|
Elektroenergetik tizimlar va tuman elektr stansiyalari
|
| bet | 1/7 | | Sana | 16.04.2024 | | Hajmi | 5.08 Mb. | | #197846 |
Bog'liq 3 маъруза Elektroyeneretik tizimlar va tuman elektr stansiyalarii Kim-tex-ishchi-dastur-4-lotin, Fizika so\'z top, RAT, Kurs ishi Andayev, nutq uslublari, MAHFUZA LABORATORIYA 3, Рамка A4 с малым штампом, Neytronlar ishtirokidagi yadro reaksiyalari, Rizoqulov Fayoz makroiqtisodiyot, Rizoqulov Fayoz Investitsiyalarni baholash slay, Fotoelektr batareyalar qo\'llanma, operatsion 2-amaliyot, operatsion 6-amaliyot. nigora, anvar data base, 2-mustaqil ishi data base
«Elektr ta’minoni va qayta tiklanuvchan energiya manbalari» kafеdrasi dotsenti
TOSHPO’LATOV NUSRATILLO TELMANOVICH
MAVZU 03
ELEKTR TA’MINOTI
FAN:
ELEKTROENERGETIK TIZIMLAR VA TUMAN ELEKTR STANSIYALARI
Rеja:
- Kondesatsiyalovchi issiqlik elektr stansiyalari.
- Issiqlik elektr stansiyalari – issiqlik elektr markazlari (IES).
- Bug‘ - gaz issiqlik elektr stansiyalari.
- Dizel elektrostansiyalari.
- Kichik, mikrogidro va shamol elektrostansiyalari.
- Shamol elektrosnansiyalari.
- Atom elektr stansiyalari
3. ELEKTROENERGETIK TIZIMLAR VA TUMAN ELEKTR STANSIYALARI
Boshqa ishlab chiqarishlarga qaraganda, elektr energiyasini ishlab chiqarish o‘ziga xos xususiyati ishlab chiqarilgan mahsulotni saqlab bo‘lmasligida. Ishlab chiqarilgan elektr energiya shu zaxotiyoq iste’mol qilinishi kerak. Akkumlyatorlardan foydalanilgan holda ma’lum qismini saqlab qolish mumkin, lekin akkumulyatordagi foydalanish koeffitsentining pastligi, o‘lchamlarning kattaligi, narxining xaddan tashqari qimmatligi, xizmat muddatining qisqaligi ushbu uskunalardan keng foydalanishga to‘sqinlik qiladi.
Kondensatsion elektr stansiyaninig umumiy ko`rinishi
Navoiy Issiqlik elektr stsnsiyasi
Yirik tuman elektr stansiyalar hozirgi iste’molchilarni elektr manbalari hisoblandi. Elektr energiya ishlab chiqariladigan stansiyalar, ishlash prinsiplari asosida bir necha turlarga bo‘linadi: issiqlik, gidro (suv) va atom elektrostansiyalarga va bundan tashqari muqobil va qayta tiklanuvchi (shamol, quyosh, biogaz va boshqa) energiya manbalari yordamida ishlab chiqariladiganlarga bo‘linadi.
Sirdaryo issiqlik elektr stansiyasini dispetcherlik boshqarih bo’limi
Hozirgi kunda “O‘zbekenergo” aksiyadorlik kompaniyasi tomonidan ishlab chiqarilayotgan elektr energiyasining hajmi o‘rtaca - 59,4 mlrd. kVt∙soat bo‘lib, shundan gidroelektr stansiyalari orqali - 5,1 mlrd. kVt∙soat yoki umumiy quvvatning 9 %, issiqlik elektr stansiyalari orqali esa 49,3 mlrd. kVt∙soat yoki umumiy quvvatning 89 %, hamda boshqa korxonalar orqali 2 % ishlab chiqarilgan.
Elektr stansiyalari orasida gidroelektrostansiya (GES) lar, issiqlik elektrostansiyalari (IES), atom elektrostansiyalari (AES) keng tarqalgan.
Atom elektrostansiyalarining murakkab va qimmat texnologiyaga asoslanganligi, uranni boyitish, saqlash va chiqindisini maxsus omborxonalarda saqlash bilan bog‘liq maxsus texnika va texnologiyalarning Respublikamiz hududida mavjud emasligi ushbu energiya manbaidan foydalanishga monelik qiladi.
Organik yoqilg‘i yoki yonilg‘ili issiqlik elektr stansiyalari kondensatsiyali va issiqlik elektr stansiyalariga bo‘linadi. Kondensatsiyali elektr stansiyalarda katta quvvatli bug‘ qozonlarida yoqilg‘i (yonilg‘i) ni kuydiriladi. Undan olingan bug‘, trubinaga yo‘naltiriladi va trubinadan olinadigan aylantirish kuchi yordamida elektr energiyasini ishlab chiqaruvchi generator harakatlanishga majbur etiladi va elektr energiyasi ishlab chiqariladi.
Issiqlik elektrostansiyalarda esa, kondensator qurilmasi yo‘qligi sababli trubinadan o‘tib mexanik ish bajargan bug‘ni suvga aylanguncha sovutishning imkoniyati yo‘q. Issiq suv aholi turar joylari va uylar, nasos stansiyalari, sanoat korxonalari va boshqa bino va inshootlarni isitishda ishlatiladi. Bunday elektrostansiyalarda issiqlik energiyasidan foydalanishning samaradorlik koeffitsiyenti 70% gacha. Shuning uchun kichik isitish qozonxonalariga ega bo‘lgan issiqlik elektrostansiyalaridan voz kechilsa atrof muhit musaffoligiga erishish va yonilg‘ini tejash imkoniyati paydo bo‘ladi.
|
| |
