III BOB.FARG’ONA TUMANIDAGI “ZILOL” MAXALLASIDA GPON TEXNOLOGIYASI ASOSIDA TARMOG‘ LOYIXASI
3.1. “Zilol” mahallasida FTTx konsepsiyasi bo‘yicha keng polosali tarmoq yaratish.
“Zilol” mahallasida FTTx texnologiyasi bo‘yicha keng polosali tarmoq yaratish uchun “avvalo ushbu maxallaga xizmat ko‘rsatuvchi ATS ning joylashuvi va mazkur maxalla xududida joylashgan ko‘p qavatli turar joylar va xonadonlar sonini aniqlash, ularning ATS ga nisbatan joylashish xususiyati o‘rganilishi lozim. O‘rganilgan ma’lumotlar qo‘rilajak tarmoqning topologiyasi va qo‘llaniladigan qurilmalar sonini belgilab beradi.
“Zilol” maxallasiga xizmat ko‘rsatuvchi ATS va mazkur maxalla xududida joylashgan ko‘p qavatli tutar joy va xonadonlar xususida quyidagi 3.1-jadvalda ma’lumot keltirilgan.
3.1-jadval
№
|
“Zilol” maxallasiga xizmat ko‘rsatuvchi ATS
|
Ko‘p qavatli uylar
soni
|
“O‘zbekiston 20 yilligi” maxallasiga
|
1
|
226 ATS
|
12
|
235
|
Ushbu loyixa ishida “Zilol” maxallasida joylashgan “Qurulish ko‘chasi” joylashgan aholi xonadonlariga GPON texnologiyasi asosida optik abonent kirish tarmoqlari qurish jarayoni ko‘rib chiqiladi. “Zilol” maxallasining “Qurulish” ko‘chasining ushbu xududga xizmat ko‘rsatuvchi ATS binosiga nisbatan joylashuvi quyidagi rasmdagi kabi joylashgan (3.1-rasm).
3.1-rasm. “Zilol” maxallasining “Qurulish” ko‘chasining ushbu xududga xizmat ko‘rsatuvchi ATS binosiga nisbatan joylashuvi. 1-226ATS, 2-Qurulish ko‘chasi.Tepasidagi rasm bilan birgalikda
“Zilol” maxallasining “Qurulish” ko‘chasining 226-ATS binosiga nisbatan geografik joylashuviga asoslanib takidlash mumkinki, ushbu xududda optik passiv abonent kirish tarmog‘i “Daraxtsimon” topologiya asosida qurilishi lozim. Bu qurilajak tarmoqning iqtisodiy samarali yechim bo‘lishiga xizmat qiladi. Demak ushbu xududda FTTx konsepsiyasining FTTH varianti asosida optik abonent kirish tarmog‘ini qurish mumkin. Ya’ni xar bir xonadongacha optik tolali tarmoq qurish yechimdir (3.2-rasm).
3.2-rasm. Daraxtsimon topologiyada optik abonent kirish tarmoqlarini qurish
“Qurulish” ko‘chasida aholisiga optik abonent liniyasini qurishda kabellarni yotqizish. “Zilol” maxallasining “Qurulish” ko‘chasi aholisi xonadonlarda yashaganligi sababli, bunday xududlarda osiluvchi troslarga birlashtirish usulda optik kabelli havo aloqa liniyasini qurish qator afzalliklarga ega. Bunda barcha osiluvchi optik kabellar yagona mustaxkam trosga birlashtiriladi (3.3-rasm).
3.3-rasm Osiluvchi troslarga birlashtirish usulida optik kabelli havo aloqa liniyasini qurish
Bu esa liniyaning gabaritini ixchamlashishiga va tashqi ko‘rinishining yaxshilanishiga olib keladi. Aloqa kabellarini trosga birlashtirishning bir qancha usullari mavjud.
Masalan aloqa kabellarini trosga birlashtirishda klips yoki tortmadan foydalanish.
Klips yoki tortma usuli
3.4-rasm. Aloqa kabellarini trosga birlashtirishda klips yoki tortma usuli
Bu usulda kabellarni trosga birlashtirish uchun trosni oldin Yerga tushirib olinishi so‘ngra unga kabellarni biriktirilishi va yana tayanchga osib qo‘yilishi lozim. Yoki avto minoralar yordamida ham bunday usulda optik kabellarni troslarga biriktirish mumkin.
Keyingi chulg‘amli usul. Kabellarni trosga o‘rash maxsus o‘rovchi texnika yordamida amalga oshiriladi. Uni Yerdan turib tros bo‘ylab tortiladi.
Mexanizm aylanadi va ortidan optik optik kabelni trosga o‘rab ketadi. Bu usul hozirda ko‘proq Shimoliy Amerika mamlakatlarida qo‘llaniladi.
3.5-rasm. Optik kabellarni kuch elementiga o‘rish orqali mustaxkamlash
O‘ramli usul ham samarali usul hisoblanadi. Ayniqsa liniyada faqat aloqa tizimi kabellari bo‘lsa. U qo‘lda amalga oshiriladi. Shuningdek u LESh texnologiyasi ham deyiladi.
3.6-rasm. Optik tolani tola ip bilan eshib mustaxkamlash usuli
Albatta loyixalashtirilayotgan xududda aholi yakka xonadonlarda joylashganligi sabibli, optik kabelli xavo aloqa liniyalari quriladi va bu jarayonda yuqoridagi kabellari osish usullaridan foydalanilishi mumkin.
| 