143
Universal JK-triggerida agar S=1 bo’lsa, triggerdagi kirish impulslar 1-
bosqichga qabul qilinadi. S=0 bo’lganda, 2-bosqich 1- bosqichdagi holatni
o’ziga qabul qiladi. JK-triggerining sxematik ko’rinishi 5.7.-rasmda keltirilgan.
JK- universal triggerining ishlash jadvali.
S
0
0
0
0
1
1
1
1
J
0
0
1
1
0
0
1
1
K
0
1
0
1
0
1
0
1
Q(t+1) Q(t) Q(t) Q(t) Q(t) Q(t) 0
1
-Q(t)
JK-universal triggeri asosida bir necha triggerlarni hosil qilish mumkin.
Quyida RS, T, D- triggerlarini qurish sxemalari keltirilgan 5.8-rasm).
5.3. Registrlar va sanash qurilmalari
Bir nechta triggerlarni ketmaket yoki parallel ulash va ularning
kirishlarini mantiqiy elementlar bilan boshqarish
orqali registrlar va sanash
qurilmalari sxemaslarini hosil qilish mumkin.
Registr deb
axborotni qabul qiluvchi, saqlovchi, murakkab bo’lmagan
o’zgartirishlar (chapga va o’nga surish)ni amalga oshiruvchi,
hamda axborotni
to’g’ri va teskari kodlarda uzatuvchi qurilmaga aytiladi. Registrlar ketma ket
C
J
K
T
Q
Q
5.7.- rasm.
J
K
C
T
T
T
T
C
J
K
C
J
K
C
C
D
1
RS-triggeri
T- triggeri
D- triggeri
5.8- rasm
.
144
kodlarni parallel kodga va aksincha o’zgartirishda ham ishlatiladi.
Registrlarning asosini triggerlar hosil qiladi va
triggerlarni ketma-ket yoki
parallel ulash orqali registr sxemasi hosil qilinadi.
Sonning har bir razryadi registrning razryadiga (saqlovchi triggerga)
mos keladi.
Registrlarning parallel,
ketma-ket prinsipda ishlovchi, o’nga va chapga
suruvchi, hamda reversiv turlari mavjud.
Parallel prinsipda ishlovchi registrlarda
kodlar parallel yoziladi va
o’qiladi, ketma-ket prinsipda ishlovchi registrlarda esa kodlar ketma-ket yoziladi
va o’qiladi.O’nga va chapga suruvchi registrlar kodlarni o’nga va chapga surish
uchun xizmat qiladi.
Quyidagi rasmda D-trigger asosida qurilgan o’nga suruvchi,
ketma-ket
prinsipda ishlovchi registr sxemasi keltirilgan (5.9-rasm).
Har bir taktda “X” kirishdan ikkilik raqamlar ketma-ket kodda kiritiladi,
va bitta razryadga o’nga suriladi.
D-triggeri asosidagi chapga suruvchi registr sxemasi 5.10.-rasmda
keltirilgan.
D
D
D
C
C
C
T
1
T
2
T
n
Q
n
Q
2
Q
1
Х
Такт
5.9- rasm.
D
D
D
C
C
C
T
1
T
2
T
n
n
Такт
5.10.-rasm.
n-1
1
145
Reversiv registrlar saqlanayotgan axborotni ham o’nga, ham chapga
surish uchun xizmat qiladi.
