75-rasm. Grechixa donining separatsiyalush texnologiyasi.
(don massasini 3 fraksiyaga (A) va ikkita fraksiya (B) b o ‘lib
separatsiyalash usuli):
ch.n. - chiqindilar nazorati;
О III
к -
III
darajali
chiqindilar; y . f -grechixani yirik Jr.; m .f - mayda; o'r.J. -o ‘rta fraksiya
205
Maxsus separator-tozalagichlarni qo‘llab tashkil etiladi. Sara-
lovchi elaklar teshigining oicham i don yirikligiga b o g iiq holda
shunday tanlanadiki, bunda don elakdan o ‘tib, elakda esa yirik
aralashmalar qolishi kerak.
Q o‘shimcha elaklar teshigining oicham i xas-cho‘p va ayniqsa,
mayda mineral aralashmalarni to iiq chiqishini ta ’minlaydi.
2. Texnologiyada mayda donni ko‘zda tutish zarur, chunki
nimjon mayda, to iiq boim agan dondan yuqori sifatli yorma olish
mumkin emas. Mayda donni ajratish uchun ikkinchi va uchinchi
proxod separatorlarining qo‘shimcha elaklari siyraklashtiriladi,
ajratilgan proxodni esa elakka eng qulay yuklanish bilan qo‘shimcha
nazorat qilinadi.
3. Yormabop donni fraksiyalarga b o iib tozalash yuqorida
grechixa misolida k o ‘rsatilgandek juda yaxshi samara beradi. Shu
bilan birga, yovvoyi o ‘tlarning o‘ziga xos xususiyatini hisobga olgan
holda, har bir don fraksiyasiga ishlov berish mumkin.
4. Texnologiya, shuningdek, trierlardan foydalangan holda
donni kalta va uzun aralashmalardan tozalashni ko‘zda tutadi.
5. Zarb beruvchi ta ’sirli mashinalardan oldin, don va chiqindilami
nazorat qilishda, donni yengil va mineral aralashmalardan sepa-
ratsiyalashda, shuningdek, kelayotgan donni va oxirgi mahsulot
larni nazorat qilish va ogirligini qayd etish maqsadida tortishda
metallomagnit aralashmalarni ajratish texnologiyadagi majburiy
jarayonlar hisoblanadi.
7. Texnologiya foydali don chiqishi va uni texnologik jarayonga
qaytarish maqsadida chiqindilar va em mahsulotlarini nazorat
qilishni ko‘zdatutishi kerak. Bu shubhasiz, dondan to iiq foydalanish
darajasini oshiradi. Bunda nazorat jarayonlari o'tkazilgandan so‘ng
don chiqindilari miqdori tegishli kategoriyadagi mahsulotlar uchun
standartlar va texnik shartlarda belgilangan normalardan oshmasligi
kerak. Texnologiyalar shuningdek faqat m aiu m bir yormabop
donga xos b o ig a n usullami ham ko‘zda tutish mumkin. Tozalashdan
so‘ng qayta ishlov berish uchun uzatilayotgan don sifati 36-jadvalda
keltirilgan ko‘rsatgichlarga mos boiishi kerak.
206
|