2.5–rasm. Xolistik marketing konsepsiyasining tuzilishi 6 Ushbu rasmdan ko‘rinib turibdiki, o‘zaro munosabatlar marketingi – bozorning
tayanch hamkor kompaniyalari (xaridorlar, ta’minotchilar, distribyutorlar va
boshqalar) bilan uzoq muddatli o‘zaro manfaatli munosabatlarni o‘rnatish
maqsadidagi amaliyot jarayonidir. O‘zaro munosabatlar marketingi hamkorlar bilan
tor doiradagi iqtisodiy, texnik va ijtimoiy aloqalarni o‘rnatishga yo‘naltirilgandir. Bu
hamkor guruhlari bilan zarur bo‘lgan munosabatlarni shakllantirishni ko‘zda tutadi.
Jami uchta hamkor guruhi: ishchilar, marketing hamkorlari (taqsimot kanallari,
ta’minotchilar, dilerlar) va moliyaviy hamjamiyatlar (aksionerlar, investorlar,
tahlilchilar) mavjud. Bu marketing turida asosiy tamoyil oddiy: bir–biriga qiziquvchi
tayanch qiziquvchi guruhlarning foydali munosabatlar tizimini yaratish – bu biznes
muvaffaqiyatini kafolatlaydi.
Munosabatlar
marketingining
tarkibiy
o‘qini «mijoz bilan o‘zaro
munosabatlarni boshqarish» (yoki Customer Relationship Management) tushunchasi
ifodalaydi. CRM – axborot texnologiyalaridan faol foydalaniladigan marketing
strategiyasi bo‘lib, keng ma’lumotlar to‘plami yaratish va qo‘llashni o‘z ichiga oladi
6
Эргашходжаева Ш.Ж. Холистик маркетинг концепцияси ва уни корхоналар фаолиятига татбиқ этиш. Илмий
мақола. –Иқтисодиёт ва таълим, 2014. 4-сон.
Xolistik marketing konsepsiyasi Firmaning
ichki
marketingi
Integrasiyalash
gan marketing
Ijtimoiy
javobgar
O’zaro
munosabatlar
marketingi
Top-
menejment
Boshqa
bo’limlar
Marketing
bo’limi
Kommunikatsiya
marketing
Tovarlar va
xizmatlar
Kanallar
Etika
Ekologiya
Huquq
Jamiyat
Xaridorlar
Kanallar
Hamkorlar
44
hamda kompaniyalarga shaxsiy yondoshuvga asoslangan o‘zaro manfaatli
munosabatlar yaratish maqsadida mijozlar haqida axborot to‘plash va qayta
ishlashga imkon beradi. CRM yondashuvi ommaviyligining o‘sishi 1990 yillar
oxirida internet texnologiyalari paydo bo‘lishi bilan ta’minlangan.
