|
Boshlang‘ich ta’lim yo‘nalishi 2-kurs 516-guruh boshlang‘ich ta’lim pedagogikasi fanidan kurs ishi mavzu
|
| bet | 6/13 | | Sana | 07.06.2024 | | Hajmi | 100,83 Kb. | | #261494 |
Bog'liq 1.Ta’lim jarayoni yaxlit tizim sifatida. Ta’lim tamoyillari1. Ilmiylik tamoyili:
- Maqsad: O‘quvchilarni ilmiy fikrlash va tadqiqot qilishga rag‘batlantirish.
- Asoslar: Ilmiylik tamoyil o‘quvchilarga ilmiy g‘oyalar, nazariy fikrlash va tadqiqotlar olishga yo‘naltiriladi.
- Amaliyot: O‘quvchilarga ilmiy tadqiqotlar va laboratoriya ishlari orqali o‘z fikrlarini amaliyotda sinab ko‘rish, maqolalar yozish va ilmiy konferensiyalarda ishtirok etish imkoniyatini beradi.
2. Tizimlilik tamoyili:
- Maqsad: Ta’lim jarayonini muntazam va tizimli bir usulda tashkil etish.
- Asoslar: Tizimlilik tamoyili ta’lim jarayonida muntazam va tizimli tashkil etishning muhimligini ta’kidlaydi. Bu tamoyil o‘quvchilarga bilimlarni ketma-ket va mantiqiy tartibda o‘rganishga yo‘naltiriladi.
- Amaliyot: Dars rejalarini va mashg‘ulotlarni tuzishda tizimlilik prinsiplaridan foydalanish, o‘quv materiallarini muntazam va tartiblangan usulda taqdim etish, va o‘quvchilarning o‘zlarini to‘g‘ri tashkil etishlari uchun to‘g‘ri va barqaror muhit yaratishga qaratiladi.
Bu tamoyillar o‘quvchilarning mustaqil fikrlash va ilmiy yondashuvlarga odatlanishini rag‘batlantiradi, shuningdek, ta’lim jarayonining muntazam va tizimli tashkil etilishini ta’minlaydi
Pedagogik texnologiya mohiyat jihatdan bosqa texnologiyalar bilan bir safda turadi, cunki ular ham bosqalari qatori o‘z xususiy sohasiga, metodlari va vositalariga ega, ma’lum “material” bilan ish ko‘radi. Biroq Pedagogik texnologiya inson ongi bilan bog‘liq bilimlar sohasi sifatida murakkab va hammaga ham tushunarli bo‘lmagan pedagogik jarayonni ifoda etishhi bilan ishlab chiqarish, biologik, Hatto axborotli texnologiyalardan ajralib turadi.
Uning o‘ziga xos tomonlari – tarbiya komponentlarini mujassamlastirganidir.
Pedagogik texnologiya boshqa sohalardagi texnologik jarayonlar bilan uzluksiz boyib boradi va an‘anaviy o‘quv jarayoniga, uning samaradorligini oshirishga ta’sir ko‘rshatisning yangi imkoniyatlarini egallab oladi. Afsuki, bu jarayon hozirgi ta’lim tizimida juda qiyin kechayapti, haqiqiy kompyuterli Pedagogik texnologiya o‘zining ilmiy ishlanmasini kutayapti.
Ilg‘or pedagogik texnologiyalarni loyihalash va hayotga tatbiq etishh muammosi mamlakatimizda ham rivojlangan davlatlar qatori yangi korxona – “Pedagogik texnologiya
Davlat Markazi”ni tuzisni taqozo etadi. Agar sjunday Markaz tashkil etilsa, birinchi navbatda “portlash effekti” sari yo‘lni qisqartirihsga hissa qo‘shgan bo‘lardi. Uchinchi ming yillikda ta’lim taraqqiyotining haqqoniy dvigateli sifatida o‘qituvchi faoliyatini yangilasga, ta’lim-tarbiya jarayonini maqbul (optimal) qurisga, talaba yosjlarda hurfikrlilik, bilimga cjanqoqlik, Vatanga sodiqlik, insonparvarlik tuyg‘ularini sjakllantirisga ijobiy ta’sir ko‘rsatar edi.
