|
Darsning texnologik xaritasi
|
| bet | 5/8 | | Sana | 26.05.2024 | | Hajmi | 78,52 Kb. | | #254243 |
Bog'liq Darsning texnologik xaritasi (1)Yangi mavzu bayoni: Kimyoviy elementlar davriy sistemasining oltinchi guruh bosh guruhchasi kislorod, oltingugurt, selen, tellur va poloniy elementlari joylashgan. Kislorod guruhchasi elementlarining atom tuzilishi quyidagicha:
168O 1s22s22p4
3216S 1s22s22p63s23p4
7934Se 1s22s22p63s23p64s2 3d104p4
Kislorod guruhchasi elementlari o’zlarining tashqi energetik qavatlarini tugal holatga ,ya’ni sakkizta elektronli holatga keltirish uchun ikkita elektron qabul qilib oladi, natijada -2 oksidlanish darajasini namoyon qiladi. Oltingugurt ,selen va tellurning tashqi energetik pog’onasida bo’sh holdagi d-orbitallar mavjud . Tashqiqobiqdagi juftlashgan p- va s-elektronlar bittadan d- orbitallarga ko’chib o’tishi mumkin. Oltingugurtning tabiatda uchrashi .Oltingugurt tabiatda erkin holatda ham,birikmalar ko’rinishida ham uchraydi O’bekistonda oltingugurtning tabiiy manbalari mavjud . Hozirgi kunda mamlakatimizda ishlab turgan tabiiy gaz va gaz kondensatlarini qayta ishlash korxonalarida oltingugurt va oltingugurt birikmalarini olish yo’lga qo’yilgan. Shuningdek O’zbekistonda qazib olinayotgan mis udalarini tarkibida oltingugurt ,selen va tellur ham mavjud. Fizik xossalari.Oltingugurt uch xil allotropik shakl o’zgarishiga ega :rombik oltingugurt S8, monoklinik Oltingugurt , plastic oltingugurt. Tabiatda rombik oltingugurt uchraydi va sariq rangli qattiq kristall modda bo’lib suvda erimaydi. Zichligi 2g/sm3 bo’lishiga qaramasdan oltingugurt kukunlari suv yuzasida qalqib yuradi ,chunki u suvda xo’llanmaydi. Qattiq jismlarni suyqlik sirtida qalqib turishi flotatsiya deb ataladi.Otingugurt uglerod (IV) –sulfid va organik erituvchilarda eriydi. Oltingugurt elektr va issiqlikni yomon o’tkazadi.112,8 C da suyuqlanadi, 445,5C da qaynaydi. Qaynash haroratigacha qizdirilgan oltingugurt sovuq suvga quyilsa ,plastik oltingugurtga aylanadi. U esa cho’ziluvchan moddadir.
|
| |
