• AQL-ZAKOVAT BILAN BUNYOD ETILGAN BOY MA’NAVIYAT
  • Dunyo dinlari tarixi o‘rta umumta’lim muassasalarining 10-sinflari va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalari uchun darslik




    Download 2,32 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet52/99
    Sana04.06.2024
    Hajmi2,32 Mb.
    #260033
    1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   99
    Bog'liq
    dunyo dinlari tarixi 10 uzb

    YURTIMIZ MUTAFAKKIRLARINING 
    JAHON ILM-FAN RIVOJIGA 
    QO‘SHGAN HISSASI
    17–18-§
    FAOLLASHTIRISH UCHUN
    SAVOL VA TOPSHIRIQLAR
    1. O‘rta asr ilm-fan rivoji bugungi kundagi qaysi fanlarning takomillashu-
    viga asos bo‘ldi? Bu o‘rinda yurtimiz mutafakkirlarining hissasi nima-
    lardan iborat edi?
    2. Qanday sharoitda ilm-fan rivojlanadi?
    3. Markaziy Osiyodan chiqqan olimlar qanday fan sohalarida faoliyat yu-
    ritganlar?
    4. Islom ilmlari deganda nimani tushunasiz?
    AQL-ZAKOVAT BILAN BUNYOD ETILGAN
    BOY MA’NAVIYAT
    Yangi jamiyat va davlat qurishga qodir bo‘lgan avlod 
    tafakkurining shakllanishida, millatning o‘zligini ang-
    lashida boy ilmiy, ma’naviy va madaniy merosimiz, mil-
    liy qadriyatlarimiz g‘oyat muhim ahamiyatga ega. 
    Davlatimizning qanchalik tez ulg‘ayishi, kuch-quv-
    vatga to‘lishi, dunyo hamjamiyatida o‘ziga munosib 
    o‘rin egallashi, avvalambor, xalqimiz ma’naviy saviyasi
    g‘ururi va faxri nechog‘liq yuksak bo‘lishiga bog‘liq.
    Asrlar davomida aql zakovat bilan bunyod etil-
    gan boy ma’naviyati tufayli xalqimiz mag‘rur yashadi, 
    Manbalarda buyuk mutafakkir Abu Ali ibn Sino 17 yoshida Nuh 
    ibn Mansur (976-997-yillar)ni davolayotgan vaqtida «Dor ul- 
    ulum» — «Bilimlar uyi» nomi bilan ham atalgan saroy kutubxona-
    sidan foydalangani haqida xabar beriladi.


    83
    mehnat qildi, doimo hurriyat va erk sari intildi. Ana shu 
    milliy ong, milliy g‘urur bugungi hayotimizning oltin 
    poydevoridir. 
    Bu poydevorga buyuk allomalarimiz Beruniy va Fo-
    robiy, Moturidiy, Farg‘oniy, Abu Ali ibn Sino, Xoraz-
    miy, Zamaxshariy, Buxoriy, Imom Abu Iso Termiziy
    Hakim Termiziy, Navoiy va Ulug‘bek kabi yuzlab ulug‘ 
    zotlar asos solganlar.
    Islom dini tabiat ilmlari, psixologiya, tarix, geogra-
    fiya, sotsiologiya, biologiya, umuman, insoniyat uchun 
    kerakli bo‘lgan har qanday ilmni o‘rganishni qo‘llab-
    quv vatlaydi.
    Islomning ilm-fanga ijobiy munosabati natijasida 
    islom dunyosida o‘rta asrlarda ilm-fan keskin rivojlanib, 
    butun jahon taraqqiyotiga katta hissa qo‘shdi. 
    IX–XII asrlar Islom renessansi davri — Imom Buxo-
    riy, Termiziy, Abu Mansur Moturudiy, Abu Nasr Foro-
    biy, Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali ibn Sino, Xorazmiy, 
    Ahmad Farg‘oniy, Burxonuddin Marg‘inoniylarning 
    jahon ilmiga qo‘shgan ulkan xizmati davri Ma’mun 
    akademiyasining Xorazmdagi faoliyati bilan bog‘liq 
    bo‘lsa, ikkinchi bosqichi — Temuriylar renessansi davri 
    XIV–XVI asrlarga to‘g‘ri keladi. Amir Temur, Mirzo 
    Ulug‘bek, Alisher Navoiy, Bobur Mirzolarning ilm-fan, 
    madaniyat rivojidagi xizmatlari beqiyosdir. Osiyoda 
    IX–XII va XV asrlarda ro‘y bergan ilm-fan, falsafa, ada
    -
    biyot sohasidagi rivojlanish Yevropa renessansiga katta 
    ta’sir ko‘rsatdi.
    Zamonaviy matematika, trigonometriya va geogra-
    fiya fanlari taraqqiyotiga beqiyos hissa qo‘shgan mash
    -
    hur alloma 

    Download 2,32 Mb.
    1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   99




    Download 2,32 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Dunyo dinlari tarixi o‘rta umumta’lim muassasalarining 10-sinflari va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalari uchun darslik

    Download 2,32 Mb.
    Pdf ko'rish