|
Guruh talabasi Axmadjanov Bobirjon Tekshirdi: Hamrayeva Gulnoz«Donishmandlar uyi»
(IX asr, Bag‘dod),
«Ma’mun
akademiyasi»
(XI asrboshlari, Xorazm), observatoriyalar qoshidagi jamiyatlar (XV
asr, Samarqand) tarzida nomlangan. Akademiyalarga turli fan yo‘nalishlari bo‘yicha
kuchli bilimga ega bo'lgan qomusiy olimlar jalb etilgan bo‘lib, ular tomonidan
matematika, geodeziya, mineralogiya, meditsina, astronomiya kabi yo‘nalishlarda
keng ko‘lamli tadqiqotlar olib borilgan.
2. Sharq mutafakkirlarining pedagogik g'oyalari.
Ma’lumki, yosh avlod tarbiyasi juda murakkab va mas’uliyatli vazifa
hisoblanib, barkamol shaxs tarbiyasi uzoq va uzluksiz davom etadigan murakkab
jarayondir. Jamiyat taraqqiyotining har qanday bosqichida ham yosh avlod vakillari
tarbiyasiga alohida e’tibor berilganligi tarixiy yozma manbalardan bizga ma’lum.
Bugungi kunga kelib ushbu masala o’z ahamiyatini yo’qotgan emas va hattoki, bu
masala davlat siyosati darajasiga ko’tarilgan. Jamiyat ma’naviy hayotini
rivojlantirish o’sha jamiyatda faoliyat ko’rsatuvchi kishilarning intelektual
salohiyati: ma’naviyati va marifati, ilm-fani va ta’lim-tarbiyasi to’risidagi
bilimlarning nechog’lik ilmiy asoslanganligi, to’g’ri nazariy va amaliy negizlar
asosida shakllanganligiga bog’liq. Shu sababli ham barkamol avlod ilmiy
dunyoqarashini jahon ta’limi talablariga mos qilib shakllantirish o’ta muhim
muammodir.
Ilk uyg’onish davrida yashab ijod etgan, buyuk donishmandimiz Muhammad al-
Xorazmiy bo’lib, u bilim olishda talabalarning shaxsiy kuzatishlariga hamda olgan
bilimlaridan foydalanishga katta e’tibor berdi.
Muhammad ibn Muso al-Xorazmiy.
Bunda u ilmiy izlanuvchilarning ilmiy manbalarni to’plash, ulardan foydalanish
va kuzatganlarini tushuntira olish malakalarini hosil qilishga katta baho berdi. Agar
e’tibor bergan bo’lsangiz, bu jarayonlar hozirgi ilmiy ishlar bilan shug’ulanayotgan,
o’z ustida ishlayotgan va ilmiy salohiyatini oshirish maqsadida tinmayotgan
yoshlardan talab qilinayotgan asosiy faoliyatlarini tashkil qiladigan jarayonlar
hisoblanadi. Yana bundan tashqari, u olimlarni
|
| |
