138
qilish mumkin.
Trigger bir razryadli ikkilik axborot (“0”yoki”1”)ni
saqlaydigan xotira elementi. Mantiqiy elementlardan farqli ravishda trigger ichki
holatga - xotiraga ega.
Triggerlar ikkita chiqishga: 1)
Q- to’g’ri chiqish. 2)
Q
-inkorli
chiqishga
ega.
5.3.-rasm. Trigger
Triggerlarning ‘1’ holatiga to’g’ri chiqishdagi (
Q) signalning yuqori
holati ‘1’, inkorli chiqishidagi (
Q
) signalning past holati ‘0’ to’g’ri keladi.
Trigger qurilmasining kirishlari informatsion va yordamchi (boshqaruvchi)
kirishlarga bo’linadi. Informatsion kirishlaridagi
signallar trigger holatini
boshqaradi, yordamchi kirishlardagi signallar esa tirggerni talab qilingan holatga
oldindan o’rnatish uchun, ham da ularni sinxrosignal bilan ta’minlash uchun
hizmat qiladi. Trigger kirishlarining soni uning strukturasiga va boshqariladigan
vazifalariga bog’liq. Triggerning
informatsion kirishlari S, R, J, K, D, T
simvollari orqali belgilanishi qabul qilingan,
boshqaruvchi kirishlar esa C, V
simvollar bilan belgilanadi.
Triggerning sxematik belgisi 5.3-rasmda ko’rsatilgan. Bu erda S, R-
informatsion kirishlarni,
Q va
Q
- chiqishlarni belgilaydi.
Triggerning mantiqiy elementlar asosidagi sxemasi 5.4-rasmda
keltirilgan.
1.1.1.1.1.1
Т
1.1.1.1.1.3
В
1.1.1.1.1.5
А
1.1.1.1.1.7
Q
1.1.1.1.1.9
Q
1.1.1.1.1.11
Q
1.1.1.1.1.13
Q
1.1.1.1.1.15
В
1.1.1.1.1.17
А
1
1
139
Aytaylik trigger ‘0’ holatda (
Q=0,
Q
=1) va R, S kirishlarda nol signali
berilgan bo’lsin. Bunda triggerning holati o’zgarishsiz qoladi.
Xaqiqatdan ham
Q
chiqishdagi ‘1’ signal birinchi YOKI elementining kirishiga ulangan. Ushbu
element chiqishi R=0 ni e’tiborga olgan holda ‘1’ signalga ega bo’ladi va
ikkinchi element INKOR kirishiga ulangan, natijada bu elementning chiqishida
va
Q chiqishda avvalgidek ‘0’ signal bo’ladi.
Ikkinchi INKOR elementining
chiqishidan ‘0’ signal uchinchi element
YOKI
kirishlaridan biriga ulangan,
uning ikkinchi S kirishiga ‘0’ signal beriladi natijada uchinchi element YOKI
chiqishida ham ‘0’ signal hosil bo’ladi. Bu signal to’rtinchi
element INKOR
chiqishida ‘1’ signal hosil bo’ladi. Natijada triggerning “0” holati tasdiqlanadi
(
Q=0,
Q
=1).