Yangi o‘zbek davlatchiligining tamal toshi qo‘yilayapti: ijtimoiy, iqtisodiy, ma’naviy, mavkuraviy sohalarda tub islohotlar amalga osirilmoqda. Ta’lim-tarbiya sohasining isloh qilinishi pedagogika fanini rivojlantirish uchun qulay imkoniyatlar yaratib berdi. Endilikda kisilik jamiyati tomonidan uzoq yillar davomida yaratilgan tarbiya tajribalarini o‘rganish va tadqiq qilish islari keng qo‘yildi.
Bugun mamalakatimiz istiqloli sarofati tufayli barcha fan sohalarini rivojlangan
davlatlarda to‘plangan tajribalar asosida tahlil qilish va takomillastirish imkoniyatlari mavjud. Pedagogika fani va amaliyotida qo‘llanilayotgan «pedagogik texnologiya” atamasi inglizcha “an edecatianal tecnrology” so‘zidan olingan bo‘lib, aynan tarjimasi “ta’lim texnologiyasi” degan ma’noni bildiradi Pedagogika fanida pedagogik texnologiya tushunchasini ta’riflashda hali yagona bir fikrga kelinganicha yo‘q.
Pedagogikada qayta takrorlanadigan pedagogik jarayon (tsiklni) yaratishh oson ish emas. Bunga o‘quv-tarbiya vazifalarining turli-tumanligi, ta’lim mazmuni va o‘quv materiallarining har xilligi, talabalarning bilim o‘zlashtirish qobiliyatlarini xotira xususityalari bir xil emasligi kabi qator faktorlar sabab bo‘ladi. Shunga qaramay rivojlangan mamlakatlarda olimlar pedagogik texnologiya usulini shlab chiqdilar, ular yaratgan pedagogik texnologiya usuli qayta takrorlanadigan pedagogik tsikl bo‘lib, ta’lim olishda rejalashtirilgan natijalarni kafolatlaydi.
Pedagogik texnologiyaning fan sifatidagi vazifasi ta’lim-tarbiya amaliyotida eng samarali va tejamli o‘quv jarayonlarini shaxsni kasb egasi sifatida shakllantiruvchi pedagogik, psixologik qonuniyatlarni aniqlash, shuningdek falsafa, sotsiologiya,fiziologiya, matematika, kibernetika, informatika va boshqa fanlarning qonuniyatlaridan foydalanishh yo‘llarini aniqlashdan iborat.
Bugun esa Pedagogik texnologiya mavzusi bo‘yicha mamlakatimizda nazariy va amaliy konferentsiyalarni uyushtirish, vaqtli matbuotlarda maqolalarning tez-tez ko‘zga tashlanib turishi ijtimoiy voqelikka aylanib borayotganligi quvonclidir. 1997 yil may oyida Samarqand Davlat universittetida o‘tkazilgan “Oliy ta’limning hozirgi dolzabr muammolari” Oliy o‘quv yurtlariaro ilmiy-metodik konferentsiyaning yalpi yig‘ilishida “Pedagogik texnologiya: kontseptual tahlil” mavzusida ma’ruza qilindi. Ma’ruzada ta’limni texnologiyalastirish jarayoni ijtimoiy byuurtma mavjudligi e‘tirof etildi, Pedagogik texnologiya ta’rifi, mohiyati va tarixi hamda zamonaviy loyihasi metodologik yondashuvlar asosida tahlil qilindi.
Pedagogik texnologiya muammolariga oid olimlarning fikrlari vaqtli nashrlarda, “Ma’rifat”, “Ucitel Uzbekistana” kabi ro‘znomalarda muntazam ravishda yoritilib boradi. Demak, bu mavzu nazariyasi va amaliyoti ko‘p ming sonli auditoriyaga kirib borayapti, o‘qituvchilar kunlik faoliyatlarida ulardan foydalanayotganligi ma’lum.
|
| |
