| I-1.Gazlamaning to`ldirish ko`rsatkichlari.
Jadval №1
Gazlamaning nomi
|
1
|
Dioganal
|
|
Artikul
|
2
|
3006
|
|
Gazlama eni
|
3
|
72
|
|
Ipning chiziqli zichligi
|
Tanda
|
4
|
42
|
|
|
Arqoq
|
5
|
72
|
|
|
Milk
|
6
|
42
|
|
Iplarning soni
|
Jami
|
7
|
2082
|
|
|
Milk
|
8
|
48
|
|
10 smdagi iplar soni
|
|
9
|
276
|
|
|
|
10
|
208
|
|
Iplarning ishlatilgani
|
|
11
|
10
|
|
|
|
12
|
5.6
|
|
Tig`
|
Nomeri
|
13
|
90
|
|
|
Tishdagi iplar soni
|
Fon
|
14
|
3
|
|
|
Milk
|
15
|
4
|
O`rilishi
|
16
|
Sarja 3/3
|
|
Dastgoh turi
|
17
|
AT
|
|
Gazlama yuza qismining zichligi
|
18
|
296
|
|
Chiqindilar miqdori
|
Tanda
|
19
|
1.02
|
|
|
Arqoq
|
20
|
2.2
|
|
100pagon metr gazlama uchun
ishlatiladigan iplar miqdori
|
Tanda
|
21
|
9.572
|
|
|
Arqoq
|
22
|
11.422
|
|
[3]
I-1. Gazlamaning tavsifi.
Dioganal
Dioganal-pishitilmagan karda kalava ipidan sarja o’rilishda to’qilgan gazlama eni 63 sm, 1m2 gazlamaning massasi 240-290 gr. Telogreykalar, gimnastyorkalar, maxsus kiyimlar va hokazolar tikish uchun ishlatiladi. Bir oz titiluvchan, “qiyshiq ip” bo’yicha ancha cho’ziluvchan, tanda bo’yicha 6% gacha kirishadi.
Kiyimlik gazlamalar gruppasiga kostyumlar, plashlar, krutkalar, palto- maxsus kiyimlar tikish uchun mo’ljallangan gazlamalar kiradi. Kiyimlik gazlama;ar nisbiy zichligi 60dan 100%gacha va undan yuqori bo’lgan karda kalava ipidan to’qiladi, 1m2 gazlamaning massasi 250-300 gr.
Kiyimlik gazlamalar viskoza, kapron va shtepel tolalar aralashtirilib ham to’qiladi. Pishiq, turg’un, strukturali, bir oz cho’ziluvchan bo’lgani uchun kiyimlik gazlamalarni bichish, tukish va dazmollash uncha qiyin emas. Preyskurantga ko’ra, kiyimlik gazlamalar beshta kichik gruppaga: sidirg’a, maxsus gul bosilgan, melanj-guldor, qishki gruppalarga bo’linadi.
[9]
I-3. Ipning tavsifi
Jadval №2
Ip turi
|
1
|
Tanda
|
Arqoq
|
|
Chiziqli zichligi,teks
|
2
|
42
|
72
|
|
Ruxsat etilgan
kondension yo`g`onlik,teks
|
3
|
+2.5
-2.5
|
+2.5
-2.5
|
|
Navi
|
4
|
I
|
II
|
III
|
I
|
II
|
III
|
|
Yakka ipning namunasi
|
Yuk ta`sirida uzilish
|
sn/teks
|
5
|
12.5
|
11.3
|
10.2
|
11.2
|
10.3
|
9.4
|
|
|
gs/teks
|
6
|
12.4
|
11.3
|
10.2
|
11.4
|
10.5
|
9.6
|
|
Variatsiya koeffitsienti
|
7
|
12.5
|
15
|
17.5
|
12.5
|
15
|
17.5
|
|
|
Sifat ko`rsatkich
|
8
|
0.99
|
0.75
|
0.6
|
0.91
|
0.7
|
0.55
|
| |
100 metr
ipning tekshirish natijasi
|
Yuk ta`sirida uzilish
|
sn/teks
|
9
|
10
|
9
|
8.3
|
9.3
|
8.8
|
8
|
|
|
gs/teks
|
10
|
10.2
|
9.2
|
8.5
|
9.5
|
9
|
8.2
|
|
Variatsiya koeffitsienti
|
11
|
4.6
|
5.9
|
7.1
|
4.6
|
5.9
|
7.1
|
|
|
Sifat ko`rsatkich
|
12
|
2.23
|
1.57
|
1.23
|
2.07
|
1.53
|
1.16
|
|
[3]
I-4. Xom ashyoni tanlash va izoh berish.
