24-mavzu:Trikotajdan shim konstruksiyasini qurish.
Reja:
1.Shimning orqa bo'lak chizmasini chizish.
2.Tizza chizig'i aniqlash.
3.Shimning o'tirish qirqimi chizish.
Tayanch iboralar
: O’lcham olish,shim
old qismi,shimning orqa bo'lagi,bo'ksa
chizig'i,o'tirish balandligi.
Shimning orqa bo'lak chizmasini chizish. Uchi A nuqta bilan belgilangan to'g'ri
burchak yasaladi. A nuqtadan pastga AN bo'lagi belgilanadi:
AN= D
sh
+2,4 sm
N nuqtadan gorizontal chiziq o'tkaziladi.
A nuqtadan pastga quyidagi vertikal chiziqlar belgilanadi.
Bo'ksa chizig'ini bildiruvchi AB bo'lagi:
AB=Dd – D
orq.bel.
Oyoq qadami kengligini bildiruvchi AS
bo'lagi:
AS = V
bel
– V
d
+7,5 sm
Bunda V
bel
— bel chizig'i balandligi o'lchami;
V
d.
— dumba osti qatlami balandligi o'lchami.
V va S nuqtalaridan
gorizontal chiziq
o'tkaziladi.
Tizza chizig'i aniqlanadi. Buning uchun N nuqtadan yuqoriga to'g'ri AN bo'ylab, xuddi
shimning old qism chizmasidagi shu bo'lagiga teng ND bo'lagi belgilanadi.
D nuqtadan gorizontal chiziq o'tkaziladi.
Orqa qism shimning yuqori qirqim kengligi teng: A
1
A
2
= 21,5 sm (model bo'yicha
aniqlanadi).
Bu o'lcham A nuqtadan o'ng va chapga AA
1
va AA
2
bo'laklari sifatida belgilanadi:
AA
1
=0,65 A
1
A
2
; AA
2
=0,35 A
1
A
2
Orqa
qism
shimning
kengligi
buyum
kengligidan kelib chiqib, hisoblanadi:
Sh
orq.q
= Sh
orq
/ 2 + 1sm
Hosil bo'lgan o'lcham chap va o'ngga BB
1
va
BB
2
bo'laklari sifatida belgilanadi:
BB
1
= Sh
orq.bel.
/ 2 + 1.75sm
BB
2
= Sh
orq.bel.
/ 2 – 1.75sm
Orqa qism shimning
oyoq qadami kengligi
quyidagi formula bilan aniqlanadi:
S
1
S
2
= O
bo’k
+ 6,5sm
bunda: O
bo’k
— bo'ksa aylanasi o'lchami.
Bu o'lcham S nuqtadan o'ng va chapga SS
1
va
SS
2
bo'laklari sifatida belgilanadi.
O'tirish qirqimi chizig'ini chizish uchun yordamchi S
3
S
4
va v nuqtalarining joylashuvi
topiladi.
Buning uchun A
2
va B
2
nuqtalari to'g'ri
chiziq bilan birlashtirilib, SS
2
chizig'i bilan
kasishguncha davom ettiriladi va kasishgan nuqta S
3
bilan belgilanadi. B
2
nuqtadan pastga
B
2
S
3
chizig'i bo'ylab, 7 sm ga teng bo'lgan B
2
bo'lagi belgilanadi. So'ngra S
2
S
3
da
bissaktrisa burchagi o'tkaziladi
va unda S
3
nuqtadan 2 sm ga teng bo'lgan S
3
S
4
bo'lagi
belgilanadi.
Shimning o'tirish qirqimi chizig'i A
2
B
2
va a nuqtalaridan to'g'ri chiziq o'tkazish bilan, a
nuqtadan S
4
va S
2
nuqtalari bo'ylab esa silliq egri chiziq o'tkazish bilan belgilanadi.
Orqa qism tizza bo'yi kengligi teng:
D
1
D
2
= O
k
+ 6 sm
bunda: O
k
— tizza aylanasi o'lchami. D
1
D
2
kattaligi D
1
nuqtadan chap va o'ngga DD
1
va DD
2
bo'laklarini topish bilan aniqlanadi:
DD
1
= D
1
D
2
/ 2 - 0.7sm
DD
2
= D
1
D
2
/ 2 + 0.7sm
Orqa qism shimning pastki kengligi quyidagi formula bo'yicha aniqlanadi:
N
1
N
2
= O
to’p
+ 5 sm
bunda: O
to’p
— to'piq aylanasi o'lchami.
N nuqtadan chap va o'ngga gorizontal chiziq bo'ylab NN
1
va NN
2
bo'laklari
belgilanadi:
NN
1
= NN
2
= N
1
N
2
/ 2
Orqa qism qadam qirqimining chizig'i S
2
D
2
va N
2
nuqtalaridan silliq egri chiziq
o'tkazish bilan yasaladi.
Orqa qism
shimning yon qirqimlari N
1
va D
1
nuqtalaridan to'g'ri chiziq chizib, D
1
nuqtadan S
1
B
1
va A
1
nuqtalari bo'ylab silliq egri chiziq o’tqazish bilan yasaladi:
A
1
a = A
1
N
1
– D
buyum
bunda: A
1
N
1
— chizmadagi o'lcham.
D
buyum
— buyum yon uzunligi
A
2
nuqtadan yuqoriga o'tirish qirqimi chizig'i
davomida A
1
a ga teng A
2
a
1
bo'lagi
belgilanadi. a
1
va a nuqtalari egri bo'rtma chiziq bilan birlashtiriladi. a
1
a chizig'i — bu
shim orqa qismining yuqori qirqim chizig'i.
