|
\14.4\
29. .Ideal tok generatori
|
| bet | 23/36 | | Sana | 12.06.2024 | | Hajmi | 2,98 Mb. | | #262836 |
Bog'liq Elektronika javob1.1\14.4\
29. .Ideal tok generatori
Ideal tok generatorining yuklamaga uzatilishi tok qiymati yuklama qiymatiga aloqador bo'lmaydi.
11.1-rasm. Ideal tok generatori sxemasi va VAXsi
Oʻzgarmas tok generator— oʻzgarmas tokni generatsiyalaydigan (hosil qiladigan) elektr mashina. Asosan, stator, yakor (rotor) va chulgʻamlar (sim oʻramlari)dan iborat. Aylanuvchi qismi (yakori)ning chulgʻamida induksiyalanuvchi oʻzgaruvchan tokni oʻzgarmas tokka oʻzgartiradi. Oʻzgarmas tok generatori g . ning uygʻotish tizimiga bogʻliq boʻladi. Oʻz-oʻzidan uygʻotishli, mustaqil uygʻotishli va aralash uygʻotishli Oʻzgarmas tok generatorig .lari mavjud. Oʻzgarmas tok generatorig . bir necha Vt dan bir necha ming kVt gacha quvvatga, bir necha V dan bir necha ming V gacha kuchlanishga moʻljallab ishlab chiqariladi. Oʻzgarmas tok generatorig . prokat stanlarida, aerodinamik trubalarda, ekskavatorlar va boshqalarda ishlatiladi.
Kirish toki I1 di o'zgartirib, Chiqish toki I2 ni boshqarish mumkin. Buning uchun tranzistorning emitter chinjirlariga R1 va R2 rezistorlar ulanadi. Bunday qurilma aktiv tok transformatori deyiladi (11. 2 b - rasm). 11. 2 b - rasmdan quyidagi tengsizlik kelib chiqadi:
Agar R1 va R2 zidliklari nominallari bilan farq qilsa, u holda I2 tok I1 tokni yoki “kattalashgan” yoki “kichiklashgan” masshtabta “aks ettirish” mumkin.
15.4\16.4\
30. Barqaror tok generatori
Barqaror tok generatori yoki manbai (BTG) katta nominalga ega bo‘lgan rezistorning elektron ekvivalenti hisoblanadi. BTG qarshiligi RYu yuklamaga ketma – ket ulangan maksimal bo‘lishi mumkin bo‘lgan qarshilikdan ancha katta bo‘lishi kerak. Bu vaqtda BTG yuklamadan kattaligi uning qarshiligi va boshqa ta’sirlarga bog‘liq bo‘lmagan tok oqib o‘tishini ta’minlaydi. Ma’lumki, qarshiligi birlik MOm ga teng bo‘lgan rezistorlarni integral sxema ko‘rinishida yasash mumkin emas.
1 a - rasmda BTG prinsipial sxemasi keltirilgan
a) b)
1-rasm
Bu yerda Yu elementi nochiziqli yuklama, Ye1 – barqarorlangan kuchlanish manbaini bildiradi. Rezistor R0, hamda diod ulanish sxemasidagi VT1 tranzistor VT2 tranzistor sokinlik rejimini ta’minlash va barqarorlash uchun hizmat qiladi.
VT2 uchun ishchi nuqta uning chiqish xarakteristikasining pologoy qismida joylashadi (UB sxemadagi BT chiqish xarakteristikasi rasmiga qarang). UB ulanish sxemasida tranzistor juda katta chiqish differensial qarshiligiga ega bo‘ladi (birlik MOm gacha). Ulanish sxemasiga ko‘ra ikkala tranzistorning ham baza – emitter kuchlanishlari UBE bir xil bo‘ladi. IB2 toki IE2 tokidan yuz martaga kichik.
Shu sababli, bu tokni hisobga olmasak, IE1 IE2 ga teng bo‘ladi, demak I2= I1. Natijada I2 chiqish toki I1 tokni aks ettiradi. I2 toki deyarli VT2 tranzistor kollektor o‘tishidagi kuchlanishga bog‘liq bo‘lmaganligi sababli, Ye2 kuchlanish yoki yuklamadagi qarshilik qiymatlari o‘zgarsa ham bu tok qiymati deyarli o‘zgarmas qoladi. Kirish toki I1 ni o‘zgartirib, chiqish toki I2 ni boshqarish mumkin. Buning uchun tranzistorlarning emitter zanjirlariga R1 va R2 rezistorlar ulanadi. Bunday qurilma aktiv tok transformatori deb ataladi (1 b - rasm). 1 b – rasmdan quyidagi tengsizlik kelib chiqadi:
Agar R1 va R2 qarshiliklar nominallari bilan farq qilsalar, u holda I2 tok I1 tokni yoki “kattalashgan” yoki “kichraygan” masshtabda “aks ettirishi” mumkin.
|
| |