Bitiruv malakaviy ishda berilganlarga ko’ra mahsulot assortimenti va ip navlari tanlaniladi. Hozir o’rta tolali paxtaning 30 ga yaqin navi, ingichka tolali paxtaning 10 dan ortiq navi jumhurriyatimiz dalalarida ekilmoqda. Bunday ko’plab nav paxta tolalaridan ishlab chiqariladigan iplarning yo’g’onligi ham turli-tuman. Shuning uchun loyihalanadigan fabrikani ma`lum yo’g’onlikdagi ip ishlab chiqarish uchun to’g’ri tanlash katta ahamiyatga ega. Yigiriladigan ip tannarxining 70-90% ini tolaning narxi egallaydi. Tolalarning turlari bo’yicha narxlari ham har xil. Shu tufayli loyihaning eng asosiy qismlaridan biri bu tolani to’g’ri tanlash hisoblanadi.
Davlat standarti bo’yicha paxta tolasi navlari tolaning shtapel uzunligi, yo’g’onligi va nisbiy uzish yukiga bog’liq holda tiplarga bo’linadi.Ingichka tolali paxta uchun 1-3tip, o’rta tolali paxta uchun 4-5tip mavjud.Paxta tolasining har xil navidan tuzilgan qo’shilmalar navlanish deyiladi. Har qaysi tip paxta uchun ipning vazifasi va yigiruv tizimiga qarab tip navlanishlar bo’ladi. Tip navlanishlar ma`lumotnomalar va ayrim taraqqiy qilgan korxonalarning ishi asosida tip navlari ishlab chiqilgan.Har bir nav tola uchun me’yorlangan ko’rsatkichlar belgilangan bo’lib, bunda tola tarkibidagi nuqson va chiqindilar hamda boshqa fizik-mexanik ko’rsatkichlar Davlat standarti 3279-76 bilan qonunlashtirilgan. Sortirovkada keltirilgan arabcha rakamlar bilan paxtaning tiplari, lotincha raqamlar bilan paxtaning navlari belgilangan.
Ikkinchi tomondan olinadigan ipning sifati va fizik-mexanik ko’rsatkichlari olingan tolaning xossalariga bevosita bog’liq: tola qanchalik sifatli bo’lsa, undan olingan ipning sifati shuncha yuqori bo’ladi. Lekin o’rtacha yo’g’onlikdagi ip olish uchun yuqori navlardagi paxta tolasi qabul qilinsa, ipning sifati yaxshi, ammo tannarxi baland bo’ladi. Shuning uchun ma`lum yo’g’onlikdagi ip olish uchun shunday tola tanlash kerakki, ishlab chiqarilgan sifat ko’rsatkichlari standartlar talabiga to’liq javob bergan holda arzon bo’lsin. Tola tarkibini tanlashda uni aralashma qilib ishlatishi ko’zda tutiladi. Aralashma tarkibiga bir nechta yonma-yon turgan paxta navlarini qabul qilish mumkin, undan tashqari, hozir paxta tolalari bilan kimyoviy tolalarni aralashtirib ishlatish yaxshi samara bermoqda, chunki tabiiy toalalar bilan kimyoviy tolalardan qo’shib olingan ip hamda gazlamalarning tashqi ko’rinishi va sifati yaxshi bo’lmoqda.
