Eshonqulov O. E. va boshq. Genetika: Akad litseylar uchun darslik / A. E. Eshon e 99 qulov, K. N. Nishonboyev, M. Bosimov

Download 2,96 Mb. Pdf ko'rish
bet	76/89
Sana	27.11.2023
Hajmi	2,96 Mb.
	#106166

1 ... 72 73 74 75 76 77 78 79 ... 89

Bog'liq
Genetika
Намуна шартнома ўз-1, file (5), Asalarichilik. Bahodir, Tibbiyot genetikasi (P.Olimxo\'jayev, D.Inog\'omova), Qobilova Madina Sobir qizi , Лекция 10. Принципы русской орфографии(3), Microsoft Word haqida umumiy ma’lumotlar-fayllar.org, Оплата за ВУЗы 16-11-2023, 1-amaliy ish, Kiberdan x variant, ...Labaratoriya.., Banklarda hisob kitob operatsiyalari^, Халқаро молия, Muxammad Al Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnalogiyalar universiteti Farg (1)

Avstraliya, Afrika, Yevropa — Sibir, Shimoliy Amerika.

Habashiston markazi
— qattiq bug‘doy, qo‘qon jo ‘xori,
kofe, tarvuz o‘simliklari vatani.
7.
Markaziy Amerika markazi
— makkajo‘xori, kakao, qovoq,
paxta, tamaki vatani.
8.
Janubiy Amerika markazi
— kartoshka, anjir, yeryong‘oq,
qalampir vatani.
Olimlarning keyingi o‘tkazilgan tadqiqotlari natijasida yana
quyidagi markazlar aniqlandi:
Avstraliya, Afrika, Yevropa — Sibir,
Shimoliy Amerika.
O‘zbekistonda madaniy o‘simliklar, ayniqsa g‘o‘za kollek-
siyasini yaratish sohasidagi ishlar. G ‘o‘za seleksiyasi va urug‘chili-
gi, o‘simlikshunoslik, genetika institutlarida olib borilmoqda. Faqat
g‘o‘za kolleksiyasining o‘zida 9000 ga yaqin navlar, yarim yovvoyi
va yovvoyi shakllari mavjud. Bu kolleksiyani yaratishda O‘zbe-
kiston olimlaridan G. S. Zaytsev, F. M. Mauyer, D. V. Ter-
Avanesyan, A. A. Abdullayevlar katta xissa qo‘shganlar.
O‘simliklar seleksiyasining nazariy asoslaridan biri N. I. Vavi
lov tomonidan yaratilgan
irsiy o ‘zgaruvchanlikning gomologik qatori
qonunlaridir (bu to ‘g‘rida avvalroq batafsil m a’lumotlar keltiril
gan).

143
Toshkent milliy universiteti genetiklari Akademik J. A. Mu-
sayev rahbarligida g‘o ‘zaning juda ko‘p foydali belgilariga ega
b o ‘lgan gomozigotali liniyalari yaratilgan bo‘lib, bu kolleksiyadan
g‘o ‘za seleksiyasini rivojlantirishda keng foydalaniladi.
Bu qonundan samarali foydalanish natijasida seleksionerlar
bug‘doy, arpa, makkajo‘xori kabi o ‘simliklarning har xil foydali
xo‘jalik ahamiyatiga ega bo‘lgan navlarini keltirib chiqardilar.
Qonunni faqat o ‘simliklar uchungina emas, balki hayvonlar va
mikroorganizmlarda ham qo‘llash mumkinligi aniqlandi. Masalan,
odamda uchraydigan ko‘p irsiy belgilar va kasalliklar hayvonlarda
ham uchraydi (avvalgi mavzularga qarang).
30-§. O ‘simliklar seleksiyasining asosiy metodlari
Tanlash va duragaylash usullari seleksiyasining asosiy usulla-
ridir.
Yalpi va individual tanlash natijasida avval mavjud bo‘lmagan
yangi narsa yaratilmaydi, faqat populyatsiyada uchraydigan foydali
sifatlarga ega bo‘lgan o ‘simliklar ajratib olinadi. Bu usul yordami
da o ‘simliklarning ko‘plab navlari yaratilgan.
Duragaylash metodini qo‘llab, olingan duragaylarni keyincha-
lik tanlash natijasida bug‘doy, kungaboqar, sabzavot va mevalar-
ning ko‘p serhosil navlari yaratilgan. Duragaylash metodini amal
ga oshirishda geterozis hodisasidan keng foydalaniladi

Download 2,96 Mb.

1 ... 72 73 74 75 76 77 78 79 ... 89

Download 2,96 Mb.

Pdf ko'rish