M-39 "Almata-Bishkek-Toshkent-Shahrisabz-Termiz" avtomobil yo’lining asfaltbeton qoplamalarini qurishda ishlarning tashkil qilinishi.
Asfaltbeton qoplamlar qurishda ishlarning oqilona tashkili muqim texnologik jarayonlarning to’qri tanlanishiga, shu jarayonda amalga oshiriladigan ish maydonchasining uzunligi to’qri qabul qilinishiga va qoplama qurilishga doir boshqa jarayonlarni bajarish ketma-ketligi to’qri tanlanishiga boqliq. Asfaltbeton qoplamalar qurilishidagi muqim texnologik jarayon-aralashmani taqsimlash va asfalt yotqizadigan mashina bilan dastlabki zichlash xisoblanadi. Tilimni yotqizish uzunligi formula bilan aniqlanib, issiq aralashmadan foydalanganda 25-200m, iliq va sovuq aralashmadan foydalanganda 500m gacha bo’lishi mumkin. Yotqizgich ishini ikki smenali qilib tashkil etish maqsadga muvofiqdir. Yuzasi unchalik nozik ishlov berilishini talab qilmaydigan ostki qatlam ikkinchi /kechki/ smenada, ustki qatlam esa, ertalabki smenada yotqizimoqi lozim. Ish bir smenali bo’lganda ostki va ustki qatlamlar bir sutka o’tkazib yotqiziladi. Ikkita aralashtirgich va ikkita asfalt yotqizgich ishlatilgani ma'qul. Ulardan birinchisi asfaltbeton aralashmasini ostki qatlamga, ikkinchisi esa ustki qatlamga yotqizadi.
M-39 "Almata-Bishkek-Toshkent-Shahrisabz-Termiz" avtomobil yo’li Ishlarining bajarilish sifatini nazorat qilish.
Xavfsizlik texnikasi.
Asfaltbeton qoplamaning sifati ishlarni bajarish jarayonida qam ish niqoyasiga yetgandan keyin qam nazorat qilinadi. Ish jarayonida nazorat qilinadiganlar: asosni tayyorlash sifati tekisligi, zichligi, tozaligi va hokazo asfaltbeton aralashmasining yotqizilayotgan va zichlanayotgan vaqtdagi harorati aralashmaning bir tekis taqsimlanganligi; yotqizilgan qatlamning zichlash koeffiqentini qisobga olgan qolda berilgan qalinligi, zichlash rejimi, tilimlar chetlarini tutashtirish sifati, ko’ndalangiga qiyalikning talab etiladigan qiymatlariga rioya qilinganligi, tayyor qoplamaning sifati.
MASHINA MEXANIZMLAR TANLASH VA ULARNING ISH UNUMDORLIGINI ANIQLASH
Freza yordamida mavjud ustki qoplamani olib tashlash
Freza DS – 197
Frezaning ish unumdorligi quyidagi formula orqali aniqlanadi
Pfr=Vi*b*hfr *Kcl*Kb*Kt
Vi – ishchi tezlik 600 m/soat
b – frezalash kengligi 1 m
hfr – frezalash qalinligi 0.03 m
Kcl – freza tezligiga qarshi ish unumdorligini pasayishi koefitsenti 1,1
Kv- vaqtdan foydalanish koeffisienti; Qarshi (1926 37 yillarda Behbudiy) - Qashqadaryo viloyatidagi shahar (1926 yildan), viloyat markazi (1943 yildan). Qashqadaryo vohasining markazida, Qashqadaryo boʻyida, xalqaro t. yil va avtomobil yoʻllari kesishgan joyda. Kv= 0.75;
Kt- texnologik koeffisient; Kt= 0.75;
Pfr=600*1*0.03*1,1*0.75*0.7=10,395m3/soat
1 smenadagi ish unumdorligi aniqlaymiz
Psfr= Pfr* 8 soat = 10,395 *8 = 83 m3/soat
Kesib olinadigan qatlam yuzasini toppish.
S=B*h=9.25*0.03=0.277 m2
Yetakchi mexanizm bo’lgani uchun 1 ta olinadi.
