• Nazorat savollari.
    		•

    Elektrotehnika va elektronika




    Download 7,5 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet136/148
    Sana13.01.2024
    Hajmi7,5 Mb.
    #136300
    1   ...   132   133   134   135   136   137   138   139   ...   148
    Bog'liq
    ELEKTROTEHNIKA VA ELEKTRONIKA oquv qollanma

    emitter
    o‘tishi
    deb, p - qatlam esa, 
    emitter
    deb ataladi. Teskari ulanadigan o‘ng tomondagi p-n o‘tish 
    kollektor o‘tishi
    deb, p-qatlami esa - 
    kollektor
    deb ataladi. 
    O‘rtadagi n - qatlam esa
     
    baza
    yoki 
    asos
    deb ataladi. Bu qatlamlardan metall kontakt orqali 
    chiqarilgan tutashtirish uchlari -elektrodlar mos nomlar- emitter, kollektor va baza deb yuritiladi. 
    n-p-n turdagi tranzistorlarning ishlash tamoyili p-n-p turdagi tranzistorlarnikidan farq qilmaydi. 
    Bunda faqat manbalarning ulanish qutbini teskarisiga o‘zgartiriladi. Asosiy tok tashuvchilar kavaklar emas, 
    balki elektronlar bo‘ladi. 
    Tranzistorning boshqarilish xususiyati shundaki uncha katta bo‘lmagan U
    e
    kuchlanish ta’sirida hosil 
    bo‘lgan emitter toki I
    e
    o‘ziga deyarli teng bo‘lgan kollektor toki I
    k
    ni hosil qiladi. Bu tok esa teskari ulangan 
    va U
    e 
    kuchlanishdan ancha katta bo‘lgan U
    k
    kollektor kuchlanishini o’zgartiradi. Bipolyar tranzistorning 
    ishlashi emitterdan baza orqali kollektorga zaryad tashuvchilar oqimining o‘tkazilishidan iborat. Ikkinchi 
    tomon, tranzistorning strukturasini ikki p-n o‘tishga: emitter-baza va kollektor-bazaga ajratsak, birinchi 
    o‘tishga elektr bilan ta’sir etib, ikkinchi o‘tishning qarshiligini o‘zgartirishimiz mumkin. Shunga asosan 
    asbobning nomi ham ikkita inglizcha so‘z (transfer - o‘zgartirmoq, resistor - qarshilik) dan kelib chiqadi. 
    Nazorat savollari.
     
    1. 
    Elektronika asboblari necha guruhga bo’linadu? 
    2. 
    Xususiy o‘tkazuvchanlik nima? 
    3. 
    Kavak toki qachon hosil bo‘ladi? 
    4. 
    Donor aralashma deb nimaga aytiladi? 
    5. 
    Aktseptor aralashma deb nimaga aytiladi? 

    238 
    6. 
    Tuzilishi va ishlash usuliga qarab tranzistorlar necha xil bo‘ladi va qanaqalar? 
    7. 
    p-n-p tranzistorining ta’rifi, sxemasi va shartli belgisi. 
    8. 
    n-p-n tranzistorining ta’rifi, sxemasi va shartli belgisi. 
    9. 
    Emitter o‘tishi deb nimaga aytiladi? 
    10. 
    Kollektor o‘tishi deb nimaga aytiladi? 

    Download 7,5 Mb.
    1   ...   132   133   134   135   136   137   138   139   ...   148




    Download 7,5 Mb.
    Pdf ko'rish