• (45-rasm). Gen injeneriyasi
  • Eshonqulov O. E. va boshq. Genetika: Akad litseylar uchun darslik / A. E. Eshon e 99 qulov, K. N. Nishonboyev, M. Bosimov




    Download 2,96 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet74/89
    Sana27.11.2023
    Hajmi2,96 Mb.
    #106166
    1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   89
    Bog'liq
    Genetika

    Hujayra injeneriyasi.
    Hujayra injeneriyasi hujayralar va 
    to ‘qimalarga sun’iy ozuqa muhitlarida o‘stirishga asoslangan. 
    Bunday sun’iy o ‘stirilgan hujayralardan duragay hujayralar 
    (gib- 
    ridomalar)
    olishda, inson uchun foydali mahsulotlarni sintezlashda 
    foydalaniladi.
    Har xil to ‘qimalar yoki har xil organizmlar hujayralarini max­
    sus metodlar yordamida ishlov berib sun’iy o‘stirilganda yangi 
    duragay hujayrani yaratish mumkin. Duragay hujayralarning 
    xususiyatlari ota-onalar xususiyatlaridan farq qilishi, yoki ularning 
    har ikkalasining xususiyatlarini o‘zida mufassamlantirishi mumkin. 
    Masalan, rak hujayralari bilan limfotsitlarni sun’iy o‘stirish nati­
    jasida olingan gibridomalar rak hujayralariga o‘xshab tinimsiz 
    b o ‘linib ko‘payishi, limfotsitlarga o‘xshab antitelolarni sintezlash 
    xususiyatiga ega bo‘ladi 
    (45-rasm).
    Gen injeneriyasi
    — kerakli genlarni bir organizmdan ikkin- 
    chisiga ko‘chirib o ‘tkazish usulidir. Bu usul bilan yangi genotipga 
    ega organizmlar yaratiladi, organizmlar orasidagi irsiy farqga qara- 
    masdan yangi genetik konstruksiyalar yaratishga imkon beradi. Bu 
    usul olimlar bashoratiga ko‘ra juda istiqbolli usul bo‘lib, insonlarga


    140
    Genetika

    duragay koloniya, II duragay koloniya, III duragay koloniya 
    45-r a s m.
    Somatik hujayralarni duragaylash sxemasi.
    kelajakda organizmlar irsiyatini yaxshilashga, foydali biologik faol 
    moddalarini sintezlashga imkon beradi. Ammo bu usulning ham 
    ayrim kamchiliklari mavjud, gen injeneriyasi usuli bilan insonlar 
    uchun o‘ta xavfli organizmlar yaratilishi, bular esa insoniyat uchun 
    juda katta xatar keltirib chiqarishi mumkin.
    Mavzuni mustahkamlash uchun savollar
    1. Seleksiya fani nima o‘rganadi?
    2. Seleksiyaning asosiy vazifalarini sanab bering.
    3. Metodik va ongsiz tanlashning farqi nimada?
    4. Yalpi va individual tanlashning farqini tushuntiring.
    5. Autbridingda geterozis hodisasining mohiyatini tushuntiring.
    6. Inbridingning irsiy mohiyatini tushuntiring.
    7. Nima uchun turlararo duragaylar bepusht bo‘ladi?
    8. Biotexnologiyaning mohiyatini tushuntiring.
    9. Hujayra injeneriyasi, gibridomalar haqida qanday tushuncha- 
    larga egasiz?


    141
    10. 
    Gen injeneriyasining mohiyatini, uning muammolari va istiq- 
    bollarini tushuntiring.
    29-§. O ‘simliklar seleksiyasi

    Download 2,96 Mb.
    1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   89




    Download 2,96 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Eshonqulov O. E. va boshq. Genetika: Akad litseylar uchun darslik / A. E. Eshon e 99 qulov, K. N. Nishonboyev, M. Bosimov

    Download 2,96 Mb.
    Pdf ko'rish