Vum=h*L*B=0.03*4000*9.25=1110m3
Smenalar sonini aniqlaymiz
smena
Bir smenadagi qamrov masofasini topamiz.
m
Foydali ish koefitsientini aniqlaymiz
Ish vaqtini aniqlaymiz
tish.= 8 * Кf = 8 * 0,99 = 7.9 soat
Frezalangan materialni zahira toplash maydoniga avtosamosval yordamida tashish
MAZ 5516
Avtosamasvalning ish unumdorligi quyidagi fo’rmula orqali aniqlanadi
qa/s – avtosamosvalning yuk ko’tara olish qobiliyati – 16 t
- gruntning sochilma zichligi – 1.8 t/m3
L – gruntning o’rtacha tashish masofasi – 24 km
tp – gruntni to’kishga ketgan vaqt – 0,05 soat
tn – gruntni avtosamosvalga yuklashga ketgan vaqt – 0,2 soat
KV – 0,85
KT – 0,75
V – harakat tezligi – 60 km/soat
1 smenadagi ish unumdorligi aniqlaymiz
m3/smena;
Bir smenada talab etilgan avtosamosvalni aniqlaymiz.
Foydali ish koeffisientini aniqlaymiz.
Ish vaqtini aniqlaymiz
tish.v. = 8‡KF = 8 ‡ 0,74 = 5.9 soat
Yuzaga ishlov berish uchun bitum sepiladi. Bitum sepish uchun Avtogudranatordan foydalanamiz.
Avtogudranator DS – 82
Avtogudranatorni ish unumdorligini quyidagi formula bilan aniqlaymiz.
м2/соат;
Bu yerda:
qа/g – Sisterna xajmi, 3,5м3 ; L- tashish masofasi, 16 км;
tn- sisternani to’ldirish vaqti, 0,01 soat;
р а.g-sarf meyori 0,l l / м2
b –sepish kengligi, 3.75 м;
а – qo’shni tasmalarni qoplash eni. 0.1 м;
Vр- ishchi tezlik, 30 км/sоат ;
Кv=0,75; Кт=0,70;
Sisternani to’ldirish vaqtini aniqlaymiz
соат;
м2/соат;
Bir smenadagi talab etilgan Avtogudranatorlar sonini aniqlash.
П са/г= 3986,8 м3/соат ·8=31894 м2/смена;
Avtogudranatorlar soni quydagicha aniqlanadi:
та;
м2
Foydali ish koeffisientini aniqlaymiz.
Ish vaqtini aniqlaymiz
tish.v. = 8‡KF = 8 ‡ 0,43 = 3,5 soat
Bir smenadagi qamrov masofasini topamiz.
m
Yirik donali asfal’tbetondan qoplamani obochinani ostki
qoplamasini qurish.
Yirik donali issiq asfaltbeton yotqizish
VOGELE SUPER 2100
Pa/y = Vr · (b - a) ·hsl·p·Kzu Ksl.KV·KT m3/soat;
Bu erda:
Vr- tezlik; Vp=500 m/soat;
b- qatlam eni; b=3,5 m;
a - 0,05(choklar orasini yopish);
hsl-qatlam qalinligi; hsl= 0.07 m;
Kzu - zichlashda zahira kofitsenti 1,30
Ksl-qatlam qalinligini hisobga oluvchi koeffisient, Ksl=0.85;
Kv- vaqtdan foydalanish koeffisienti, KB=0.75;
Kt- texnologik koeffisient, KT=0.75;
Pa/y=500·(3,5 - 0.05)·0.07·1.30·0.85· 0.75· 0.75 = 75 m3/soat;
bir smenadagi ish unumdorligini aniqlaymiz
Psay= 75 m3/ soat ·8 =600m3/ smena;
Bir smenadagi ish ko’lamani uzunligini aniqlaymiz.
м2
S389m
Foydali ish koeffisientini aniqlash
Ish vaqtini aniqlaymiz.
tish.v.=8‡KF=8‡0,99=7.9 soat
Yirik donali issiq asfaltbetonni tashish uchun avtosamasval tanlaymiz
MAZ 5516
Avtosamasvalning ish unumdorligi quyidagi fo’rmula orqali aniqlanadi
qa/s – avtosamosvalning yuk ko’tara olish qobiliyati – 16 t
- gruntning sochilma zichligi – 1.8 t/m3
L – gruntning o’rtacha tashish masofasi – 24 km
tp – gruntni to’kishga ketgan vaqt – 0,05 soat
tn – gruntni avtosamosvalga yuklashga ketgan vaqt – 0,2 soat
KV – 0,85
KT – 0,75
V – harakat tezligi – 60 km/soat
1 smenadagi ish unumdorligi aniqlaymiz
m3/smena;
Bir smenada talab etilgan avtosamosvalni aniqlaymiz.
Foydali ish koeffisientini aniqlaymiz.
Ish vaqtini aniqlaymiz
tish.v. = 8‡KF = 8 ‡ 0,74 =5.99 soat
Asfal’tbeton qoplamasini zichlash uchun yengil katok
DU-72 ni tanlaymiz
.
