G. M. Tansikbayeva, V. A

74
12-§. 
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI FUQAROLARINING 
KONSTITUTSIYAVIY BURCHLARI
Mavzu ustida ishlash natijasida:
– 
fuqarolarning konstitutsiyaviy burchlari nimadan iborat ekanligini;
– 
balog‘at yoshiga yetmagan fuqarolarning O‘zbekiston Respublikasi 
qonun hujjatlarini buzganlik uchun javobgarligini; 
– 
huquq va burchlarning uzviy birligini bilib olasiz.
1. 
Huquq va burchlar birligi. 
2. 
Qonun oldida hamma tengdir.
3. 
Konstitutsiyaviy burchlarga rioya etmaganlik uchun javobgarlik.
1. 
HUQUQ VA BURCHLAR BIRLIGI
O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasida nafaqat O‘zbe kiston 
Res publikasi fuqarolarining asosiy huquqlari, qolaversa, ularning burch-
lari ham belgilab berilgan.
O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi (II bob) fuqarolar-
ning quyidagi burchlarini nazarda tutadi:
O‘zbekiston xalqining tarixiy, ma’naviy va madaniy 
merosini avaylab-asrash (49-modda);
atrof tabiiy muhitga ehtiyotkorona munosabatda 
bo‘lish (50-modda);
qonun bilan belgilangan soliqlar va mahalliy yig‘im-
larni to‘lash (51-modda);
o‘z mamlakatini himoya qilish, harbiy yoki muqobil 
xizmatni o‘tash (52-modda).
Konstitutsiya va qonunlarga rioya qilish (48-modda); 
O‘zbekiston 
Respublikasi 
fuqarolarining 
burchlari
:
Ko‘pchilikka ma’lum bir haqiqat mavjud:
«Xuddi huquqlarsiz burch lar bo‘lmagani kabi burchlarsiz 
huquqlar ham bo‘lmaydi». 
http://eduportal.uz

75
Buni hayotning o‘zi tasdiqlaydi. Jamiyatda yashab, o‘ziga o‘xshagan-
lar bilan muomala qilar ekan, inson mutlaq erkin bo‘la olmaydi, atrofdagi 
odamlarni inobatga olmasligining iloji ham yo‘q.
Bu prinsip har bir fuqaroga taalluqlidir hamda mamlakat 
Konstitutsiyasi va qonunlarida mustahkamlab qo‘yilgan majburiyatlardan 
bo‘yin tovlashga hech kim haqli emasligini anglatadi.
Ayni mahalda Konstitutsiyada o‘z huquq va erkinliklarini amalga 
oshi rishda fuqarolar boshqa kishilarning huquqlari, erkinliklari, sha’ni va 
qadr-qimmatini hurmat qilishlari lozimligi alohida ta’kidlanadi (48-mod-
da). Konstitutsiyaviy burchlar va qonunlar fuqarolar tomonidan bajarilma-
gan hollarda ma’muriy, fuqaroviy yoki jinoiy javobgarlik kuchga kiradi.
Tasavvur qiling, sizning sinfingiz – uncha katta bo‘lmagan jamiyat. 
Sizningcha, agar uning fuqarolari barcha huquq va erkinliklarga ega bo‘lish-
sa-yu, ammo ularning biron-bir burchi bo‘lmasa, nima ro‘y beradi
?

Download 4,45 Mb.