|
Neftning erituvchanlik kobiliyati va uning uglevorodlarnining eruvchanligi
|
| bet | 4/9 | | Sana | 11.12.2023 | | Hajmi | 46,17 Kb. | | #116269 |
Bog'liq Bob Neft va tabiy gaz xomashyolari neft va gazni qayta ishlash b-fayllar.org (4)Neftning erituvchanlik kobiliyati va uning uglevorodlarnining eruvchanligi.
Neft va suyuk neftning maxsulotlari; - yod, oltingugurt, oltingugurt birikmalarini xamda, xar xil usimlik moylari va xayvon yoglarini yaxshi erituvchi bulib xisoblanadi. Neftning bu xususiyatidan texnikada keng kullaniladi.
Neftni kayta ishlash sanoatida, maxsus benzin va ligroin fraksiyalari ishlab chikariladi. Bu ishlab chikarilgan ligroin va benzin sanoatning xar kanday soxalarida erituvchi sifatida ishlatiladi. Benzin – erituvchi sifatida usimlik moylarini eritish uchun ishlatiladi.
Eng yaxshi erituvchilar katoriga kiruvchi past molekulyar aromatik uglevodorodlardan benzol, toluol, ksilolni misol kilib olish mumkin. Lekin ular zaxarli bulgani uchun bevosita kullanilishi chegaralangan.
Neft kupgina gazlarni xam erituvchisi xisoblanadi; masalan, xavo, uglerod oksidi, metan, etan, butan v.x.k. Suvda neft xam, uning uglevodo-rodlari xam erimaydi. Uning eruvchanlik mikdori juda kichik bulib, foizning 0,01% ulushini tashkil etadi. Xammasidan kuprok suvda aromatik uglevodorodlar eriydi.
Eng yomon eruvchilarga alkanlar kiradi. Molekulyar ogirligi oshib borishi bilan uglevodorodlarning eruvchanligi kamayib boradi. Uglevodorod aralashmalarni ajratish texnologiyasi xamda yukori temperaturada kaynovchi neft fraksiyalarini tozalashda erituvchilarni selektiv tanlash katta axamiyatga ega.
Eruvchi va erituvchi temperatura orkali xarak terlanadi. Shunga muvofik yukori temperaturada eruvchining tula erishi kuzatiladi. Bu temperatura erishning kritik temperaturasi deyiladi.
Neftning elektr xossalari.
Suvsizlantirilgan neft va neft maxsulotlari dielektirik xossa-siga ega bulib, ularning nisbiy dielektrik singdiruvchanlik doimisi ε- kariyib 2-ga yakin bulib, ba’zi bir izalyatorlarga nisbatan 3 – 4 marta kichikdir. Masalan ; shisha (ε =7), chinni (ε=6), mramor (ε=8) ga teng ekanligini kurish mumkin.
Suvsiz toza neft maxsulotlarining elektr utkazuvchanligini deyarli xisobga olmasa xam buladi. Neftning bu xossasi-dan amaliyetda keng kullaniladi. Kattik neft parafinlari elektrotexnika sanoatida izolyatorlar sifatida keng foydalaniladi. Maxsus neft moylari esa transformatorlarga kondensator (elektr zaryadini tuplovchi) vazifasini bajarishi maksadida solish tavsiya etiladi.
|
| |