Katokning ish unumdorligini aniqlaymiz
Bu erda:
b – zichlash tasmasi kengligi – 1.08 m
a – qo’shni tasmani qoplam kengligi – 0,25 m
lpr – o’tish uzunligi – 100 m
hqat – zichlanayotgan qatlam qalinligi – 0,07 m
Vr – ishchi tezlik – 5 km/soat
Kz – vaqtdan foydalanish koeffisienti – 1,30
tn – qo’shni tasmaga o’tish vaqti – 0,005 soat
n – Bir izdan o’tishlar soni – 5 marta
KT – texnik samaradorlikdan ekspluatasion samaradorlikka o’tish koeffisienti – 0,75
Kv – ishchi smena koeffisienti – 0,75
Katokning Bir smenadagi ish unumdorligini aniqlaymiz
Bir smenada talab qilingan katoklar sonini aniqlaymiz
.
Foydali ish koeffisientini aniqlaymiz.
Ish vaqtini aniqlaymiz.
tish.v .= 8 ‡ Kf = 8 ‡ 0,73 = 5 soat
Yirik donali asfal’tbetondan qoplamani obochinani ostki
qoplamasini qurish.
Yirik donali issiq asfaltbeton yotqizish
VOGELE SUPER 2100
Pa/y = Vr · (b - a) ·hsl·p·Kzu Ksl.KV·KT m3/soat;
Bu erda:
Vr- tezlik; Vp=500 m/soat;
b- qatlam eni; b=3,5 m;
a - 0,05(choklar orasini yopish);
hsl-qatlam qalinligi; hsl= 0.07 m;
Kzu - zichlashda zahira kofitsenti 1,30
Ksl-qatlam qalinligini hisobga oluvchi koeffisient, Ksl=0.85;
Kv- vaqtdan foydalanish koeffisienti, KB=0.75;
Kt- texnologik koeffisient, KT=0.75;
Pa/y=500·(3,5 - 0.05)·0.07·1.30·0.85· 0.75· 0.75 = 75 m3/soat;
bir smenadagi ish unumdorligini aniqlaymiz
Psay= 75 m3/ soat ·8 =600m3/ smena;
Bir smenadagi ish ko’lamani uzunligini aniqlaymiz.
м2
S389m
Foydali ish koeffisientini aniqlash
Ish vaqtini aniqlaymiz.
tish.v.=8‡KF=8‡0,99=7.9 soat
Yirik donali issiq asfaltbetonni tashish uchun avtosamasval tanlaymiz
MAZ 5516
Avtosamasvalning ish unumdorligi quyidagi fo’rmula orqali aniqlanadi
qa/s – avtosamosvalning yuk ko’tara olish qobiliyati – 16 t
- gruntning sochilma zichligi – 1.8 t/m3
L – gruntning o’rtacha tashish masofasi – 24 km
tp – gruntni to’kishga ketgan vaqt – 0,05 soat
tn – gruntni avtosamosvalga yuklashga ketgan vaqt – 0,2 soat
KV – 0,85
KT – 0,75
V – harakat tezligi – 60 km/soat
1 smenadagi ish unumdorligi aniqlaymiz
m3/smena;
Bir smenada talab etilgan avtosamosvalni aniqlaymiz.
Foydali ish koeffisientini aniqlaymiz.
Ish vaqtini aniqlaymiz
tish.v. = 8‡KF = 8 ‡ 0,74 =5.99 soat
Asfal’tbeton qoplamasini zichlash uchun yengil katok
DU-72 ni tanlaymiz
.
Katokning ish unumdorligini aniqlaymiz
Bu erda:
b – zichlash tasmasi kengligi – 1.08 m
a – qo’shni tasmani qoplam kengligi – 0,25 m
lpr – o’tish uzunligi – 100 m
hqat – zichlanayotgan qatlam qalinligi – 0,07 m
Vr – ishchi tezlik – 5 km/soat
Kz – vaqtdan foydalanish koeffisienti – 1,30
tn – qo’shni tasmaga o’tish vaqti – 0,005 soat
n – Bir izdan o’tishlar soni – 5 marta
KT – texnik samaradorlikdan ekspluatasion samaradorlikka o’tish koeffisienti – 0,75
Kv – ishchi smena koeffisienti – 0,75
Katokning Bir smenadagi ish unumdorligini aniqlaymiz
Bir smenada talab qilingan katoklar sonini aniqlaymiz
.
Foydali ish koeffisientini aniqlaymiz.
Ish vaqtini aniqlaymiz.
tish.v .= 8 ‡ Kf = 8 ‡ 0,73 = 5 soat
Asfaltbeton qoplamasini zichlash uchun endi o’rta katok
Chaqiqtoshni ogir katokda zichlash
DYNAPAC CC
432 11 t.ni tanlaymiz.