Hozir ekiladigan paxta navlari ma`lum tiplarga ajratilgan, va har bir navi 6 sortga bo’lingan. Paxta tolasining har bir sorti ikkinchi sortidan pishganligi va mustahkamligi bilan ajraladi.
Paxta tolasining texnologik xususiyatlari.
Jadval №3
Paxta turi
|
1
|
6-tip
|
|
Seleksiya navi
|
2
|
3038
|
|
Terim turi
|
3
|
Qo`lda
|
|
Tola navi
|
4
|
II
|
III
|
Namligi %
|
5
|
5.9
|
5.8
|
Shtapel uzunligi,mm
|
6
|
31.7
|
31.7
|
Variatsiya koeffitsienti,%
|
7
|
-
|
-
|
Pishiqlik koeffitsienti,%
|
8
|
1.9
|
1.7
|
Chiziqli zichligi,mteks
|
9
|
169
|
155
|
Yuk ta`sirida chidamliligi,sN
|
10
|
3.9
|
3.5
|
Yuk ta`sirida uzilishi,sN/teks
|
11
|
23.1
|
22.6
|
Tarkibidagi chiqindi miqdori,%
|
12
|
3.7
|
4.4
|
[4]
Aralashma tarkibini tanlash.
-
Tolaning o`rtacha yo`g`onligi:
Bu yerda: II navdagi tolaning yo`g`onligi
III navdagi tolaning yo`g`onligi
-
Tolaning o`rtacha yuk ta`sirida chidamliligi:
Bu yerda: II navdagi tolaning yuk ta`sirida chidamliligi
III navdagi tolaning yuk ta`sirida chidamliligi
-
Tolaning o`rtacha shtapel uzunligi:
Bu yerda: II navdagi tolaning shtapel uzunligi
III navdagi tolaning shtapel uzunligi
-
Ipning kritik pishitilishini professor A.N.Solovyov formulasiga asosan hisoblaymiz.
Tanda uchun:
Arqoq uchun: :
Bu yerda: ipning kritik pishitilishi
tolaning yuk ta`sirida chidamliligi,sN
tolaning shtapel uzunligi,mm
ipning chiziqli zichligi,teks
-
Tanda uchun:
Arqoq uchun: Bu yerda: jadvaldagi pishitish koeffitsienti [4,5]
-
Ipning nisbiy pishiqligii aniqlash:
Tanda uchun:
Arqoq uchun:
Bu yerda: ipning nisbiy pishiqligi,sN/teks
ipning solishtirma notekisligi (karda tizimida 4.5÷5, qayta tarashda 3.5÷4)
pishitishga tegishli koeffitsient
mashina va uskunalarning holatini belgilash koeffitsienti 0.85÷1
-
Tanda uchun:
Arqoq uchun:
Bu yerda: ehtiyot mustahkamligi,sN
ipning nisbiy pishiqligi,sN/teks
jadvaldagi nisbiy pishiqlik,sN/teks
Xulosa .
Men ushbu bitiruv malakaviy ishimda tur navlarni tanlashda eng avval ishlab chiqariladigan ip nimaga ishlatilishi, uning yo’g’onligi, navi hamda fabrikadagi bor paxtalarning turlari, navlari hisobga oldim.Aralashma tarkibini uzoq vaqt bir xil saqlab qolish va fabrikaning yaxshi ishlashini ta`minlash uchun paxta partiyalarining soni ko’p bo’lishi, ishlatiladigan va almashtiriladigan partiyalarning asosiy ko’rsatkichlari bir-biri bilan almashtirganda aralashma xossasi deyarli o’zgarmasligi kerak. Aralashma va tolani tanlagandan keyin uni tekshirib ko`rdim. Buning natijasida tanlangan seleksiya navining to`la ehtiyot mustahkamligi ko`rsatkichlariga to`la javob bera oladi. [4]
Va albatta ushbu seleksiya navi har tomonlama aytilgan talablarga va standartlarga mos keladi.
|
