Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr

Download 6,33 Mb. Pdf ko'rish
bet	19/194
Sana	20.02.2024
Hajmi	6,33 Mb.
	#159185

1 ... 15 16 17 18 19 20 21 22 ... 194

Glossariy
▪ while – цикл оператори томонидан тестлаштириш жараёни;
▪ Идентификатор – катта ва кичик лотин ҳарфлари, рақамлар ва таг
чизиқ („_‟) белгиларидан ташкил топган ва рақамдан
бошланмайдиган белгилар кетма–кетлиги тушунилади;
▪ Тил генератори – тилнинг гапларини яралишига сабаб бўлувчи
мосламадир;
▪ Метатили - бошқа тилни тасвирлаш учун ишлатиладиган тилдир;
▪ If – шарт оператори бўлиб, қандайдир шартни ростликка текшириш
натижасига кўра программада тармоқланишни амалга оширади;
▪ Старт рамзи - маҳсус грамматика билан бошланувчи тил жумлалари
қоидаларнинг кетма-кетлиги асосида бошқарилади
▪ Синтактик тармоқ – белгили семантикадаги тармоқ
▪ Тилнинг синтаксис қоидаси – тилдаги боғланишни белгилайдиган қисми
▪ BNF (Backus-Naur формаси) – бошқа тилни тасвирлаш учун
ишлатиладиган метатил
▪ Жумла – терминал белгилардан иборат форма
▪ Цуснинг “ Планкалкул ” тили-1943-йилда Цус томонидан ишлаб чиқилган
▪ Fin- Ада тилидаги циклнинг якунига етганлиги ёки янги цикл очилишини
ифодаловчи оператор
▪ goto - шартсиз ўтиш оператори
▪ For - такрорлаш оператори
▪ Бўш операция - дастурнинг умимий таркиби бузмасдан ўчирилган буйриқ
ўрнига қўйиш мумкин.
▪ Short code тили - 1949 йили BINAC камютери учун ДЖонМочли
томонидан яратилган
▪ Speedcoding тизими - IBM 701 компьютери учун Джон Бекус томонидан
яратилган
▪ IF - оператори қандайдир шартни ростликка текшириш натижасига
кўра программада тармоқланишни амалга оширади
▪ DO - FORTRAN I тилининг цикл оператори

Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
21
▪ АLLOCATABLE - FORTRAN тилида ишлатилиб, массивлар сифатида эълон
қилинган ва улар буйруқ бўйича динамик ҳолда хотирага жойлашади ва
ўчади
▪ САSЕ - кўп вариантли тармоқланиш оператори
▪ EXIT - циклдан чиқиб кетиши оператори
▪ СYСLЕ - узатиш бошқаруви циклдан туриб унинг бошига ўтувчи бошқарув
оператори
▪ PRIVATE - маълумотлар ва кичик дастурлар ҳақида маълумотларни ўз
ичига олувчи ва ташқи алоқани бошқарувчи ёпиқ спецификатор
▪ PUBLIC - маълумотлар ва кичик дастурлар ҳақида маълумотларни ўз
ичига олувчи ва ташқи алоқани бошқарувчи очиқ спецификатор
▪ Scheme тили - 1970- йилнинг ўрталарида MIT институтида ишлаб
чиқилган
▪ Компиляция – яратилган дастур компьютер томонидан тестлаштириш
жараёни
▪ IAL тил - ALGOL тилини тарихдаги эски номи
▪ integer – бутун сон типи
▪ array – массивни эълон қилиш
▪ reading – бутун типдаги ўзгарувчиларни ўқиш учун ишлатилади
▪ begin – дастурни бошланишини ифодалайди ва блок ўрнида ишлатилади
▪ end - дастур тугаганлигини англатади
▪ printstring - сатрни экранга чиқариш учун ишлатлади
▪ printint – бутун сон типдаги ўзгарувчиларни экранга чиқариш учун
ишлатлади
▪ СOBOL тили - 1- дастур тили бўлиб, АҚШ ҳукумати томонидан ишлаб
чиқилган
▪ BAL-FWD-FILE файл - махсулот рўйхатига эга ва қайта буюртма талаб
қилади
▪ BASIC тили - СOBOL тилининг олдинги версияси ҳисобланиб, 1979-
йилнинг охири 1980- йилнинг бошларида вужудга келган
Ушбу таянч ифодалар айнан шу мавзуда фойдаланилган. Қавслар ичида
улар биринчи маротаба учрайдиган китобдаги шу мавзу бетлари келтирилган.
▪ Назорат тузилмалари турлари;
▪ Маълумотлар тузилмалари;
▪ Маълумотлардан фойдаланиш;
▪ Тил тузулмалари;
▪ Java дастурлаш тили – юқори савияли дастурлаш тили ҳисобланади;

Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
22
▪ ALGOL 60 дастурлаш тили – мураккаб ҳисоблашлар кўп бўлган
дастурлар тузишда қўлланилади;
▪ Fortran дастурлаш тили - универсал тиллардан ҳисобланади (1950-
1958 , John Backus, IBM);
▪ COBOL – биринчи муаффақиятга эришган тил;
▪ LISP – СИ дастурлари учун биринчи кенг фойдаланилган тил;
▪ UNIX – операцион тизим;
▪ Ортогонал – математикадан келган сўз яъни векторларнинг
перпендикулярлиги.

Download 6,33 Mb.

1 ... 15 16 17 18 19 20 21 22 ... 194

Download 6,33 Mb.

Pdf ko'rish