Katokning ish unumdorligini aniqlaymiz.
Bu erda:
b – zichlash tasmasi kengligi – 1.68 m
a – qo’shni tasmani qoplam kengligi – 0,25 m
lpr – o’tish uzunligi – 100 m
hqat – zichlanayotgan qatlam qalinligi – 0,07 m
Vr – ishchi tezlik – 5 km/soat
Kz – vaqtdan foydalanish koeffisienti – 1,30
tn – qo’shni tasmaga o’tish vaqti – 0,005 soat
n – Bir izdan o’tishlar soni – 10 marta
KT – texnik samaradorlikdan ekspluatasion samaradorlikka o’tish koeffisienti – 0,75
Kv – ishchi smena koeffisienti – 0,75
Katokning Bir smenadagi ish unumdorligini aniqlaymiz
Bir smenada talaB qilingan katoklar sonini aniqlaymiz
.
Foydali ish koeffisientini aniqlaymiz.
Ish vaqtini aniqlaymiz.
tish.v .= 8 ‡ Kf = 8 ‡ 0,76 = 6.08 soat.
Asfaltbeton qoplamasini zichlash uchun endi og’ir katok tanlaymiz.
Caterpillar PS-200B 18 t.ni tanlaymiz.
Katokning ish unumdorligini aniqlaymiz.
Bu erda:
b – zichlash tasmasi kengligi – 1.73 m
a – qo’shni tasmani qoplam kengligi – 0,25 m
lpr – o’tish uzunligi – 100 m
hqat – zichlanayotgan qatlam qalinligi – 0,07 m
Vr – ishchi tezlik – 15 km/soat
Kz – vaqtdan foydalanish koeffisienti – 1,30
tn – qo’shni tasmaga o’tish vaqti – 0,005 soat
n – Bir izdan o’tishlar soni – 15 marta
KT – texnik samaradorlikdan ekspluatasion samaradorlikka o’tish koeffisienti – 0,75
Kv – ishchi smena koeffisienti – 0,75
Katokning Bir smenadagi ish unumdorligini aniqlaymiz
Bir smenada talaB qilingan katoklar sonini aniqlaymiz
.
Foydali ish koeffisientini aniqlaymiz.
Ish vaqtini aniqlaymiz.
tish.v .= 8 ‡ Kf = 8 ‡ 0,87 = 6.96 soat.
Mayda donali issiq asfal’tbeton yotqizish yetakchi mexanizm qilib asfaltbeton yotqizish
tanlaymiz
VOGELE SUPER 2100
Pa/y = Vr · (b - a) ·hsl·p·Kzu Ksl.KV·KT m3/soat;
Bu erda:
Vr- tezlik; Vp=500 m/soat;
b- qatlam eni; b=3,5 m;
a - 0,05(choklar orasini yopish);
hsl-qatlam qalinligi; hsl= 0.05 m;
Kzu - zichlashda zahira kofitsenti 1,30
Ksl-qatlam qalinligini hisobga oluvchi koeffisient, Ksl=0.85;
Kv- vaqtdan foydalanish koeffisienti, KB=0.75;
Kt- texnologik koeffisient, KT=0.75;
Pa/y=500·(3,5 - 0.05)·0.05·1.30·0.85· 0.75· 0.75 = 53 m3/soat;
bir smenadagi ish unumdorligini aniqlaymiz
Psay= 53 m3/ soat ·8 =428m3/ smena;
Bir smenadagi ish ko’lamani uzunligini aniqlaymiz.
м2
927m
Foydali ish koeffisientini aniqlash
Ish vaqtini aniqlaymiz.
tish.v.=8‡KF=8‡0,99=7.9 soat
Yirik donali issiq asfaltbetonni tashish uchun avtosamasval tanlaymiz
MAZ 5516
Avtosamasvalning ish unumdorligi quyidagi fo’rmula orqali aniqlanadi
qa/s – avtosamosvalning yuk ko’tara olish qobiliyati – 16 t
- gruntning sochilma zichligi – 1.8 t/m3
L – gruntning o’rtacha tashish masofasi – 24 km
tp – gruntni to’kishga ketgan vaqt – 0,05 soat
tn – gruntni avtosamosvalga yuklashga ketgan vaqt – 0,2 soat
KV – 0,85
KT – 0,75
V – harakat tezligi – 60 km/soat
1 smenadagi ish unumdorligi aniqlaymiz
m3/smena;
Bir smenada talab etilgan avtosamosvalni aniqlaymiz.
Foydali ish koeffisientini aniqlaymiz.
Ish vaqtini aniqlaymiz
tish.v. = 8‡KF = 8 ‡ 0,96 = 7.73 soat
|