|
Sinxron dvigatellar va sinxron kompensatorlar
|
| bet | 1/4 | | Sana | 15.02.2024 | | Hajmi | 1,27 Mb. | | #157369 |
Bog'liq ELMASH M1
Sinxron dvigatellar va sinxron kompensatorlar
Sinxron dvigatellarga oid dastlabki ma’lumotlar va ishlash prinsiplari
Sinxron motorning burchak va U-simon xarakteristikalari
Sinxron motorning ish xarakteristikalari
Sinxron dvigatellarga oid dastlabki malumot va ishlash prinsiplari.
Sinxron motorning tuzilishi umumiy holda sinxron generatorniki kabi bo‘lishiga qaramasdan, uning konstruksiyasida ayrim farqlar mavjuddir. Sinxron mashinalar boshqa turdagi elektr mashinalari singari, qaytarlik xossaga ega, ya'ni ular generator rejimida ham, motor rejiniida ham ishlashi miimkin. Lekin elektr sanoati sinxron mashinalarni aniq rejim uchun, ya'ni faqat generator rejimida yoki motor rejimida ishlash uchun moljallab ishlab chiqaradi, chunki mashina ishining mazkur rejimlardagi o ‘ziga xos xususiyatlari uning konstruksiyasiga har xil talablar qo‘yadi. Sinxron motorlar asosan ayon qutbh (2p = (6÷24) qilib tayyorlanadi; havo oralig’i generatornikiga nisbatan kamroq qilinadi (bunda uning ishga tushirish toki kamayadi); ishga tushirish jarayonidagi elektromagnit momenii generatorlar momentiga nisbatan katta bo'lishi uchun ularning ishga tushirish (dempfer) chulg‘ami katta toklarga mo‘ljallab hisoblanadi, chunki bu chulg‘am sinxron motorni ishga tushirishda asosiy vazifani bajaradi. Sinxron motorlar katta quvvatli nasoslarda, ventilatorlarda, havo haydagichlarda, kompressorlarda. sharli tegirmonlarda, prokat stanlarida va un tayyorlash tegirmonlarida foydalanish mumkin
Ishlash prinsipi
Sinxron mashina motor rejimda ishlashi uchun uning stator chulg'amlariga uch fazali o ‘zgaruvchan tok, qo‘zg‘atish chulg'amiga esa o ‘zgarmas tok beriladi. Stator chulg'amida toklar vujudga keltirgan MYK lar aylanma magnit maydonni hosil qiladi. Bu maydon qo’zg’atish chulg‘amidagi tok bilan ta'sirlashib ayiantiruvchi momentni hosil qiladi va u rotorni aylantiradi. Demak, sinxron motorning stator chulg'amiga berilgan elektr energiya uning validagi mexanik energiyaga aylanar ekan. Sinxron motorlarning vektor diagrammalarini qurishda tok fazasini tarmoq kuchlanishi Ut ga nisbatan aniqlash qabul qilingan. Sinxron motor stator chulg'amiga berilgan kuchlanish Um tok IL va ular orasidagi vaqt bo‘yicha siljish burchagi ф ma'lum bo’lganda vektor diagrammani qurish sinxron generatorniki kabi amalga oshiriladi (24.1- rasmning chap tomoni). Masalan, ayon qutbli motor uchun quyidagi tenglamaga asosan quriladi (bunda katta va o'ria quwatli sinxron mashinalar uchun stator, ya’ni yakor cho’lg'amining akliv qarshiligini r, = 0 deb qabul qilingan):
Agar diagrammani tarmoq kuchlanishi ma'lum bo'lganda qurilsa, unda (24.1) tenglama quyidagi ko'rinishga ega bo’ladi:
Quyidagi tenglamalarga mos keluvchi vektor diagrammalar yakor toki kuchlanishdan oldin keladigan, ya'ni o’ta qo‘zg‘atishli rejimi uchun 24.1-rasmda ko‘rsatilgan. Bundan ko‘rinishicha, sinxron motorda yakorning bo‘ylama reaksiyasi o ‘ta qo‘zg‘atishh rejimda magnitsizlovchi ta'sirqiladi (chunki MYK vektori qo‘zg’atish MYK vektori ga teskari yo'nalgan). Shunga o‘xshash holda ko’rsatish mumkinki, sinxron motorda kuchlanishdan vaqt bo'yicha orqada qoluvchi tokda yakorning bo‘ylama reaksiyasi magnitlovchi ta ’sir ko‘rsatadi.
|
| |
