“Talqin va tadqiqotlar” Respublika ilmiy-uslubiy jurnali №8
25
HUQUQ FANINI O‘QITISHDA ILMIY ADABIYOTLARDAN
FOYDALANISHNING SAMARADORLIGI
Zarina Po‘latova
Nurota tumani 6-umumiy o‘rta ta’lim maktabi o‘qituvchisi
https://doi.org/10.5281/zenodo.7295105
Annotatsiya: Yurtimizda amalga oshirilgan islohotlar tufayli barcha, jumladan,
ijtimoiy - iqtisodiy sohalarda, shuningdek, ta'lim tizimida ham keskin o'zgarishlar yuz
bermoqda. Ozbekistonda ilm-fan. texnika va texnologiyasining so'nggi yutuqlariga
asoslangan mukammal ta'lim tizimini barpo etish dolzarb ahamiyatga ega.
Kalit so‘zlar: Huquqiy ong va madaniyat,
demokratiya, fuqarolik jamiyati,
Avesto, madaniy boyliklar, Qur’onu Karim
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning 2019 yil 9
yanvarda “Jamiyatda huquqiy ong va huquqiy madaniyatni yuksaltirishning chora
tadbirlari” to‘g‘risidagi qaroriga ko‘ra, bugungi kunda ta
lim tizimida huquq fanini
tegishli darajada tashkil qilinishi, ilmiy adabiyotlardan foydalangan holda,
mashgulotlar zamonaviy ta'lim texnologiyalariga
tayangan holda, o‘t kazilishi
lozimligi, zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari bilan ta'minlanishi
zarurligidan kelib chiqib, huquq fanlarini maqsadli, samarali va kafolatlangan natijali
oqitish davr talabidir. Sharqda taraqqiy etgan qarashlar to‘g‘risidagi huquqiy ilmiy
ta’limotlarni o‘rganishda falsafa,
huquqshunoslik, sharqshunoslik, tarix, filologiya,
pedagogika sohasida ish olib borgan H.Boboev, A.Jo‘zjoniy, V.Zohidov,
A.Zunnunov, M.Inomova, Z.Muqimov, S.Nishonova, A.Saidov, H.Samatova,
M.Xayrullaev, O.Eshonov, SH.O‘razaev, K.Hoshimov kabi olimlar alohida o‘rin
egallaydilar..
Birinchi davr – huquqiy ta’limning qadimgi davri –
davlat va huquq paydo
bo‘lishidan to islom huquqi o‘rnatilguniga qadar (mil.av. VI-V asrdan milodning VII
asrigacha) bo‘lgan davrni o‘z ichiga oladi. Ushbu davrda zardushtiylikning muqaddas
kitobi – “Avesto”, shuningdek, odat huquqi, So‘g‘d huquqi
kabi manbalarda bayon
etilgan ta’lim-tarbiyada qo‘llanilgan usul va vositalar natijasida bolalar ona zamin va
uning tabiati, tabiat hodisalari, odamlarning kundalik hayot tarzi, hayvonot va jonsiz
olam haqida tasavvurga ega bo‘lgan. Ularning nazarida tashqi dunyo kengayib
borayotgandek bo‘lib, fikrlash qobiliyati va tafakkurlari rivojlanib bordi. Masalan,
zardushtiylik ta’limotining “Avesto” kitobida inson hayoti va odamlarning ijtimoiy-
huquqiy munosabatlari ma’lum qonun-qoidalarga asoslangani haqida ma’lumotlar
mavjud. Unda yer, suv, havo muqaddas deb e’lon qilinib,
ularni asrash barcha
narsadan ustun bo‘lgan. Atrof muhitni iflos qilgan va uni asrash qoidalarini buzganlar
