Loyiha matni faylining tuzilishi.
Loyiha fayli, ayrim qo’shimcha imkoniyatlari ham mavjud bo’lgan Pascal tilidagi matni ko’rinishidagi fayldir. Dasturingizni asosiy qismi shu faylda joylashgan. Dasturingizni asosiy ishlarini (vazifalarini) Delphi da modullarga bajariladi, asosiy faylda (loyiha faylida) emas. Loyiha faylini matn muhariri oynasida ochish uchun Project\View_source buyrug’ini bering. Yangi loyiha faylini matni quyidagicha:
program Project1;
uses Forms,Unit1 in 'Unit1.pas' {Form1}; Unit2 in 'Unit2.pas' {Form2};
{$R *.res}
Begin
Application.Initialize
Application.CreateForm(TForm1, Form1);
Application.CreateForm(TForm2, Form2);
Application.Run;
end.
program Project1; // Programma nomi yoki loyihani nomi
uses Forms // Loyihada standart modullarning bog'lanishi (chaqirilishi) bajariladi.
Unitl in 'Unitl.pas' {Forml}; // Forml ning modulini bog’lanishi (chaqirilishi) bajariladi.
Unit2 in 'Unit2.pas' {Form2}; // Form2 ning modulini bog’lanishi (chaqirilishi) bajariladi.
Bundan so’ng bitta kompilyator direktivasi mavjud {$R *.res}. Unda loyihangizdagi resurslar fayli ko’rsatiladi. ( *.res kengaytmali fayl ).
begin // Loyihangizni asosiy qismi bo’lib bu erda dasturni bajarilish ketma-ketligi beriladi.
Application.Initialize;//JloftHhara3HH (dasturingizni) yaratilishini tashkil etadi
Application.CreateForm(TForml, Forml); // Loyihangizda Forma ni yaratilishi beriladi
Application. CreateForm(TForm2, Form2); // Loyihangizda Form2 ni yaratilishi beriladi va hokazo. Qavs ichida formani nomi, uning tipi (sinf tipi) beriladi. Loyihada bir nechta forma yaratish mumkin lekin birinchi bo’lib yaratilgan forma asosiy forma hisoblanadi va u yopilganda loyihangiz (dasturingiz) yopiladi.
Application.Run; // Loyihani (Dasto’rni) ishga tushirish va birinchi bo’lib yaratilgan forma chiqadi.
end. // dasturingizni tugagan qismi.
Delphi da ixtiyoriy komponentalarida ko’rinishi jihatidan uchga bulinadi.
Komponent konteyner - bunda bu komponent uzi ichiga yana boshqa komponentni olishi mumkin. (Masalan: Form, Panel, GroupBox vahokazo).
Komponent vizual - bunda bu komponent o’zi ko’rinmaydi uni chaqirish orqali ko’rish mumkin. (Masalan: Faylni ochish, saklash yoki rang tanlash muloqot oynasi komponentlari).
Komponenta - bu komponent oddiy komponenta.
Delphi da ixtiyoriy komponentalarda (ob’yektlarda) uch xil buyruqlar bo’ladi.
1 Xususiyat (Properties) - Bunda komponentalarni ko’rinishi xossalari kiradi (Masalan: Color, Width, Height,Caption va hokazo).
2 Hodisa (Events) - Bunda komponentalarni ustida sodir bo’ladigan jarayonlar kiradi (Masalan: OnClick, OnDblClick, OnKeyPress va hokazo).
3 Metod - Bunda komponent ustida bajariladigan amallar kiradi (Masalan Memo komponentiga LoadFromFile metodi orqali biror faylni ochilishi va hokazo).
| 