|
Замонавий информатиканинг долзарб муаммолари: ўтмиш тажрибаси, истиқболлариBog'liq TDPU 2021 mayЗамонавий информатиканинг долзарб муаммолари: ўтмиш тажрибаси, истиқболлари
РЕСПУБЛИКА МИҚЁСИДА ИЛМИЙ
-
АМАЛИЙ АНЖУМАН МАТЕРИАЛЛАРИ
1986-yil kameralar va sensorlar bilan jihozlangan birinchi haydovchisiz
avtomashina yaratildi. Avtomabil Ernst Dikmanns rahbarligida Myunxendagi
Bundesver universiteti va Mercedes-Benz hamkorligida qurilgan. Mashina bo‘m-bo‘sh
ko‘chada 55 milni (taxminan 88,5 km) inson aralashuvisiz bosib o‘tishning udasidan
chiqadi.
1987 yil Apple
inson ish faoliyatiga yordam beruvchi aqliy agentlarni yaratish
ishlarini boshlaydi.
1988 yil Rollo Carpenter tomonidan Jabberwacky nomli chat-bot yaratildi. Chat-
botdan odamlarning tabiiy suhbatini qiziqarli, ko‘ngilochar va hazil tarzida taqlid qilish
uchun foydalanilgan. Bu odamlarning o‘zaro ta’siri orqali sun’iy intellektni yaratishga
qaratilgan dastlabki urinishlardan biri edi.
1995-yil Richard Uolles Jozef Vayzenbaumning ELIZA dasturidan
ilhomlangan, holda internetda ishlash imkoniyatiga ega bo‘lgan ALICE (Sun’iy
Linguistic Internet Computer Entity) chat-botini yaratdi. Chat-bot insonlar bilan
cheklangan mavzular doirasida ovozli muloqotni amalga oshirish imkoniyatiga ega
bo‘lgan.
1997-yil Deep Blue nomli shaxmat bo‘yicha amaldagi jahon chempionini
mag‘lub etgan birinchi kompyuter shaxmat dasturi keng ommaga taqdim etildi. Deep
Blue Rossiyalik mashhur shaxmatchi Gari Kasparovni ketma-ket uch marta mag‘lub
etib barchani hayratda qoldirgan.
2000-yil Cynthia Breazeal kompaniyasi his-tuyg‘ularni taniy oladigan va
simulyatsiya qila oladigan Kismet robotini ishlab chiqdi.
2000-yilda Honda kompaniyasi mashhur ASIMO robotini
ishlab chiqdi. U sun’iy aqlga ega gumanoid robot bo‘lib, inson
kabi tez yurgan holda restaran ishalarida yordamchi vazifani
bajarishga hizmat qilgan.
2007-yil Fey Fey Li va Prinston universitetidagi
hamkasblari bilan vizual ob’ektlarni aniqlash dasturlarini tadqiq
qilishda yordam beruvchi izohli tasvirlarning katta ma’lumotlar
bazasi ImageNetni yig‘ishni boshladilar.
2009-yil Google maxfiy ravishda haydovchisiz avtomobil ishlab chiqara
boshladi. 2014-yilda esa rasmiy ravishda, AQShning Nevada shtatida o‘zini o‘zi
boshqarish testidan o‘tkazdi.
2011-yil Watson nomli kompyuter yaratildi. U tabiiy tilda berilgan har qanday
savolga javob bera olish imkoniytiga ega. Savol-javoblar bo‘yicha ikki sobiq jahon
chempionini musobaqada mag‘lub etib sun’iy intellekt kuchini ko‘rsatgan.
2012-yil iyun oyida Jeff Din va Endryu N tomonidan katta neyron tarmog‘i
yordamida YouTube videolari ustida tajriba o‘tkazishdi. Tajribada 10 millionta tasvir
aniqlandi va berilgan buyruq asosida ular saralanadi. Yani kerakli inson tasviri bor
bo‘lgan videolarni qisqa vaqt ichida foydalanuvchiga taqdim etildi. Katta hajmdagi
axborotlarni avtomatlashgan holda tez va sifatli qayta ishlash algoritmlari kelgusida
sun’iy intellekt taraqqiyotini belgilovchi muhim jarayondir.
2016-yil mart oyida Google DeepMind tomonidan AlphaGo dasturi keng
jamoatchilikga taqdim etildi. Shu yili AlphaGo dasturi Xitoyda sevib o‘ynaladigan va
shaxmatdan bir muncha murakkab bo‘lgan Go sport turi bo‘yicha Xitoy chempioni Li
ASIMO
|
| |
