5
I BOB. NAZARIY QISM
1.1 C++ dasturlash tili haqida ma`lumot
Ma’lumki EHM berilgan algoritmlarni
formal bajaruvchi avtomat
hisoblanadi. Shuning uchun, biror masalani EHM da yechish uchun unga mos
algoritmni berish zarur. Algoritmni EHM ga uzatishda esa uni maxsus «mashina
tili»ga o’girib, mashina kodida yozilgan dasturga aylantiriladi. Shu bilan bir qatorda,
turli xil EHM lar uchun turli tillar yaratilgan bo’lib,
biror EHM uchun yozilgan
dastur boshqa EHM uchun tushunarsiz bo’lishi mumkin. Shunday qilib, har bir EHM
faqat o’zining «mashina tili»da yozilgan dasturlarnigina tushunishi va bajarishi
mumkin.
C++ dasturlash tili C tiliga asoslangan. C esa o'znavbatida B va BCPL
tillaridan kelibchiqqan. BCPL 1967 yilda Martin Richards
tomonidan tuzilgan va
operatsion sistemalarni yozish uchun mo'ljallangan edi. Ken Thompson o'zining B
tilida
BCPL
ning
ko'p
hossalarini
kiritgan
va
B
da
UNIX
operatsionsistemasiningbirinchiversiyalariniyozgan. BCPL ham, B ham tipsiz til
bo'lgan.Yani o'garuvchilarning ma'lum bir tipi bo'lmagan – har bir o'zgaruvchi
kompyuter hotirasida faqat bir bayt joy egallagan.O'zgaruvchini
qanday sifatda
ishlatish esa, yani butun sonni, kasrlisonmi yoki harfdekmi,
dasturchi vazifasi
bo'lgan.
C tilini Dennis Ritchie B dan keltirib chiqardi va uni 1972 yili ilk bor Bell
Laboratoriyasida, DEC PDP-11 kompyuterida qo'lladi. C o'zidan oldingi B va BCPL
tillarining juda ko'p muhim tomonlarini o'zichiga olish bilan bir qatorda
o'zgaruvchilarni tiplashtirdi va bir qator boshqa yangiliklarni kiritdi. Boshlanishda
C asosan UNIX sistemalarida keng tarqaldi.Hozirda operatsion sistemalarning
asosiy qismi C/C++ da yozilmoqda. C mashina arhitekturasiga bog'langan
tildir.Lekin yaxshi rejalashtirish orqali dasturlarni turli kompyuter platformalarida
ishlaydigan qilsa bo'ladi.
1983 yilda, C tili
keng tarqalganligi sababli, unistandartlash harakati
boshlandi. Buning uchun Amerika Milliy Standartlar Komiteti (ANSI) qoshida
X3J11 texnikkomitet tuzildi.va 1989 yilda ushbu standart qabul qilindi.
6
Standartnidunyobo'yichakengtarqatishmaqsadida 1990
yilda ANSI va Dunyo
Standartlar Tashkiloti (ISO) hamkorlikda C ning ANSI/ISO 9899:1990 standartini
qabul qilishdi. Shu sababli C da yozilgan dasturlar kammiqdordagi o'zgarishlar yoki
umuman o'zgarishlarsiz juda ko'p kompyuter platformalarida ishlaydi.
C++ 1980 yillar boshida Bjarne Stroustrup tomonidan C ga asoslangan tarzda
tuzildi.C++ juda ko'p qo'shimchalarni o'zichiga olgan, lekinenga sosiysi u ob'ektlar
bilan dasturlashga imkon beradi.
Dasturlarni tez va sifatli yozish hozirgi kunda katta ahamiyat kasb etmoqda.
Buni ta'minlash uchun ob'ektli dasturlash g'oyasi ilgari surildi.Huddi 70-chi yillar
boshi dastrukturalida sturlash kabi, programmalarni
hayotdagi jismlarni
modellashtiruvchi ob'ektlar orqali tuzishda sturlash sohasida inqilob qildi.
C++ dan tashqari boshqa ko'p ob'ektli dasturlshga yo'naltirilgan tillar paydo
bo'ldi. Shulardan eng ko'zga tashlanadigani Xerox ning Palo Altoda joylashgan
ilmiy-qidiruv markazida (PARC) tuzilgan Smalltalk dasturlash tilidir.Smalltalk da
hamma narsa ob'ektlarga asoslangan. C++ esa gibrid tildir.Unda C ga o'xshab
strukturali dasturlash yoki yangicha, ob'ektlar bilan dasturlash mumkin. Yangicha
deyishimiz ham nisbiydir.Ob'ektli dasturlash falsafasi paydo bo'lganiga ham yigirma
yildan oshayapti.
