|
-Mavzu: Yarim o‘tkazgichlar haqida umumiy ma’lumotlar
Savollar
|
| bet | 155/156 | | Sana | 27.11.2023 | | Hajmi | 27,19 Mb. | | #106725 |
Bog'liq namuna18-Mavzu: Yarim o‘tkazgichlar haqida umumiy ma’lumotlar
Savollar
1. Qattiq nometall o‘tkazgichlar orasida qanday materiallar muhim ahamiyatga egadir?
Javob: Qattiq nometall o‘tkazgichlar orasida uglerod asosidagi materiallar muhim ahamiyatga egadir
2. Grafitning solishtirma qarshiligi nixromnikidan nechi marta yuqoridir?
Javob: Grafitning solishtirma qarshiligi 10 mkOm, ya’ni nixromnikidan 10 marta yuqoridir
3. Uglerodli materialdan qanday detallar yasaladi?
Javob: Uglerodli materialdan elektr mashinalarning cho‘tkasi, projektor uchun elektrodlar, galvanik element anodlari kabi detallar yasaladi
4. Elektrod o‘zaklar qanday usulda olinadi?
Javob: Elektrod o‘zaklar olish uchun mahsulot maydalangan bog‘lovchi xomashyo (qatron, suyuq shisha) bilan aralashtirilib, bosim ostida ishlov beriladi. So‘ngra u pishirish jarayonini o‘taydi. Pishirish jarayoni oddiy elektr mashina cho‘tkalarini tayyorlashda 800C da, grafitlangan cho‘tkalarni tayyorlashda esa 2200C da amalgam oshiriladi.
19-Mavzu: Yarim o‘tkazgichlarning o‘tkazuvchanligi
Ma’lumot
qayerda p Metallning qarshiligi, l - o‘tkazgichning uzunligi, s - kesma maydoni.
Modda
|
p, Ohm * mm 2/2
|
a, 10 -3 1 / K
|
alyuminiy
|
0.0271
|
|
Volfram
|
0.055
|
|
Temir
|
0.098
|
|
Oltin
|
0.023
|
|
Guruch
|
0.025-0.06
|
|
Manganin
|
0.42-0.48
|
0,002-0,05
|
Mis
|
0.0175
|
|
Nikel
|
|
|
Konstantan
|
0.44-0.52
|
0.02
|
Nikrom
|
|
0.15
|
Kumush
|
0.016
|
|
Sink
|
0.059
|
|
Savollar
1.Elektr qarshiligi nima?
Javob: -tok o‘tkazgichdan o‘tganda qanday to‘siq paydo bo‘lishini ko‘rsatadigan jismoniy miqdor
2. Metalldagi zaryad tashuvchilar nimalar ?
Javob: Metalldagi zaryad tashuvchilar "erkin" elektronlar bo‘lib, ular ma'lum bir atomga tegishli emas, lekin tasodifiy ravishda panjara joylari o‘rtasida harakatlanadi.
3. Qarshilik qanday kattalik ?
Javob: Qarshilik kabi muhim tushuncha mavjud, bu bir xil qarshilik, faqat uzunlik birligida. Har bir metallning o‘ziga xos xususiyati bor, masalan, mis uchun 0,0175 Ohm * mm2 / m, alyuminiy uchun 0,0271 Ohm * mm2 / m.
4. Butun o‘tkazgichning qarshiligini hisoblash uchun qanday fo‘rmuladan foydalaniladi ?
Javob:
p Metallning qarshiligi, l - o‘tkazgichning uzunligi, s - kesma maydoni.
20-Mavzu: Yarim o‘tkazgichlarning xususiyatlari
Yassi diodlar
Savollar
1.Yarim o‘tkazgichlarning ta’qiq zonalarini tushuntirib beradi ?
Javob: Yarim o‘tkazgichlarning ta’qiq zonalari o‘tkazgich va dielektriklarning ta’qiq zonalari oralag‘ida joylashib, mazkur zona ancha kichik va yengib o‘tish uchun ma’lum darajali energetik ta’sir yetarlidir.
2. “p-n” o‘tishda yarim o‘tkazgich (germaniy, kremniy va hokazo) yuzasida qanday hosil qilinadi ?
Javob: “p-n” o‘tishda yarim o‘tkazgich (germaniy, kremniy va hokazo) yuzasidan qo‘shimcha (indiy, fosfor)larni eritish orqali hosil qilinadi.
3.Yarim o‘tkazgichlarning “n” turdagi asosiy zaryad eltuvchilari nimalar hisoblanadi.
Javob: Yarim o‘tkazgichlarning “n” turdagi asosiy zaryad eltuvchilari elektronlar, “p” turlisida esa teshiklar hisoblanadi.
