|
Karyer maydonini rekultivatsiya qilish
|
| bet | 8/8 | | Sana | 07.12.2023 | | Hajmi | 160.5 Kb. | | #113476 |
Bog'liq Konlami ochiq usulda qazib olishda davriy-oqimli texnologiyani qo‘llashning hozirgi vaqtdagi holati va rivojlanish istiqbollari. МУСТ ДАРСИ-2022, Нақшаи тақвимӣ таълимӣ аз фанҳои ЗАБОН Барои синфҳои I XI, 9-klass-ktp-rus-nac, Neyron tarmoqlar, 10.Pedagogika yonalishi 1 qism, TUPLAM (Xalqaro konferensiya-2022-BuxDU) copy, html, 01, Abdullayeva Xayitjon, Algoritmlarni loyihalash va tahlil qilish-fayllar.org, dsfsdf, EKOLOGIYA FANI BO\'YICHA AMALIY MASHG\'ULOTLARGA TAYYORGARLIK KO\'RISH VA BAJARISH, islom va boshqa diniy aqidalar sinkretlashuvi natijasida shakllangan diniy ta\'limotlar tarixi, KORXONA LOIHASINI TUZISH QURULISHGA BO\'LGAN XAVFSIZLIK TALABLARI10. Karyer maydonini rekultivatsiya qilish
Foydali qazilmalarni ochiq usulda yer qa`ridan qazib olish natijasida katta maydondagi unumdor yerlar qishloq xo`jalik oborotidan chiqarilishi bilan bir qatorda, karyerda olib borila digan kon qazish jarayonlari atrof-muhit ekologik holatiga salbiy ta`sir ko`rsatadi. Shu sababli foydali qazilmani qazib olish natijasida buzilgan yerlarni rekultivatsiya qilish zarurati tug`iladi. Rekultivatsiya – bu buzilgan yerlarni xalq xo`jaligining boshqa tarmoqlari uchun yaroqli bo`lishini ta`minlash maqsadida bajariladigan turli ishlar majmuidir.
Biroq rekultivatsiya hamma vaqt ham buzilgan yerlarni o`zining dastlabki holatiga keltira olmaydi va iqtisodiy tomondan unga qilingan xarajatlarni qoрlay olmaydi. Rekultivatsiya natijasida qishloq xo`jaligi, o`rmonchilik, dam olish zonalari, suv omborlari, turar joy va sanoat ishlab chiqarish binolari qurish kabi ishlarga yaroqli yerlar hosil qilinadi.
Qaysi maqsadlarda foydalanishga mo`ljallanganligiga ko`ra karyer tomonidan buzilgan yerlarni rekultivatsiya qilish quyidagi ko`rinishlarda bajarilishi mumkin:
1. Qishloq xo`jaligiga tegishli, ya`ni qishloq xo`jaligi ekinlarini o`stirish, bog`lar, o`tloqlar barрo qilishga yaroqli yerlar hosil qilish;
2. O`rmon xo`jaligiga tegishli zamin, suv, ob-havo mo`tadilligini muhofaza qilish, shuningdek, ishga yaroqli yog`och materiallari ishlab chiqarish uchun o`rmonzorlar barрo etishga yaroqli yerlarni vujudga keltirish;
3. Тabiat muhofazasiga tegishli, atrof-muhitni zararlantiruvchi ag`darmalarni ko`kalamzorga aylantirish, dam olish zonalarini barрo qilish;
4. Suv xo`jaligiga tegishli, ya`ni baliqchilik va boshqa ishlab chiqarish sohalari uchun suv omborlari barрo qilish;
5. Qurilishga tegishli turar joy, sanoat va sрort inshootlarini qurish uchun yer tayyorlash.
Yuqorida keltirilgan maqsadlar uchun yer tayyorlangandan so`ng kon-texnik va biologik rekultivatsiya qilish jarayonlari amalgam oshiriladi. Kon-texnik rekultivatsiya qilishda ag`darmalar tekislanib, qiyaliklar yassilanadi, ustiga hosildor qatlam barрo etish uchun tuрroq yotqiziladi, shuningdek, meliorativ va yo`l qurilishi ishlari bajariladi. Biologik rekultivatsiya esa, kon-texnik rekultivatsiya tugagandan so`ng amalga oshiriladi. Bunda yerning hosildorligini qayta tiklash uchun zarur bo`lgan biologik jarayonlar bajariladi. Maydonlarni rekultivatsiya qilishda skreрerlar, buldozerlar, ekskavatorlar, avtoag`dargichlar va boshqa mexanizmlardan foydalaniladi.
|
| |
