Oxirgi natijada shpchi oraliqlar o ‘lchami m ag‘izni yon
tojmonlari uzunlishdan kam bo‘lmasligi zarur. Bu m ag‘izni ortiqcha
maydalashdan qutulishga imkon beradi, ayni vaqtda grechixani
avvaldan fraksiyalarga saralash elakli
separatorlardan foydalanib
yormani ajratish imkonini yaratiladi.
Avvaldan saralash uchun don tozalovchi separatorlar, yorma
saralagichlar va ko‘p qavatli rassevlardan foydalanish mumkin.
Saralash jarayoni bir-ikki yoki bir nechta bochqichlarda amalga
oshiriladi. Bir bosqichli saralashda ajratish ikki-uchtadan ko'p
bo'lmagan fraksiyalarda amalga oshiriladi. Texnologiyani bosh-
qarishning bu usulida aralashmani aniq ajratishga erishib bo‘lmaydi
va ajratilgan fraksiyalar tarkibida ko‘p miqdorda «begona»
donlar
bo‘ladi. Zarurat bo‘lganda, dastlabki donni bir necha fraksiyalarga
bo‘lish jarayonini ikki yoki undan ko‘p bosqichlarda o‘tkaziladi.
Bunda dastlabki bosqichda don ikki-uch fraksiyaga saralanadi,
ulardan har biri qo‘shimcha ravishda saralanadi va ikkinchi hamda
uchincbi bosqichlarda aniq bir o ‘lchamga keltiriladi. Saralash
texnologiyasidagi bir oicham ga keltirish
ajratilgan don fraksiyasini
asosiy jarayonidagi elaklardan foydalangan ho Ida qo‘shimcha
ravishda saralash jarayonini o ‘z ichiga oladi. Bu «begona» fraksiyalar
donini samarali ajratish maqsadida amalga oshiriladi.
Yirikligiga ko'ra avvaldan saralash samaradorligi ajratilgan
fraksiyalardagi «begona» donlar miqdoriga ko‘ra baholanadi.
Agar aw algi saralash bosqichidan so‘ng ajratilgan fraksiyalardagi
«begona» don miqdori 15 % dan, oxirgi bosqichidan so‘ng esa 6
% ortmasa, saralash qoniqarli o ‘tkazilgan hisoblanadi. Oldindan
saralash jarayonidan suli, no'xat, sholi, grechixa,
tariq yormasi va
boshqa maydalanmagan yormalar texnologiyasida foydalaniladi.
Biroq faqat grechixadan yorma olish texnologiyasida bu jarayon
oqlash bo‘limida amalga oshiriladi. Boshqa texnologiyalar uchun
oldindan saralash jarayoni yorma zavodi don tozalash (tayyorlov)
bo‘limining‘ oxirgi jarayonlaridan biri sifatida amalga oshiriladi.
Oyadindan saralashning texnologik chizmalari tegishli texnologiyalar
o'rganilayotganda ko‘rib chiqiladi.
1. Sxod bilan yirik donlarni, maydalaridan elakda elab ajratib
olish, proxodni esa elaklarda ketma-ket
elanib maydalari asta-sekin
elaklar o ‘lchamiga asosan maydalashib boradi (77-rasm, a).
2. Proxod bilan yiriklaridan maydalami elab, alohida fraksiya
qilib ajratib olinadi, sxodlari esa ketma-ket yirik ko‘zli elaklarda
elanadi (77 -rasm, b).
3. Ikki bosqichli saralash don massasi oldindan 2-3
oqimga
saralanib, so‘ng har bir fraksiya yirikligi bo‘yicha alohida saralanadi
(77- rasm, v).
Tozalangan grechixa doni
2
3
4
5
6
