|
Kolligativ xususiyatlarga quyidagilar kiradi
|
| bet | 7/11 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 385,35 Kb. | | #251015 |
Bog'liq Eritmalar termodinamikasi reja Kirish. I. Eritmalar termodinami| Kolligativ xususiyatlarga quyidagilar kiradi:
Kolligativ xossalar - eritmalarning erigan moddaning zarrachalari soniga bog'liq bo'lgan xossalari. Eritmalarning kolligativ xususiyatlariga quyidagilar kiradi:
erituvchining to'yingan bug' bosimini eritma ustidagi pasaytirish;
2) muzlash temperaturasini pasaytirish va sof erituvchilarning muzlash va qaynash haroratlariga nisbatan eritmalarning qaynash haroratini oshirish.
3) osmotik bosim.
1-Raul qonuni. Eritma ustidagi erituvchining to'yingan bug' bosimi erituvchining mol ulushiga proportsionaldir.Ba'zan Raul qonuni quyidagicha ta'riflanadi. Eritma ustidagi erituvchining to'yingan bug' bosimining nisbiy pasayishi erigan moddaning mol ulushiga teng.
Raulning 2-qonuni. Muzlash haroratining pasayishi va sof erituvchiga nisbatan eritmalarning qaynash haroratining oshishi erigan moddaning molyar kontsentratsiyasiga proportsionaldir:
bu erda Dtboil - eritmaning qaynash haroratining oshishi, ° C;
Dtzam - eritmaning muzlash haroratining pasayishi, ° C;
Ke – erituvchining ebullioskopik konstantasi, (kg×°C)/mol;
Kk – kriyoskopik erituvchi konstantasi, (kg×°S)/mol;
b – molal konsentratsiyasi, mol/kg;
n(erigan modda) – erigan moddaning miqdori, mol;
m(p-la) – erituvchining massasi, kg;
m(erigan modda) – erigan moddaning massasi, g;
M(erigan) – erigan moddaning molyar massasi, g/mol.
Sof erituvchilar va Dt ning qaynash va muzlash temperaturalarini bilib, eritmalarning qaynash va muzlash temperaturalarini hisoblashimiz mumkin:
Vant-Xoff qonuni. Eritmaning osmotik bosimi, agar erigan modda gazsimon holatda bo'lsa va eritma hajmiga teng hajmni egallagan bo'lsa, hosil qiladigan gaz bosimiga teng.
P=c R T R T
bu erda Rosm - osmotik bosim, kPa;
c – erigan moddaning molyar konsentratsiyasi, mol/l;
R – universal gaz doimiysi, 8,314 J/(mol×K);
T – mutlaq harorat, K;
V(eritma) – eritmaning hajmi, l.
Osmos - moddaning yarim o'tkazuvchan membrana orqali bir tomonlama tarqalishi.
Osmotik bosim osmosni keltirib chiqaradigan kuchdir. Bu osmos to'xtab qolgan tashqi bosimga teng.Bu qonunlar noelektrolitlarning suyultirilgan eritmalari uchun amal qiladi. Ular elektrolitlar eritmalariga ham qo'llanilishi mumkin, ammo bu holda izotonik van't Hoff koeffitsientini (i) kiritish kerak. Bu ionlarga ajralish natijasida elektrolitlar eritmasidagi zarrachalar sonining ko'payishini hisobga oladigan tuzatish koeffitsienti.
Van't Hoff izotonik koeffitsientining qiymati osmotik bosimning eksperimental va nazariy qiymatlarini, eritmalarning qaynash va muzlash haroratining o'zgarishini va erituvchining eritma ustidagi bosimining pasayishini bo'lish koeffitsienti sifatida hisoblanadi. :
Misol 1. 200 g suvda 5 g karbamid CO(NH2)2 bo'lgan karbamid eritmasining kristallanish haroratini hisoblang. Suvning kriyoskopik konstantasi 1,86 (kg×°C)/mol.
Yechim:
t 1,86 0,42°C
tzam(r-ra) = tzam(r-la) – tzam = 0°S – 0,42°S = –0,42°S.
misol. Agar eritmada 18,06×1022 elektrolit bo'lmagan molekulalar va 1000 ml suv bo'lsa, uning muzlash nuqtasini hisoblang. Suvning kriyoskopik konstantasi 1,86 (kg×°C)/mol.
Yechim.
m(H2O) = V(H2O) × r(H2O) = 1000 ml × 1 g/ml = 1000 g = 1 kg22
t = Kk b =Kk = Kk =1,86 =0,558°C
|
| |
