|
Elektron tijorat: asosiy tushuncha va modellari hamda taraqqiyotiBog'liq elektron-tijorat-asosiy-tushuncha-va-modellari-hamda-taraqqiyotiwww.scientificprogress.uz
Page 272
elektron xizmat koʻrsatishdir
5
. Ikkinchi holda, tijorat munosabatlari mavjud boʻlgan
ishtirokchilar tomonidan muayyan biznes modelini tanlash orqali belgilanadi
6
:
– Business-to-business (B2B) (biznesdan biznesga) ushbu biznes modeli
kompaniyalar oʻrtasidagi elektron tijorat, ya'ni yuridik shaxslar boshchiligidagi
tashkilotlar va korxonalar oʻrtasidagi munosabatlarni anglatadi. Bugungi kunda elektron
tijoratda ushbu turdagi biznes 80% ni tashkil qiladi va tahlilchilarning fikriga koʻra,
B2B B2C segmentiga qaraganda tez oʻsib bormoqda. B2B bozori elektron infratuzilma
va elektron bozorlar kabi ikkita asosiy komponentdan iborat. Elektron infratuzilma B2B
ning asosi boʻlib, quyidagilardan iborat
logistika – yetkazib berish va taqsimlash;
amaliy xizmat koʻrsatuvchi provayderlar – paketli dasturiy ta’minotni markaziy
nuqtadan (masalan, Oracle va Linkshare) joylashtirish va boshqarish;
• elektron tijorat jarayonida veb-xosting, xavfsizlik yechimlari va mijozlarga
xizmat koʻrsatish kabi funksiyalarni autsorsing qilish (masalan, eShare, NetSales,
Enterprises va Universal Access kabi provayderlar autsorsingi);
• internetda auksionlarning real vaqt rejimida ishlashi va ularga xizmat koʻrsatish
uchun dasturiy ta’minoti (masalan, Moai Technologies va OpenSite Technologies);
• veb-sayt kontentini boshqarish va yetkazib berishni osonlashtiradigan kontentni
boshqarish dasturi (masalan, Interwoven va ProcureNet);
• internetga asoslangan savdo vositalari (masalan, Commerce One, XML- ga
asoslangan xaridlarni avtomatlashtirish dasturi)
7
.
- B2C business-to-consumer – elektron tijoratda, kompaniyalar va iste'molchilar
oʻrtasidagi tijorat munosabat turlaridan biri hisoblanadi. Bunda iste'molchi
munosabatlari asosan tovarlarni (masalan, moddiy qadriyatlar va iste'mol tovarlari,
raqamli kontent materiallari - dasturiy ta'minot va elektron kitoblar) sotib olishi
mumkin.
Elektron tijoratning ushbu shakli eng dastlabki biznes model hisoblanadi va uning
kelib chiqishi telefon liniyalarining chakana savdosiga borib taqaladi.
– B2G business-to-government –biznes va hukumat oʻrtasidagi elektron tijorat, ya'ni
biznes va davlat sektori oʻrtasidagi munosabatlar. Elektron tijoratning bu turi odatda
davlat xaridlari, onlayn litsenziyalash va internet va elektron bozorlardan foydalanish
orqali davlat bilan bog‘liq boshqa operatsiyalarni qamrab oladi. Internetga asoslangan
5
. . Р . [ ц м ч
ц ], 2011, . 155-161
6
. . Р . [ ц м ч
ц ], 2011, . 155-161.
7
Yanggang Yu
. Evaluation of e-commerce service quality using the analytic hierarchy process. International Conference
on Innovative Computing and Communication and Asia-Pacific Conference on Information Technology and Ocean
Engineering, Macao, 2010 pp. 80-84. doi:
10.1109/CICC-ITOE.2010.39
SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 4 ǀ ISSUE 5 ǀ 2023
ISSN: 2181-1601
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016)
Passport:
http://sjifactor.com/passport.php?id=22257
Uzbekistan
|
| |
