II BOB. MOODLE VIRTUAL TA’LIM TIZIMI TARMOQLI TEXNOLOGIYANING STANDART OMILI SIFATIDA 2.1. LMS tizimlari va ularning tavsifi.
Moodle – bu o’qituvchilar tomonidan onlayn-kurslarni yaratish uchun maxsus ishlab chiqilgan sayt tarkibini boshqarish tizimi (Content Management System - CMS) dir. Uni ko’pincha ye-learning tizimlarni o’qitishni boshqarish tizimlari (Learning Management Systems - LMS) yoki virtual o’qitish vositasi (Virtual Learning Environments - VLE) deb ham atashadi.
Moodle – bu alohida onlayn-kurslar kabi, ta’lim veb-saytlarini ishlab chiquvchi instrumentlar sohasidir. Loyiha asosida sosial konstruktivizm nazariyasi va uni o’qitishni ishlatish yotadi.
Moodle muallifi - Martin Dougiamas. Universitetni Computer Science va Education mutaxassisligi kursni tugatgandan keyin, u "The use of Open Source software to support a social constructionist epistemology of teaching and learning within Internet-based communities of reflective inquiry" mavzusidagi dissertasiyasini himoya qildi. Axborot texnologiyalarini qo’llash orqali ta’limni qo’llab – quvvatlash platformasini yaratish g’oyasi unda 1999 yilda Curtin University (Avstraliya) universitetida WebCT tijorat platformasi bilan ishlash tajribalaridan kelib chiqdi. Moodle keng tarqalgan WebCT va BlackBoard tijorat e-learning platformalarining o’rnini bosish uchun emas, balki o’qitish imkoniyatlarini kengaytirish vositasi sifatida yaratilishi kerak edi. Ammo, Moodle arxitekturasi va bu platformaga qo’yilgan prinsiplar shunchalar omadli bo’ldiki, uni jahon hamjamiyati tan oldi[8].
Bu bepul tarqaladigan dasturiy majmua o’zining funksional imkoniyatlari, o’rganishdagi soddaligi va ishlatishdagi qulayligi bilan elektron o’qitish tizimlaridan foydalanuvchilarning ko’pgina talablarini qanoatlantiradi.
Moodle masofaviy sohada o’qitish jarayonini to’la qo’llab-quvvatlash uchun keng doiradagi imkoniyatlarni beradi – o’quv materiallarini turli usullarda berish, bilimlarni tekshirish va o’zlashtirish nazorati.
Hozirda Moodle tizimini dunyoning ulkan universitetlari o’qitish uchun ishlatishmoqda.
Moodle (http://www.gnu.org/copyleft/gpl.html) GPL lisenziyasi ostida (http://www.opensource.org/docs/definition_plain.html) ochiq joriy kodi bilan dasturiy ta’minot kabi tarqalmoqda.
Ochiq dasturiy kodli Moodle ga o’zgartirishlar kiritish, yaxshilash, modifikasiyalash uchun http://www.moodle.org manzil bo’yicha kirish mumkin.
Moodle ni ishlatish strategiyasi, filosofiyasi bo’yicha qo’shimcha axborotlarni http://thinkingdistance.org/ manzil bo’yicha olish mumkin.
“Moodle” so’zi – bu “Modular Object - Oriented Dynamic Learning Environment” so’zining abbreviaturasidir.
Rus tilida “Mudl” va “Moodus” (Modulnaya obyektno-oriyentirovannaya dinamicheskaya upravlyayuщaya sreda) nomlari ham qo’llaniladi.
Moodle Unix, Linux, FreeBSD, Windows, Mac OS X, Netware operasion tizimlarida va PHP ishlatilishi mumkin bo’lgan ixtiyoriy boshqa tizimlarda ham modifikasiyalarsiz qo’lanilishi mumkin. Ma’lumotlar MySQL va PostgreSQL ma’lumotlar bazasida saqlanadi, ammo ma’lumotlar bazasini boshqarishning tijorat tizimlari ham ishlatilishi mumkin.
Moodle oson vositalar yaratish imkoniyatiga ega. Yangi versiyaga o’tishda qiyinchilik va yangilanishlar kelib chiqmaydi.
Moodle MO’T ning yangi versiyalarini http://www.moodle.org dan olish mumkin.
BuxDUda Moodle tizimining ichki tarmoq uchun mo’ljallangan versiyasi tashkil qilingan bo’lib, bu saytga http://www.buxdu.moodle.uz manzili orqali kirishimiz mumkin bo’ladi.
| 