|
Qurilmaning tuzilishi va ishlashi
|
| bet | 5/18 | | Sana | 05.06.2024 | | Hajmi | 1,88 Mb. | | #260411 |
Bog'liq Fizika metodichka
Qurilma MU rusumli mikroskop okulyari (7X va 15X), obyektivi (8X va 40X), indikator asbobi, yorug’lik manbai, shisha plastinkalar va boshqa yordamchi aslahalardan tashkil topgan.
M
ikroskop stolchasiga qo’yilgan birinchi shisha plastinka ustida birorta belgi (chiziq, nuqta) qo’yiladi va shu belgining mikroskopda aniq tasviri hosil qilinadi. So’ngra ikkinchi shisha plastinka birinchi plastinka ustiga jips joylashtiriladi va yana qaytadan birinchi shisha plastinkadagi belgining aniq tasviri mikroskopda hosil qilinadi. Shunda mikroskopda A nuqta biror A` nuqtagacha ko’tarilganday bo’lib ko’rinadi. Natijada A nuqta A` nuqtagacha bo’lgan a masofaga, ya’ni AA` ga siljiydi.
Ishning bajarish tartibi
Berilgan shisha plastinkaning qalinligini mikrometr yordamida o’lchang.
Indikatorning mikroskop tubusiga moslama yordamida o’rnating va uning o’lchagich sterjenchasi uchining mikroskop stolchasidagi shisha plastinkaga siljimasdan tegib turishini ta’minlang.
Indikatorning kichik milini nolga keltiring. So’ngra uning katta milini indikator gardishini burab nolga keltiring.
ESLATMA. Indikatorning kichik mili milimetrni, katta mili esa millimetrning yuzdan bir bo’laklarini ko’rsatadi.
Indikatorning o’lchash sterjeni uchini asta-sekin eng yuqoriga, mikroskop murvatlaridan foydalanib ko’taring.
Mikroskop stolchasi sirtiga belgi chizilgan shisha plastinkani joylashtiring va indagi belgining aniq tasvirini hosil qiling va indicator milining ko’rsatganini yozib oling.
Mikroskop stolchasidagi belgi qo’yilgan shisha plastinkani joylashtiring va ikkinchi shisha plastinka orqali kuzatishni davom ettirgan holda birinchi plastinka ustidagi belgi (chiziq) ning aniq tasvirini hosil qiling hamda indicator ko’rsatishini yozib oling.
Ikkala kuzatishlarga aniqlangan natijalar ayirmasidan mikroskop tubusining ko’tarilish balandligi a ni toping.
8. Bu o’lchashlar har xil qalinlikdagi boshqa shisha plastinalar uchun takrorlanadi va
ifodadan foydalanib, ularning sindirish ko’rsatkichlari aniqlanadi.
10. Olingan natijalar quyidagi jadvalda yoziladi:
jadval
Plastinka
|
Tubusining ko’tarilish balandligi a
|
Haqiqiy
qalinlik
|
Sindirish
ko’rsatkichi
|
Δn
|
ε (%)
|
|
|
n
|
|
|
1
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
O’rt.q
|
X
|
X
|
|
|
|
|
| |
