|
Giroskop haqida Giroskop
|
| bet | 16/21 | | Sana | 12.12.2023 | | Hajmi | 131,11 Kb. | | #117429 |
Bog'liq MavzularErkin o’qlar Reja:
ERKIN O’QLAR.
GIROSKOPLAR QO’LLANILISHI.
GIROSKOPLAR HAQIDA.
GIROSKOPLARNI HAYOTA QO’LASHIMIZ. ERKIN O’QLAR.
Tajribalar ko`rsatadiki, agar jismni biror o`q atrofida aylantirib qo`yib yuborilsa, uning o`qi fazodagi joyini o`zgartiradi. Buni holatini saqlab qolish uchun podshipniklardan foydalaniladi. Lеkin, jismning shunday aylanuvchi o`qlari bo`ladiki, ular Tashqaridan kuch ta'sir qilmasa, o`zini holatini saqlab qoladi.Bunday o`qlar erkin o`qlar dеyiladi. Ko`rsatish mumkinki, har qanday jismda , jism markazidan o`tuvchi bir biriga o`zaro pеrpеndikulyar uchta o`qi bo`ladi.Inglizcha Oksford lug'atiga ko'ra, gyroskop - bu "yo'nalish bo'yicha o'zgarishi mumkin bo'lgan o'qi atrofida tez aylanib turishi uchun o'rnatilgan g'ildirak yoki diskdan tashkil topgan moslama. o'rnatish.
Inglizcha Oksford lug'atiga ko'ra, gyroskop - bu "yo'nalish bo'yicha o'zgarishi mumkin bo'lgan o'qi atrofida tez aylanib turishi uchun o'rnatilgan g'ildirak yoki diskdan tashkil topgan moslama. o'rnatish. "
Ushbu hodisani tushuntirish intuitiv ravishda tushunish juda qiyin. Ularning tortishish kuchiga qarshi turish qobiliyati, tortishish kuchi kabi, diskdagi moment ta'sirida bo'lgan burchak momentumining samarasidir. Giroskopik prekretsiya yigiruvchi disk yoki g'ildirak.
Oz simmetriya o’qiga ega bo’lgan va shu o’q atrofida w burchakli tezlik bilan harakatlanuvchi bir jinsli va birorta O nuqtasi qo’zg’almas bo’lgan qattiq jismga giroskop deb ataladi. Giroskopga qo’yiladigan eng asosiy talablardan yana biri , ya’ni jismning simmetriya o’qi atrofidagi aylanishining burchakli tezligi v , qo’zg’almas O nuqtasidan o’tuvchi simmetriya o’qining burchakli tezligidan juda katta bo’lishi shart. Giroskopning Oz o’qi,simmetriya o’qi bo’libgina qolmasdan, balki boshmarkaziy inertsiya o’qi ham bo’lishligi kerak .
Oz simmetriya o’qiga ega bo’lgan va shu o’q atrofida w burchakli tezlik bilan harakatlanuvchi bir jinsli va birorta O nuqtasi qo’zg’almas bo’lgan qattiq jismga giroskop deb ataladi. Giroskopga qo’yiladigan eng asosiy talablardan yana biri , ya’ni jismning simmetriya o’qi atrofidagi aylanishining burchakli tezligi v , qo’zg’almas O nuqtasidan o’tuvchi simmetriya o’qining burchakli tezligidan juda katta bo’lishi shart. Giroskopning Oz o’qi, simmetriya o’qi bo’libgina qolmasdan, balki bosh markaziy inertsiya o’qi ham bo’lishligi kerak .
GIROSKOPLAR HAQIDA.
