Таълим ва инновацион тадқиқотлар (2022 йил № 5)
ISSN 2181-1709 (P)
252
Education and innovative research 2022 y. №5
fanidan ma’ruzaning oldiga qo‘yiladigan maqsad har xil bo‘lib, bu maqsad maksimal
darajada amalga oshishi uchun, uning funksiyalariga ahamiyat berish kerak. Bu
fandan ma’ruza o‘qitishning quyidagi qator funksiyalarini bajaradi:
1. Professional ta’lim berish va
dunyoqarashni shakllantirish;
2. Talabalar diqqatini asosiy maqsadga yo‘naltirish.
Bo‘lajak muhandislarga “Elektrotexnika va elektronika” fanidan o‘tiladigan
ma’ruzada talabalarning diqqat-e’tibori o‘quv materialining asosiy mazmuni, qonun-
qoidalari, ularning nazariy va kelgusidagi amaliyotda, mutaxassislik faoliyatida
qanday o‘rin
tutishi va ahamiyatiga, uni o‘zlashtirish metodlariga qaratiladi.
Idrok, tafakkurni rivojlantimvchi – tinglovchilarda bilmaganini bilishga qiziqish
uyg‘otadi. Mantiqiy flkrlash va o‘z fikrini asoslashga o‘rgatadi.
Bilim berish, o‘rganayotgan fan bo‘yicha axborot olish, olgan axboroti asosida
xulosa chiqarish, umumlashtnrnshga o‘rgatish.
Metodologik – ma’ruza jarayonida tadqiqot metodlari taqqoslanadi, qiyoslanadi,
ilmiy izlanish tamoyillari aniqlanadi.
Talabalarga tarbiyaviy ta’sir ko‘rsatish. Ularni axloqiy, ma’naviy jihatdan barkamol
bo‘lishi, mehnatga munosabati, ijtimoiy-psixologik xislatlarini shakllantirish.
“Elektrotexnika va elektronika” fanidan ma’ruza darsida mavzuning asosiy
savollari ketma-ketlik asosida yoritiladi. Albatta, ma’ruzaning metodik jihatdan
yoritilishi, bayon etilishi qo‘yilgan maqsad, o‘rganilayotgan fanning,
mavzuning
o‘ziga xos xususiyatlari bilan bog‘liq.
Texnika oliy ta’lim muassasalarida bulajak muhandislar “Elektrotexnika va
elektronika” fanidan ma’ruza faqatgina elektrotexnika va elektronika sanoati
rivojlanishining asosiy qonuniyatlarini ochib berish bilan cheklanishi kerak emas,
fanning so‘nggi yutuqlaridan foydalangan holda ilmning amaliyotda qanday
ahamiyatga ega ekanligini, hayotda real muammolarni echishdagi ahamiyatini, echish
yo‘llarini ham ko‘rsatishi kerak.
“Elektrotexnika va elektronika” fanidan ma’ruza ilmiy va innovatsion xarakterga
ega bo‘lishi, turli nazariy yo‘nalishlar, ilmiy maktablarning asosiy g‘oyalarini
zamonaviy pedagogik va axborot texnologiyalari asosida talabalar ongiga yetkazishi
va olgan bilimini ishonchga aylantirishi kerak. Bu fandan o‘tiladigan ma’ruzaning eng
zarur sharti auditoriya bilan muloqotga kirishishdir. “Elektrotexnika va elektronika”
fanidan ma’ruza o‘qish, eng avvalo, unga tayyorlanishdan boshlanadi. Buning uchun
birinchi navbatda, ma’ruza mavzusi bo‘yicha yangi avlod
adabiyotlarini tanlash
hamda ular bilan tanishib chiqish kerak.
Ikkinchidan, “Elektrotexnika va elektronika” fani bo‘yicha ishlab chiqilgan
dasturga ko‘ra, ma’ruza rejasi va reja bo‘yicha matn tayyorlanishi hamda darsni
o‘tkazishda qo‘llaniladigan zamonaviy pedagogik texnologiyalar asosida metodlarni
tanlab chiqish, dars jarayonini texnologik tizim sifatida tarkibi, ketma-ketligini
aniqlash lozim.
“Elektrotexnika va elektronika” fanidan bir tanlovli
test topshiriqlari yagona
javobni tanlash imkoniyati berilgan topshiriqlar hisoblanadi. Bir tanlovli savollar
«asos» deb yuritiladigan tugatilmagan jumla yoki savollardan iborat bo‘lib, unga
ketma-ket to‘rtta yoki beshta haqiqatga yaqin bo‘lgan javoblar tanlovi keltiriladi.
Talaba ular orasidan bitta to‘g‘ri javobni tanlashi kerak. To‘g‘ri javob «kalit» deb,
noto‘g‘ri javoblar «chalg‘ituvchi» javoblar deb ataladi.
Texnika oliy ta’lim muassasalrida “Elektrotexnika va elektronika” fanidan
pedagog-xodimlarining ma’ruzaga tayyorgarligida quyidagi uchta bosqich ko‘zga
tashlanadi – diagnostika, tashhislash,
prognoz qilish, loyihalashtirish, rejalashtirish.
