|
Elektron tijorat: asosiy tushuncha va modellari hamda taraqqiyotiBog'liq elektron-tijorat-asosiy-tushuncha-va-modellari-hamda-taraqqiyotiwww.scientificprogress.uz
Page 274
Xitoy va AQShdan soʻng, elektron tijorat sohasidagi tahlillarga koʻra, reytingda
keyingi oʻrinda kunchiqar yurt – Yaponiya joylashgan. Elektron tijoratning umumiy
daromadi 2 1 milliard dollarni tashkil qiladi. Undan keyingi oʻrinlarni, 2022-yil tahliliy
ma’lumotlariga ko’ra, Germaniya va Buyuk Britaniya egallab, jahon elektron tijorat
bozorida 148 milliard dollar va 143 milliard dollar bilan kuchli beshlikni yakunladi.
Janubiy Koreya esa, elektron tijoratdan 118 milliard dollarlik daromad bilan oltinchi
oʻrinni egalladi. Hindiston 2022-yil tahlillariga ko’ra, 97 milliard dollar bilan yettinchi
oʻrinda turdi
13
. Ushbu davlatlardan so’ng birinchi oʻnlikni Indoneziya, Fransiya va
Kanada 96,59,59 milliard dollar bilan yakunladi. Oʻz navbatida, bu mamlakatlarning
elektron tijoratdan keladigan daromadi yaqin yillarda ikki barobarga o’sishi kutilmoqda.
Elektron tijorat vujudga kelishi yuqorida qayd etilganidek, axborot
texnologiyalari orqali amalga oshirilgan. Bu raqamli iqtisodiyot sohasi boʻlib, u
kompyuter tarmoqlari yordamida amalga oshiriladigan barcha moliyaviy va tijorat
operatsiyalarini, shuningdek, bunday operatsiyalar bilan bog'liq biznes jarayonlarini oʻz
ichiga oladi
14
. Elektron tijorat – bu biznes tartib-qoidalari va operatsiyalarini
avtomatlashtirish, an’anaviy savdo usullarini tijoratning elektron shakliga aylantirishdir.
Bu jarayon samaradorlikni oshiradi va muntazam vazifalarni soddalashtiradi. Shu bilan
birga, yaqin vaqtgacha elektron tijorat operatsiyalarining aksariyati global miqyosda
amalga oshirilgan, ammo yaqinda oʻtkazilgan tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, mahalliy
kompaniyalar oʻz mahsulotlarini mahalliy miqyosda ilgari surish uchun tez-tez ushbu
savdo turidan foydalana boshlashmoqda. Shu bilan birga, kichik biznes boshqa yirik
kompaniyalar bilan raqobatdosh boʻlib bormoqda.
Shuni qoʻshimcha qilish kerakki, onlayn savdo faoliyatini yangi boshlayotgan
kichik biznes subyektlari uchun chakana savdo nuqtalari va ofislarni ijaraga olishda
mablag'larni tejaydi, shuningdek, internet orqali xorijiy bozorlarga chiqish ancha
osonlashadi. Taklif etilayotgan tovar va xizmatlarning keng assortimenti, turli
narxlarning taqqoslanishi, shuningdek, elektron platformadagi chakana tovarlar
narxining an’anaviy bozorga nisbatan arzonligi elektron tijoratning mahalliy bozorga
tez moslashishi va rivojlanishiga xizmat qilmoqda.
Shu bilan birgalikda, ma’lum bir davlatda elektron tijoratni rivojlantirish uchun
quyidagilarga amal qilish muhimdir:
13
Р ч ж мм ц 201 2021 . Д у
https://www.statista.com/statistics/379046/worldwide-retail-e-commerce-sales/
14
Ю . ., И . . И м . М , . Г ч - м, 2007, 2 5 ; М м . .
И м ц м м ч м . 1997. No 11;
.Ю
.,
Н .Т.
м м . Д у
https://izron.ru/articles/razvitie-
ekonomiki-i-menedzhmenta-v-sovremennom-mire-sbornik-nauchnykh-trudov-po-
itogam-mezhdunarodn/sektsiya-2-
ekonomika-i-upravlenie-narodnym-khozyaystvom-spetsialnost-08-00- 05/elektronnyy-biznes-v-sovremennoy-ekonomike/
SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 4 ǀ ISSUE 5 ǀ 2023
ISSN: 2181-1601
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016)
Passport:
http://sjifactor.com/passport.php?id=22257
Uzbekistan
|
| |
