asosini yopish, osma shiftlarni qurish va yig`ma pardevorlarni yasash uchun
ishlatish mumkin.
Olovga chidamli gipskarton listlari (GKQO, GKF) devor va shiftlarni qoplash,
olov chiqish xavfi yuqori bo`lgan xonalar orasidagi
pardevorlarni qurish uchun
ishlatiladi.
Bu listlarning gips o`zagiga shisha tolali to`ldirgichlar qo`shilgan.
Evropa standartlari yana GKQ larning ikkita turini ishlab chiqarishda
qo`llaniladi, bular yuqori namlikga (75%dan ko`p) ega bo`lgan xonalarning devor
va shiftlarini qoplash, hamda yuqori namlik va qurilish konstruktsiyalariga olovga
chidamlilik talablari quyilgan xonalar uchun mo`ljallangan. Кarton sathning yuza
tomoni va gips o`zagi namlikni shimilishini kamaytiradigan maxsus tarkib bilan
shimdirilgan. Bu impregnirlangan listlarning turlarga (shimdirilgan) yuqori suvga
chidamlilikga ega GKQV (GKBI) va yuqori
suvga hamda olovga chidamli
(GKQVO, GKFI) bo`lgan gipskarton qurilish listlari kiradi. GKQV, GKBI
qurilish listlarining qo’llanish joylari GKQ, GKB listlari bilan bir xildir.
Gipskarton listlarni gidrofob tarkiblar bilan, masalan silikon bilan singdirilishi
ularning gips o`zagining va kartonli qobig`ining ancha kam suv shimishiga
(taxminan 3 marta) va tez parlanishiga olib keladi. Atrof-muhitning odatdagi
haroratida impregnirlangan listlarning qurishi bor yo`g`i 15
soatda kechadi,
shimdirilmagan listlarning qurishi uchun esa 70 soat vaqt kerak .Impregnirlangan
listlarning bu sifati ularning kapilyar shimish qobiliyatining pasayishi natijasida
erishiladi.
Oddiy va impregnirlangan listlarni suvga kiritilganda, ularda suvning kapilyar
ko`tarilishi oddiy listda impregnirlangan listga qaraganda ikki marta ko`p bo`lishi
kuzatiladi ( 10 va 5 sm). Кapilyar ko`tarilishning balandligini doimiyligi kapilyar
kuchlarning va parlanish intensivligining barovarlashganidan xabar beradi, buning
natijasida, GKQ da suvning sathi uning kapilyar ko`tarilishining balandligidan
yuqori ko`tarilmaydi, bu esa devor va pardevorlarni ichidan kommunikatsiyalarni
o`tish joyini tanlashda juda muhim.
Standartlarga asosan (GOST 6266-97, TU U V.2.7-24577862-98)
ikki soat
davomida impregnirlangan listni suvga to`la cho`kdirilganda shimilgan suvning
massasi bo`yicha miqdori 10%dan oshmasligi kerak.
GKQ larning karton qoplamasining namlanganda zamburuqlar bilan
zararlanishini oldini olish uchun, fungitsidlar shimdirilib, ishlov beriladi (zavodda
tayyorlanish jarayonida).
GKQ larning har xildagi turlarini ajratib olish uchun, karton qobiqning rangi va
orqa
tomonida, kengligi 5 sm bo`lgan, markirovka yozuvlari yordam beradi, bu
esa qurilish ob’ektlarida listning to’g`ri montaj qilinishini ta’minlaydi. GKQ
larning yuza tomonida orasi bir birovidan 25 sm masofada joylashgan, mixlar yoki
shuruplar bilan mahkamlash nuqtalari belgilab chiqiladi.
КNAUF korxonalari ishlab chiqaradigan GKQ larning har xildagi turlarini
ajratib olish belgilari quyidagi standartlar bilan reglamentlanadi:
Rossiya Federasiyasi GOST 6266-97
SShA ASTM C36
Xalqaro standart ISO 6308
EES SEN 520
Ukraina DSTU B V.2.7-95-2000
Bu standartlar GKQ larning yuza va orqa tomon karton qoplamasining, hamda
listlarning orqa tomoniga yoziladigan markirovkalar
ranglarining turlicha
bo`lishini ko`zda tutadi (2.1.-jadval).
2.1.- jadval