Giroskop (qadimgi yunoncha: γῦρος — „xalqa“, qadimgi yunoncha: σκοπός
„kuzataman“), deb impuls momenti prinsiplariga asosan moʻljal olish uchun xizmat qiluvchi qurilmaga aytiladi.[2] Mexanik jihatdan, giroskop oʻqi erkin harakatlanuvchi aylanuvchi gʻildirak yoki diskdan iborat. Ushbu moʻljal oʻzgarmas boʻlmasa-da, u katta aylanish tezligi va inersiya momenti tufayli tashqi kuch momenti taʼsiridan deyarli oʻzgarmaydi. Tashqi kuch momentini yanada kamaytirish uchun giroskop muvozanat xalqasiga oʻrnatiladi, natijada unga oʻzi joylashgan platforma harakati taʼsir qilmaydi.Giroskop (qadimgi yunoncha: γῦρος — „xalqa“, qadimgi yunoncha: σκοπός — „kuzataman“), deb impuls momenti prinsiplariga asosan moʻljal olish uchun xizmat qiluvchi qurilmaga aytiladi.[2] Mexanik jihatdan, giroskop oʻqi erkin harakatlanuvchi aylanuvchi gʻildirak yoki diskdan iborat. Ushbu moʻljal oʻzgarmas boʻlmasa-da, u katta aylanish tezligi va inersiya momenti tufayli tashqi kuch momenti taʼsiridan deyarli oʻzgarmaydi. Tashqi kuch momentini yanada kamaytirish uchun giroskop muvozanat xalqasiga oʻrnatiladi, natijada unga oʻzi joylashgan platforma harakati taʼsir qilmaydi.
Giroskop (qadimgi yunoncha: γῦρος — „xalqa“, qadimgi yunoncha: σκοπός
„kuzataman“), deb impuls momenti prinsiplariga asosan moʻljal olish uchun xizmat qiluvchi qurilmaga aytiladi.[2] Mexanik jihatdan, giroskop oʻqi erkin harakatlanuvchi aylanuvchi gʻildirak yoki diskdan iborat. Ushbu moʻljal oʻzgarmas boʻlmasa-da, u katta aylanish tezligi va inersiya momenti tufayli tashqi kuch momenti taʼsiridan deyarli oʻzgarmaydi. Tashqi kuch momentini yanada kamaytirish uchun giroskop muvozanat xalqasiga oʻrnatiladi, natijada unga oʻzi joylashgan
platforma harakati taʼsir qilmaydi. Giroskopning har qanday holda ham fazoda oʻz oʻqi yoʻnalishini oʻzgarishsiz saqlay olishi xossasidan samolyot, raketa, dengiz kemalari, torpedolar va b.harakatini avtomatik tarzda saqlash uchun foydalaniladi (mas, avtopilot). Kemalarda matroslarning osma toʻrkrovatlari Giroskop xossasiga asoslangan (kema qanchalik chayqalmasin matroslar bemalol uxlab ketishaveradi). Samolyotning kursdan ogʻganligini aniqlaydigan asbob yoʻnalish Giroskopni, yaʼni giropolukompas deb ataladi. U avtopilotlarda qoʻllaniladi.
Giroskopning har qanday holda ham fazoda oʻz oʻqi yoʻnalishini oʻzgarishsiz saqlay olishi xossasidan samolyot, raketa, dengiz kemalari, torpedolar va b.harakatini avtomatik tarzda saqlash uchun foydalaniladi (mas, avtopilot). Kemalarda matroslarning osma toʻrkrovatlari Giroskop xossasiga asoslangan (kema qanchalik chayqalmasin matroslar bemalol uxlab ketishaveradi). Samolyotning kursdan ogʻganligini aniqlaydigan asbob yoʻnalish Giroskopni, yaʼni giropolukompas deb ataladi.
Giroskopning har qanday holda ham fazoda oʻz oʻqi yoʻnalishini oʻzgarishsiz saqlay olishi xossasidan samolyot, raketa, dengiz kemalari, torpedolar va b. harakatini avtomatik tarzda saqlash uchun foydalaniladi (mas, avtopilot). Kemalarda matroslarning osma toʻrkrovatlari Giroskop xossasiga asoslangan (kema qanchalik chayqalmasin matroslar bemalol uxlab ketishaveradi). Samolyotning kursdan ogʻganligini aniqlaydigan asbob yoʻnalish Giroskopni, yaʼni giropolukompas deb ataladi. U avtopilotlarda qoʻllaniladi.
Giroskopik qurilmalar, giroskopik asboblar —giroskoplar ʻrnatilgan elektr- mexanik qurilmalar; shu qurilmalar oʻrnatilgan obʼyektning vaziyatini ifodalaydigan parametrlarni aniqlaydi, obʼyektni barqarorlashtiradi. Texnikada ishlatiladigan G. q. giroskopning turi, sezgir giroskopik elementlar yasashning fizikaviy prinsiplari, kardanli osma turi vazifasi bilan tavsiflanadi
|
| |
