5-rasm. Immobilizasiya usullari
Tabiiyki, bu talablarni barchasiga javob beraoladigan tashuvchilar yo’q.
SHu sababli ham
immobilizasiya uchun juda ham ko’p materillardan foydalanishga to’g’ri keladi.
Organik polimerli tashuvchilar
Bunday polimerlarni ikki sinfga bo’lish mumkin: tabiiy polimerlar va sun’iy polimerlar. O’z
navbatida tabiiy polimerlarni ham biokimyoviy xossalariga qarab guruhlarga bo’lish mumkin;
polisaxaridlar; oqsil, lipid tabiatli tashuvchilar. Sun’iy, ya’ni sintez yo’li bilan olingan polimerlar
ham guruhlarga bo’linadi, masalan, makromolekularni asosiy zanjirni
kimyoviy tuzilishiga qarab,
polimetilenlik, poliamidlik, poliefirlik tashuvchilar va x.k.
Immobilizasiya qilish usulli, fermentni xususiyatini
va ishlatilishiga qarab, "tashuvchi"larga
bir qator qo’shimcha talablar quyiladi: kovalent immobilizasiya qilinganda "tashuvchi" fermentni
faolligini belgilovchi qismi bilan bog’lanmasligi lozim; (fermenti faollik markazi o’z holda bo’lishi
shart), ferment faolligini pasaytirish xususiyatlari bo’lmasligi shart.
Immobilizasiya qilish jarayonida quyidagilarni bilish lozim; "Tashuvchi"
va ferment har xil
zaryadlarga ega bo’lsalar, immobilizasiya jarayoni tez va mustaxkam kechadi, aksincha bir xil
zaryadga ega bo’lsalar
jarayon kiyin kechadi; "tashuvchini" zarrachalari qancha kichik bo’lsa,
sorbsiya qilish xususiyati shuncha baland bo’ladi. Immobilizasiya jarayonida ko’proq polimetilen
tipidagi "tashuvchi" lar boshqalarga nisbatan kengroq ishlatiladi.
