Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr

Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
194 
Dastlab massiv e’lon qilindi va unga qiymat berildi. Bu ikki o‘lchamli massiv 
elementlarini ekranga chop etish uchun for sikl operatoridan foydalanildi. Birinchi 
for sikli qator bo‘yicha ketma – ketlikni ta’minlab bersa, ichma – ich joylashgan 
ikkinchi for sikli esa o‘z navbatida har bir qator bo‘yicha ustunlar ketma – ketligini 
ta’minlab beradi. Har bir jarayon ketma –ketligida bu ikki indeksdan foydalangan 
holda elementlar konsolga chop etiladi (qator va ustun bo‘yicha). Bu kod ishga 
tushishi natijasi quyidagicha: 
6.7 Matritsa elementlarini konsoldan o‘qish 
Bu misolda ikki o‘lchamli massivni konsoldan qanday qilib o‘qib olish 
ko‘rsatilgan. Dastlab ikki o‘lchamli massiv qiymati (uzunligi) o‘qib olinadi. Ichma – ich 
joylashgan sikl operatoridan foydalangan holda har bir element qiymati kiritiladi (va 
kiritilgan qiymatlar yana ekranga chiqariladi). 
1 2 3 4
5 6 7 8

Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
195 
Yuqoridagi dastur natijasi quyidagicha bo‘ladi ( bu misolda massiv 3 ta qator 
va 2 ta ustunlardan iborat): 
 
6.8 Matritsani maksimal qiymat 
Keyingi misolda yana bir boshqa bir qiziqarli misolni ko‘ramiz. Bizga 
elementlari butun son bo‘lgan ikki o‘lchamli to‘rtburchakli massiv berilgan bo‘lib,bu 
ko‘p o‘lchamli massiv ichidan shunday ikkiga ikki massiv olishimiz kerakki ushbu 
massiv elementlari boshqa bir ikki o‘lchamli massiv elementlaridan katta bo‘lsin, va 
uni hamda elementlari yig‘indisini chop etishimiz kerak. 
Bu masal1aning yechimi quyidagicha: 

Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
196 
Agar dastur amalga oshirilsa, quyidagi natija olinadi 
Algoritm quyidagicha tushintiriladi. Dastlab, elementlari butun son bo‘lgan 
o‘lchamli massiv yaratiladi. bestSum, bestRow, bestCol nomlanuvchi yordamchi 
o‘zgaruvchilar e’lon qilinadi va bestSum ning qiymati sifatida long tipli eng kichik son 
beriladi. 4 ta butun sonni yig‘indisi int tipga sig‘masligini inobatga olgan holda, long 
tipidan foydalanildi.
bestRow, bestCol o‘zgaruvchilarida elementlari boshqa ikki o‘lchamli massiv 
elementlaridan katta bo‘lgan massiv elementlari ularni yig‘indisi esa bestSum 
o‘zgaruvchisida saqlanadi
.
2 x 2 massiv elementlarini kiritish uchun birinchi element indekslari kerak 
bo‘ladi. Ularni amalga oshirgach qolgan 3 ta elementlarini ham kiritiladi: 

Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
197 
Ushbu misolda row va col o‘zgaruvchilari matrix nomli massivga tegishli 2 ga 2 
matritsani elementlarini indekslaridir. 
Bu orqali 2 x 2 matritsaning birinchi elementining indekslarini bilgan holda 
qolgan elementlarni topish mumkin. Bu algoritm elementlari boshqa 2 x 2 massiv 
elementlaridan katta bo‘lgan massivni aniqlash uchun foydalaniladi. Bu 2 ga 2 
matritsani topish jarayoni matritsani elementlarining yig‘indisi eng katta bo‘lguncha 
davom etadi. Bu ish 2 ta ichma – ich joylashgan for sikl operatori hamda row va col 
orqali amalga oshiriladi. Shuni yodda tutish kerakki jarayon butun matritsa bo‘yicha 
amalga oshirilmaydi chunki agar row + 1 yoki col + 1 elementlar kiritilsa, matritsa 
o‘lchamidan 
oshib 
ketishi 
mumkin 
va 
xatolikka 
olib 
keladi 
va 

Download 6,33 Mb.