8
takomillashgan kompas, usturlob va dengiz xaritalariga ega bo‘lgan
tajribali dengiz sayyohlari bu kemalarda uzoq masofalarga suzish im-
koniyatiga ega bo‘ldi.
Buyuk geografik kashfiyotlar uchun shu
davrda shakllangan Yerning dumaloqligi to‘g‘-
risidagi tasavvurlar va Atlantika okeanidan suzib
o‘tib, afsonaviy boy hisoblangan Hindistonga
dengiz yo‘lini ochish g‘oyasi katta turtki bo‘ldi.
Osiyoga yevropaliklar tomonidan O‘rtayer den-
gizi orqali o‘zlashtirilgan savdo yo‘llari XV asrda
Vizantiya imperiyasi qulagandan so‘ng Usmo-
niylar davlati tomonidan yopib qo‘yildi. Nati-
j a d a , Y e v r o p a S h a r q d a n k e l a d i g a n m a t o l a r ,
bo‘yoqlar, zeb-ziynat buyumlari, shirinliklar va
ziravorlardan ayrilib qoldi. Bu hol yevropaliklarni
yangi savdo yo‘llarini izlashga majbur qildi. Sav-
dogarlar bu mahsulotlarni Yevropaga olib kelib
sotishdan katta boylik orttirishga umid qilardilar.
