|
Kon korxonasining xarakteristikasi
|
| bet | 4/12 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 158,92 Kb. | | #229526 |
Bog'liq Eshmamatov 5-V1.4. Kon korxonasining xarakteristikasi.
“Muruntov” kar'eri bilan uglerodli – kvars-xlorli slaneslar, turli darajada metamorfizasiyalashgan kvarslangan alevrolitlar ko‘rinishidagi tog‘ jinsli oltin rudali konlar qazib olinadi. Massiv uni tashkil etgan fizik-mexanik xususiyatlari kabi yoriqliligi bo‘yicha ham bir jinsli bo‘lmagan tog‘ jinslari bilan xarakterlanadi. Qattiqlik koeffisienti M.M. Protod'yakonov shkalasi bo‘yicha 7 dan 14-16 gacha, yaxlitligi esa 15 dan 100 sm gacha o‘zgaradi.
“Muruntov” koni bo‘yicha kon ishlari 1967 yil boshlangan va bugungi kunda quyidagi parametrlar bo‘yicha III navbati chegarasida ishlar olib borilmoqda:
-kon massasi bo‘yicha ishlab chiqarish unumdorligi - 50 mln. m3/yil;
-kar'er uzunligi - 3.2 km;
-kar'er kengligi - 2.5 km;
-kar'er chashasi hajmi - 1092 mln. m3;
- kar'er chuqurligi - 600 m;
-kar'erning kapital bortining so‘nish burchagi - 29 - 430.
Ishlab chiqarish jarayonining mexanizatsiyalarining hisoblash ishlarida burg’ilash, qazish va yordamchi ishlardagi qurilmalarning ekspluatatsiyasi va ishlashi, ulardan foydalanishning effektini (samaradorligini) oshirishga qaratilgan texnik yechimlar mavjud bo’ladi.
Tanlangan mexanizatsiyalarni asoslashda quyidagi faktorlarga e’tibor qaratiladi:
Burg’ilash qurilmasi tanlanishi dolota turiga, zaboyga ta’sir qilish usuli va tezligiga, skvajina diametri va chuqurligiga bog’liq.
Burg`ilash uskunasini tanlashning asosiy parametrlaridan biri tog` jinslarini burg`ilanuvchanlik ko`rsatkichidir va u V.V Rjevskiyning emperik formulasi orqali topiladi.
Пб = 0,07(σсж + σсд) + 0,7γ,
Foydali qazilma uchun:
Пб = 0,07(σсж + σсд) + 0,7γ=0.07(120+28)+0.7 =12.306
Qoplama tog` jinslari uchun:
Пб = 0,07(σсж + σсд) + 0,7γ=0.07(140+32)+0.7 =14.028
bu yerda: foydali qazilma uchun: σсж – 100-140 MPa σсд -25-32 MN/m2
qoplama tog` jinslari uchun: σсж – 140-180 MPa σсд -32-44 MN/m2 – tog’ jinslarining siqilishga va siljishga mustahkamligi chegaraviy qiymatlari.
Ishlab chiqarish amaliyoti ko’rsatkichlaridan kelib chiqib, sharoshkali burg’ilash stanoklari texnik burg’ilash tezligining o’rtacha qiymatlari tog’ jinslarining M.M. Protodyakonov shkalasi bo’yicha qattiqlik koeffitsienti f ga bog’liq bo’ladi va quyidagi miqdorlarni tashkil etadi: f=6-16 bo’lsa - D1=0,2 m, nв=160-80 min-1 va Рос=0,12-0,22 MN bo’lganda vб.т=0,34-0,13 m/min, tashkil etadi; D1=0,25 m, nв=81 min-1 va Рос=0,18-0,3 MN bo’lganda vб.т= 0,32-0,1 m/min , tashkil etadi ; f=6-20 bo’lsa, D1=0,32 m, nв=80 min-1 va Рос=0,45-0,55 MN bo’lganda, vб.т=0,29-0,15 m/min ni tashkil etadi. Qazuvchi-yuklovchi mashinalarni tanlash quyidagi sharoitlarda ishlab chiqiladi:
b) Tog’ jinslarini qazib olishga bo’lgan qiyinchilik ko’rsatkichi va solishtirma kovlash qarshiligi V.V.Rjevskiyning imperik formulasi orqali aniqlanadi
Pr = 0,05Ktr (σsj + σsd + σrast) + 0,5γ
Bu yerda:
Ktr – 0,05÷1,0 – tog’ jinsi massividagi yoriqdorligini hisobga oluvchi koefitsent;
σsj = 100÷140, σsd = 25÷32, σrast = 0÷43 – mos ravishda tog’ jinslarini siqilishga, surilishga va uzilishga bo'lgan mustahkamlik chegarasi, MN/m2;
γ –tog’ jinsining zichligi, t/m3.
Foydali qazilma uchun:
Pr = 0,05Ktr (σsj + σsd + σrast) + 0,5γ=0.05
II sinf
σsj = 140÷180, σsd = 32÷44, σrast = 0÷43 – mos ravishda tog’ jinslarini siqilishga, surilishga va uzilishga bo'lgan mustahkamlik chegarasi, MN/m2;
Qoplama tog` jinslari uchun:
Pr = 0,05Ktr (σsj + σsd + σrast) + 0,5γ=0.05
III sinf
Tog` jinslarini burg`ilanuvchanlik ko`rsatkichi mexanik burg`ilash usulida 5 ta sinfga bo`linadi:
I sinf –yengil burg`ilanuvchanlik (Пб = 1÷5); II-sinf o`rta burg`ilanuvchanlik (Пб = 5,1÷10); III sinf – qiyin burg`ilanuvchanlik (Пб = 10,1÷15); IV sinf –o`rta qiyin burg`ilanuvchanlik (Пб = 15,1÷20); V sinf –o’ta qiyin burg`ilanuvchanlik (Пб = 20,1÷25);tog` jinslarini ko`rsatkichlari Пб > 25 bo`lganda kategoriyadan tashqari xisoblanadi.
Burg’ilash stanoklarini tanlashning ikkinchi asosiy ko’rsatkichi bu skvajina diametrini D (м), tanlashdan iboratdir. Skvajina diametrini aniqlash formulasi:
D = К ∙ Lк (м)
Foydali qazilma uchun;
D = К ∙ Lк=0.156 1.5=0.234 (м)
Qoplama tog` jinslari uchun:
D = К ∙ Lк=0.156 1.28=0.199 (м)
Foydali qazilma uchun:
|
| |
