|
Elektronika (5-maruza mashg’uloti) mavzu: Integral operatsion kuchaytirgichlari
|
| bet | 3/4 | | Sana | 29.11.2023 | | Hajmi | 0,89 Mb. | | #107259 |
Bog'liq 3-maruza ElektronikaInvertirlamaydigan kuchaytirgich.
Rasm 6 da keltirilgan sxemani ko’rib chiqamiz. Uning tahlili juda oddiy:
UA=UBX. UA kuchlanish, kuclanish bo’lgichdan olinadi UA=R1/(R1+R2). Agar UA=Uвх, shunda kuchlanish koeffisenti =Uвых/Uвх=1+R2/R1 . Bu invertirlamaydigan kuchaytirgich.
Takrorlagich Rasm 8 da takrorlagich ko‘rsatilgan, emitter takrorlanishga o‘xshagan AK asosida. U invertirlamaydigan kuchaytirgichdan iborat bo‘lib, unda R1 rezistorni qarshiligi cheksizlikka teng, R2 rezistorni qarshiligi esa 0 ga. Maxsus AK lar mavjud, faqat takrorlagich sifatida ishlatiladigan, ular yaxshilangan xarakteristikalarga ega. Bunday AK larga misol sifatida LM310 yoki OPA633 turdagi sxemalar hisoblanadi, shuningdek, soddlashtirilgan turdagi sxemalar masalan TL068 turdagi sxema.
Rasm 8 Takrorlagich
Kuchaytirish koeffitsenti 1 bo‘lgan kuchaytirgich ba’zan bufer kuchaytirgichi deyiladi, chunki u izolyatsiyalovchi hususiyatga ega bo‘ladi.
Tok manbalari. Rasm 10 da sxema tasvirlangan, u yaxshi yaqinlashishda ideal tok manbai hisoblanadi, kuchlanish siljishisiz tranzistorli tok manbai uchun harakterli bo‘lgan. Invertirlovchi kirishidagi manfiy TB sababli kirishda kuchlanish ushlab turiladi, uni ta’sirida iste’molchi orqali tok oqadi. Bu sxemani asosiy kamchiligi shundan iboratki, unda iste’molchi “suzuvchi” hisoblanadi. Bunday tok manbai yordamida , masalan ishlatish uchun yaroqli arrasimon signal olib bo‘lmaydi, uning kuchlanishi yer potensialiga nisbatan hisoblanar edi. Bu kamchilikni oshib o‘tsa bo‘ladi, agar masalan butun sxemani “suzuvchi” qilsak,
iste’molchini esa yerga ulasak (rasm 10). Shtrix chiziq bilan yuqorida ko‘rib chiqilgan ta’minot manbaili tok manbai chegaralangan. R1 va R2 rezistorlar tokni o‘rnatish uchun kuchlanish bo‘lgichini hosil qiladi. Bu sxema sizni hafa qilmasligi uchun eslatamiz, “yer” – bu nisbiy tushuncha. Sxemadagi hoxlagan nuqtangizni “yer” deb atash mumkin. Namoyish qilingan sxemani yerga ulangan iste’molchi orqali oqadigan tokni shakllantirish uchun foydalanishadi, ammo unda katta kamchilik mavjud, unda boshqariladigan kirish suzuvchi hisoblanadi, bu shuni bildiradiki, chiqish tokini berib bo‘lmaydi, kirish kuchlanishi yordamida, yer
potensialidan hisoblanadigan. Bu kamchilikni yoqotish usullari 6 bobni ushbu qismida o‘zgarmas tok ta’minot manbalari ko‘rilayotgan qismida bayon qilingan.
Rasm 10
Rasm 11 Tok manbai yerga ulangan iste’molchisi
|
| |
