlik qonu-
niyatlari E.Chargaff qoidasida aks etgan:
1. Purin asoslarining soni pirimidin
asoslari soniga teng.
2. Adeninlar soni timinlar soniga, guaninlar
soni sitozinlar soniga teng: A=T, G=C
3. Adenin va guaninlar sonining yig‘in disi
sitozinlar va timinlar sonining yig‘indisiga
teng: A+G=T+C
Azotli
asoslar
komplementarligi
DNK ning irsiy axborotni saqlash va nasldan
naslga o‘tkazish vazifasining kimyoviy asosi
hisoblanadi. Nukleotidlarning ketma-ketligi
saqlan gandagina irsiy axborot nasldan naslga
xatosiz o‘tkaziladi.
RNKning tuzilishi. RNK molekulasi bitta polinukleotid zanjiridan iborat
(17-rasm). Tuzilishi, molekulasining katta-kichikligi, hujayrada joylashishi va
bajaradigan vazifasiga ko‘ra 3 xil RNK farq qilinadi.
Informatsion RNK (i-RNK) oqsilning strukturasi haqidagi genetik axborotni
yadrodan ribosomalarga yetkazadi. Ribosomal RNK (r-RNK) ribosomalarning
tarkibiga kiradi, yadroda xromosomaning yadrocha hosil qiladigan qismida
sintezlanadi. Transport RNK (t-RNK) yadroda hosil bo‘ladi, aminokislotalarni
biriktirib ribosomaning polipeptid zanjiri
yig‘iladigan joyga – ribosomaga yetkazadi.
t-RNK «beda bargi» deb ataluvchi ikki-
lamchi struktu ra ga ega. t-RNKning mo le-
kulasida ikkita faol qismi bo‘lib, ular dan
biri antikodon tripleti va ikkin chisi akseptor
uchi. Antiko don tripleti, i-RNKning kodo-
niga komplementar. Akseptor uchi ga
aminokislotalar birikadi (18-rasm). RNK
mo lekulalari DNK molekula si ning qo‘sh
zanjirining biriga kom plementar tarz da
sintezlanadi.
|
| |