4. Kimyoviy tarkibiga kо‘ra yarim о‘tkazgichlarni tushuntirib bering ?
Javob: Kimyoviy tarkibiga kо‘ra yarim о‘tkazgichlar faqat bitta kimyoviy element atomidan iborat elementar, ikki va undan kо‘proq kimyoviy elementlar
atomlaridan iborat bо‘lgan kompozitsion, yoki murakkab holda bо‘ladi.
21-Mavzu: Yarim o‘tkazgichli diodlar
Material
|
u B/(MK)
|
Material
|
u B/(MK)
|
Havo (tirqishlardagi)
|
0,05
|
Chinni
|
1,6
|
Bitum
|
0,07
|
Steatit
|
2,2
|
Qog‘oz
|
0,10
|
Titan qo‘shoksidi
|
6,5
|
Loklangan mato
|
0,13
|
Kristalli kvars
|
12,5
|
Tekstolit
|
0,35
|
Alyuminiy oksidi
|
30,0
|
Suv
|
0,58
|
Magniy oksidi
|
36,0
|
Kvars
|
1,25
|
Berilliy oksidi
|
218,0
|
Material
|
u 106, K-1
|
Material
|
u 106, K-1
|
Polivinilxlorid
|
235
|
Polivinilformaldegid
|
64,0
|
Polivinilxlorid plastikasi
|
160
|
Epoksid katroni
|
55,0
|
Polietilen
|
165
|
Slyuda
|
37,0
|
Sellyuloza asetati
|
120
|
Silikatli shisha
|
9,2
|
Neylon
|
115
|
Sopol
|
7,0
|
Politetraftoretilen
|
100
|
Steatit
|
6,6
|
Polistirol
|
68
|
Chinni
|
3,5
|
Polimetilmetakrilat
|
70
|
Eritilgan kvars
|
0,55
|
Savollar:
1. Elektr izolyatsiyasi deb nimaga aytiladi?
2. Elektr izolyatsiya materiallari (dielektriklar) agregat holatiga ko‘ra nechta turga bo‘linadi?
3. Dielektriklar elektr tokini nima sababdan o‘tkazmaydi.
4. Dielektr qanday xodisa yuz bersao‘zidan elektr tokini o‘tkazadi?
Javoblar
1. Izolyatsiya materiallari majmuidan iborat elektr texnika tuzilmasi elektr izolyatsiyasi deb ataladi.
2. Elektr izolyatsiya materiallari (dielektriklar) agregat holatiga ko‘ra gaz, suyuq va qattiq turlarga bo‘linadi.
3. Dielektriklarning solishtirma elektr o‘tkazuvchanligi o‘tkazgich yoki yarim o‘tkazgichlarning solishtirma elektr o‘tkazuvchanligiga nisbatan juda ham kichik bo‘lganligi sababli, ular elektr tokini o‘tkazmaydi.
4. Dielektr elektr maydoniga joylashtirilsa, yoki elektr maydoni ta’siri ostida bo‘lsa, u o‘zidan qandaydir kichik miqdorda elektr tokini o‘tkazadi
22-Mavzu: Magnit materiallar haqida umumiy ma’lumotlar
Turli magnit tabiatli moddalarning 00K da qo‘shni atom magnit
momentlari
Ferritlar
Nisbiy magnit singdiruvchanlikni H ga bog‘liqligi
a) b) c)
Moddalarning magnit xossalari
Ferromagnit materiallarning magnitlanishi
Magnit material B(H) o‘zgarish grafigi a) va gisterezis sirtmog‘ining haroratga bo‘liqligi
Savollar
1. Magnit materiallar magnit oqimiga ta’sirini tushuntirib bering?
Javob: Magnit materiallar yordamida magnit oqimi keskin kuchaytiriladi.
2. Nimaga magnit domenlari deyiladi ?
Javob: Ferromagnit hodisasi ba’zi materiallarning ichki mikroskopik qismida kristall strukturalar tashkil qilishi bilan bog‘liq bo‘lib, bunday strukturalar magnit domenlari deyiladi.
3. Tashqi magnit maydoni ta’sirida ferromagnit materialning magnitlanish jarayoni qanday kechadi ?
Javob: Tashqi magnit maydoni ta’sirida ferromagnit materialning magnitlanish jarayoni quyidagicha kechadi: 1)magnit momenti maydon yo‘nalishi bilan kichik burchak hosil qilgan domenlar kattalashadi va boshqa domenlar o‘lchami kichrayadi; 2) magnit momentlari maydon yo‘nalishi uzra buriladi va bir xil yo‘nalishga ega bo‘ladi.
4. Magnit-striksiya deb nimaga aytiladi ?
Javob: Ferromagnit monokristallari magnitlanayotganda ularning chiziqli o‘lchamlari o‘zgaradi. Bu hodisa magnit-striksiya deyiladi.
23-Mavzu: Yumshoq magnit materiallar
|
| |
