|
neft va gazni qayta ishlash
|
| bet | 3/9 | | Sana | 11.12.2023 | | Hajmi | 46,17 Kb. | | #116269 |
Bog'liq Bob Neft va tabiy gaz xomashyolari neft va gazni qayta ishlash b-fayllar.org (4)1.2 neft va gazni qayta ishlash.
Neft fraksiyalarining entalpiyasi (issiklik saklashi) deganda, birlik xajmdagi neft maxsulotining boshlangich temperaturasidan biror bir berilgan temperaturagacha isitish uchun kerak bulgan issiklik mikdoriga aytiladi.
Umuman olganda, boshlangich temperatura deb ixtiyoriy temperaturani olish mumkin. Xisoblash oson bulishi uchun kup xollarda 273,16K olingan. Shu temperaturalarda entalpiya shartli ravishda 0ga teng deb kabul kilingan.
Buglarning entalpiyasi deb, suyuklikning to kaynash temperatura-sigacha sarf bulgan issiklik mikdoriga aytiladi. Entalpiya, issiklik sigimining funksiyasidir. Neft fraksiyasining zichligi oshishi bilan uning entalpiyasi kamayadi.
Bosimning kichik kiymatlari entalpiyaga katta ta’sir kursatmaydi. Lekin bosim oshsa, bu ta’sir ancha sezilarli buladi.
Xamma kattik jismlarda bulgani kabi suyukliklarda xam ma’lum bir mikdorda molekulalar borki, bu molekulalarning energiyasi torshishish energiyasidan katta. Ular shu energiya xisobiga bevosita suyuklik molekulalarni tark etib molekulalarni urab olgan muxitga (fazoga) utishlari mumkin.
Bu jarayon suyuklik uchun buglanish yoki bug xosil bulish, kattik jismlar uchun esa sublimatsiya (vozgonka) deb aytiladi. Buglanish ixtiyoriy temperaturada bulib turadi, lekin uning intensivligi temperatura kutarilishi bilan oshib boradi.
Buglanish jarayoni bilan yonma – yon kondensatsiyalanish jarayoni xam boradi, ya’ni bug xolatdan yana suv xolatga utish jarayenidir. Agar suyuklik yuza birligidan vakt birligi ichida chikayotgan molekulalar soni, shu suyuklik sirtiga kaytib tushayotgan molekulalar soniga mikdor jixatdan teng bulsa, u vaktda buglanish va suyuklanish urtasida dinamik muvozanat karor topadi.
Bug uzining suyukligi bilan muvozanat xolatida bulsa, bunday bug tuyingan bug deyiladi. Umuman olganda, sublimatsiya (vozgonka) issikligi deb, moddaning kattik xolatidan bug yoki gaz xolatiga utish uchun kerak bulgan issiklik mikdoriga aytiladi.
Yonish issiqligi. Yonish jarayonida issiklik yigindisi doimiydir. Kimyoviy jarayonning umumiy issiklik effektiv yigindisi, fakat jarayenga katnashuvchi modda reagentlari va oxirgi maxsulotlariga boglik bulib, jarayonning oraliklarida buladigan uzgarishlariga boglik emas. Bu Gess konuning moxiyati anglatadi.
Misol uchun;
а) 2С(kattik jism)+02(gaz)=2СО(gaz)+52,8 kkal.
б)С (kattik jism)+02(gaz)=СО2 (gaz)+94 kkal
СО2(gaz)+С(kattik jism)=2СО(gaz)-41,2 kkal.
2С(kattik jism)+02(gaz)=2СО(gaz)+52,8 kkal
2С(kattik jism)+02(gaz)=2СО(gaz)+52,8 kkal
Kattik, suyuk, gazsimon yokilgilarning yonish issikligi maxsus kalorimetrlarda aniklanadi. Yonish issiklik kiymatlarining tajribaviy kattaliklari bulmasa, u xolda yonish issikligini neft maxsulotlari uchun topilgan formulalar bilan xisoblash mumkin. Buning uchun kup tarkalagan D. I. Mendeleyev formulasi urinli.
Qю=8100C+30000H+2600(S-O) (kkal/kg)
Qк =8100+30000H+2600(S-O)-600(9H+n) kkal/kg.
C, H, S, O - yokilgida uglevodorod, vodorod, oltingugurt, kislorodning massa ulushi;
8100, 30000 va 2600 - uglerod, vodorod va oltingugurtning yonish issik-ligi mikdori;
600 - suvning buglanish issikligi.
W – esa suvning yokilgidagi massa ulushi.
Yenish issikligi, xosil bulgan maxsulot va birikmalarning issiklik farki sifatida karash mumkin.
|
| |
