|
Chiziqli algebrya va analitik geometriya elementlari
|
| bet | 5/7 | | Sana | 27.11.2023 | | Hajmi | 134,5 Kb. | | #106209 |
Bog'liq CHIZIQLI ALGEBRYA VA ANALITIK GEOMETRIYA ELEMENTLARI Iqtisodiy usish, tarjimai xol, BOYMURODOVA MADINABONUNING ESSE, AQSH MEDIA TALIMINING KINOTALIM BILAN UYGUNLASHUV MASALASI, perevod, Quruqlik gidroljgiyasidan amaliy mashg\'ulotlar, VA43111364 (1), 1-MA\'RUZA (1), 1-MAVZU, 8-bob. Pulga talab funksiyasi reja-fayllar.org, Qadimgi Xitoy mutafakkirlari ichida Konfutsiy (m av. 551 – 479-y-fayllar.org, maqola, 15 Muminov Alisher Abdumannonovich Shaxsiy kompyuter va ofis qurilmalriga atpDoYK, Д.Хажикулова ShKSPUATXKfaniM0M = ts (4)
bu yerda, t- ixtiyoriy haqiqiy son bo`lib, parametr deyiladi.
(4) tenglama to`g`ri chiziqning vektor parametrli tenglamasi deyiladi va koordinatalarda
(5)
ko`rinishni oladi. (5) tenglamalarga to`g`ri chiziqning parametrli teng-lamalari deyiladi.
Agar (5) tenglamalarda t parametr yo`qotilsa, to`g`ri chiziqning kanonik tenglamasi deb ataluvchi quyidagi
(6)
ko`rinishdagi tenglamasi hosil bo`ladi.
Umumiy (1) ko`rinishdagi tenglamaning turli xususiy hollari va ularga mos to`g`ri chiziqlar quyidagi rasmlarda keltirilgan:
3-rasm. 4-rasm.
Agar |a| = P (P ≥ 0), normal radius vektorning birlik vektori bo`lib, to`g`ri chiziqning ixtiyoriy M(x; u) nuqtasining mos radius vektori r(x; y) bo`lsa, u holda r radius vektorning a yoki ν vektordagi sonli proeksiyasi P ga teng:
Prν r = P yoki |ν| Prνr = P yoki (r, ν) = P(P ≥ 0) (7)
(7) tenglama to`g`ri chiziqning vektor ko`rinishdagi tenglamasi deyiladi. (7) tenglama koordinatalarda x cosα + y cosβ = P yoki
x c o s α + y s i n α = P (P≥0) (8)
ko`rinishni oladi. Bu yerda, α - a yoki ν vektorning 0x o`qining musbat yo`nalashi bilan hosil qilgan burchak kattaligi. (8) shakldagi tenglama to`g`ri chiziqning normal tenglamasi deyiladi. (1) shakldagi tenglamadan (8) shakldagi tenglamaga o`tish uchun umumiy ko`rinishdagi tenglama normallovchi ko`paytuvchi deb ataladigan songa ko`paytiriladi, bunda + yoki – ishoradan S ozod had ishorasining qarama-qarshisi tanlanadi, aks holda P = -μ S ≥ 0 munosabat bajarilmaydi.
Masala. 3 x + 4 y – 8 = 0 tenglamani normal ko`rinishga keltiring.
Berilgan umumiy shakldagi tenglama uchun normallovchi ko`pay-tuvchi . Tenglamani ga ko`paytiramiz, natijada to`g`ri chiziq tenglamasi quyidagi ko`rinishda normal holga keltiriladi:
.
|
| |
