1
O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA’LIMI
VAZIRLIGI
SAMARQAND VILOYATI XALQ TA’LIMI XODIMLARINI QAYTA
TAYYORLASH VA ULARNING MALAKASINI OSHIRISH HUDUDIY
MARKAZI
D.U. KARSHIYEVA
CAMTASIA STUDIO DASTURI IMKONIYATLARI
Samarqand-2019
2
D.U.Karshiyeva “Camtasia Studio dasturi imkoniyatlari”- Samarand-2019, 22 bet.
Mas’ul muharrir: SamDU dotsenti I.
Aminov
Taqrizchilar:
SamDU dotsenti I. Aminov
Samarqand viloyati XTXQTMOHM o`qituvchisi Sh. Abduyev
Uslubiy ko`rsatmada elektron o`quv resurslar bo`yicha tushunchalar, ekranni video tasvirga olish
dasturi Camtasia Studio imkoniyati haqida ma`lumotlar berilgan
Uslubiy ko`rsatma barcha toifadagi malaka oshirish o`qituvchilari, shuningdek, talabalar va
qiziquvchilarga mo`ljallangan.
3
Kirish.
Informatika atamasi lotincha information so`zidan kelib chiqqan bo`lib, u
o`zbekchada tanishtirish, tushuntirish, bayon etish degan ma`nolarni anglatadi. O'z
navbatida xabar-axborot (informatsiyani)ni tasvirlash shakli bo`lib, u nutq, matn,
tasvir, grafik, jadval, videotasvir, tovush va x.k. kurinishlarda ifodalaniladi.
Umuman olganda, axborot – bu odamlar orasidagi , odamalar bilan
shaxsiy
kompyuterlar orasidagi, jonli va jonsiz tabiat orasidagi ma`lumot almashinuvi
bo`lib, keng ma`noda ilmiy tushunchadir. Informatika bu insoniyat faoliyatining
bir soxasi bo`lib,
u axborotni hosil qilish, saqlash va kompyuter yordamida qayta
ishlash degan ma`noni bildiradi. Informatika so`zi dastlab XIX asrning 60-yillarida
Frantsiyada vujudga keldi. U informatsiya va avtomatika so`zlarini birlashtirishdan
iborat bo`lib, ma`lumotlarni avtomatik tarzda qayta ishlash degan ma`noni
ifodalaydi. Ingliz tilida gapiruvchi mamlakatlarda bu fan Computer science deb
ataladi. Mustaqil fan sifatida informatika 40-yillar oxirida texnika,
biologiya
ijtimoiy va boshqa soxalarda boshqarishning umumiy printsiplari haqidagi fan –
kibernetika fani asosida shakllandi. Informatikaning asosiy vazifasi –axborotning
qayta ishlashning yangi usullari va vositalarini yaratish hamda ularni amaliyotda
qo`llashdan iboratdir. Informatika kuyidagi masalalarni echadi:
- ixtiyoriy axborot jarayonlarini tekshirish;
- axborot jarayonlarini tekshirish natijasida olingan bazani qayta ishlash
uchun eng yangi texnika va texnologiyalarni yaratish.
- Jamiyatning barcha jabxalarida kompgyuter texnikasi va texnologiyasidan
unumli foydalanishning ilmiy va muxandislikmuammolarini echishning yaratish
xamda ularni tatbik etish. Shartli ravishda informatika uchta o`zaro bog`liq qismga
bo`lish mumkin:
- apparatli texnika vositasi;
- dastur muxiti;
4
- algoritmlar muxiti.
Informatika keng ma`noda fan,
texnika va ishlab chiqarish, ya`ni inson
faoliyatining barcha soxalarida axborotni kompgyuter va telekommunikatsiyalar
yordamida qayta ishlash, o`zatish bilan boglik bo`lgan yagona soxadir. O`z
navbatida insonning ixtiyoriy faoliyat doirasi, shu bbilan fanning har bir tarmog`i,
u
hox ijtimoiy, tabiiy bo`lsin, undagi axborot o`zining maxsus tomonlari bilan
tavsiflaniladi. Masalan, iqtisodiyot, yuridik, filologiya va jurnalistika axborotlari
haqida gapiradigan bo`lsak, bu shu soxa mutaxassislarining
xizmat burchlarining
muvaffaqiyatli bajarishlari uchun zarur bo`lgan, doimo yangilanib turuvchi bilim
va ma`lumotlar to`plami bo`lib hisoblaniladi. Axborot – bu aniq va amalda
qo`llaniluvchi ma`lumotdir. Ma`lumotlar esa xabarlar, ko`zatishlar, natijalarni o`z
ichiga oladi. Biror zaruriyat buyicha imkoniyat tugilganda masalan narsa
tugrisidagi bilimni oshirish paytida u axborotga aylanadi.
Axborotning amalda
qo`llanilishining zarur sharti uning o`z vaqtidaligi va adekvatligi. Adekvatlik – bu
olingan axborot asosida kurilgan obrazning haqiqiy ob`ektga qanchalik mosligini
beradi va u uch xil formada ifodalaniladi:
- Sintaktik adekvatlik: bu axborotning o`zatash tezligi, aniqligi, kodlashtirish
sistemasi, tashki ta`sirlarning mavjudligi va shu kabilardan iborat.
- Semantik adekvatligi: o`zatiladigan axborotning ma`naviy tarkibi, ob`ekt
obraziga va real kurinishiga mos kelishligi xisobiga olinadi;
- Pragmatik adekvatligi: olingan axborotning asosiy axborot bilan mos
kelishligini bildiradi.
