223
16.1-rasm. Zamonaviy elektron sxemalarning asosiy elementlari.
Elektronikaning sohalari: Mikrodunyo, yarimo’tkazgichlar, elektromagnit to’lqinlar, magnetism, elektr toki va boshq.
fizikasi – ilimning zaryadlangan zarrachalar bilan sodir bo’layotgan jarayonlarni o’rganuvchi sohasi;
Maishiy elektronika;
Energetika –elektr energiyasini ishlab chiqarish, etkazib berish va iste’mol qilis, yuqori
quvvatli elektr jihozlar va h.k.;
Mikroelektronika – faol element sifatida mikrosxemalar qo’llaniladigan ekektron
qurilmalar.
224
16.2-rasm. Elektron mikrosxemalar qo’llaniladigan ekektron qurilmalar.
16.2 Elektronika o’rganadigan o’bektlar Elektronika:
vakuumda (elektron asboblar);
siyrak gazlarda (ion asboblar);
yarim o’tkazgichlarda
elektr toki paydo bo’lishi hodisasi asosida ishlovchi asboblarning ishlash tamoyilini o’rganadi.
Elektron asboblar yordamida:
o’zgaruvchan tokni o’zgarmasga (to’g’rilagichlar);
o’zgarmas tokni o’zgaruvchan tokga (invertorlar)
o’zgartirish mumkin.
Bundan tashqari:
avtomatik rejimda kuchlanishni bir qiymatda ushlab turish;
elektr dvigatellar tezligini rostlash;
energiya turlarini o’zgartirish
kabi ishlar bajariladi.
Elektronika elektron asboblarga xos bo’lgan yuqori sezgirlik (10
-3
V, 10
-6
- 10
-7
А) va tezkorligi
hisobiga nisbstan oddiy vositalar yordamida jarayonlarni boshqarishning murakkab masalalarini hal eta
oladi.
Elektronika asboblari quyidagi uch guruhga bo’linadu:
1)
elektron asboblar;
2)
ion asboblar;
