|
Hayot faoliyati xavfsizligi 2 -mustaqil Ish Bajardi
|
| bet | 1/5 | | Sana | 14.05.2024 | | Hajmi | 180,79 Kb. | | #231289 |
Bog'liq 1715319621 (2)
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
Kompyuter injiniringi fakulteti
“Energiyata’minlashtizimlari” kafedrasi
Hayot faoliyati xavfsizligi
2 -Mustaqil Ish
Bajardi: 221-21 guruh talabasi
Odinayev Og`abek
Tekshirdi:Agzamova Mo'tabar
TOSHKENT – 2024
28-variant
Elektr tokidan yoki boshqa zararlanganlarga birinchi yordam ko`rsatish
Reja:
1) Kirish
2) Asosiy qism
3) Xulosa
4) Foydalanilgan adabiyotlar
Kirish
Qishloq va suv xo`jaligida elektr energiyasidan keng ko‘lamda foydalanish
yo‘lga qo‘yilganligi sababli, elektr toki ta’sirida ro‘y berishi mumkin bo‘lgan
baxtsiz hodisalar va ulardan saqlanish masalalari muhim masalalar qatoriga
kirib bormoqda. Elektr toki ta’sirining eng xavfli tomoni shundaki, bu xavfni
oldinroq sezish ilkoniyati yo‘q. SHuning uchun ham elektr toki xavfiga qarshi
tashkiliy va texnik chora-tadbirlar belgilash, to‘siq vositalari bilan ta’minlash,
shaxsiy va umumiy muhofaza tizimlarini o‘rnatish nihoyatda muhim.
Umuman elektr toki ta’siri faqat birgina biologik ta’sir bilan chegaralanib
qolmasdan, balki elektr yoyi ta’siri, magnit maydoni ta’siri va statik elektr
ta’sirlariga bo‘linadi. Bularni bilish har bir kishi uchun kerakli va zaruriy
ma’lumotlar jumlasiga kiradi.
Asosiy Qism
I. Elektr tokining inson organizmiga ta’siri
Elektr toki ta’siridan inson organizmida termik (issiqlik), elektrolitik va biologik ta’sir kuzatiladi. Elektr tokining issiqlik ta’siri inson tanasining ba’zi uchastkalarida kuyish, qon tomirlari, asab va hujayralarning qizishi sifatida kuzatiladi. Elektrolitik ta’sir esa, qon tarkibidagi yoki hujayralar tarkibidagi tuzlarning parchalanishi natijasida, qonning fizik vv ximik xususiyatlarini o‘zgarishiga olib keladigan holat tushuniladi. Bunda elektr toki markaziy asab va yurak tizimini kesib o‘tmasdan tananing ba’zi bir uchastkalarigagina ta’sir ko‘rsatishda ro‘y beradi.I - muskullar keskin qisqarilishi natijasida odam tok
ta’siridan chiqib ketadi va hushini yo‘qotmaydi; II - muskullar keskin qisqarishi natijasida odam hushini yo‘qotadi, ammo yurak va nafas olish faoliyati ishlab turadi;
III - muskullar keskin qisqarishi natijasida odam hushini yo‘qotib, nafas olish tizimi yoki yurak urishi to‘xtab qoladi. IV - klinik o‘lim holati, bunga insonga hech qanday hayot alomatlari ko‘rinmay qoladi.Elektr tokining biologik ta’siri bu tirik organizm uchun xos
bo‘lgan xususiyat hisoblanadi. Bu ta’sir natijasida inson organizmidagi tirik hujayralar muskullarning keskin qisqarishi natijasida to‘lqinlashadi, bu asosan organizmdagi bioelektrik jarayonlarning buzilishi natijasida ro‘y beradi. YA’ni inson organizmi asosan bioelektrik toklar yordamida boshqariladi. Bunga tashqi muhitdan yuqori kuchlanishdagi elektr tokining ta’siri, bu biotoklar rejimini buzib yuboradi va buning natijasi sifatida inson organizmida tok urish hodisasi vujudga keladi. Ya’ni boshqarilmay qolgan organizmda hayot faoliyatining ba’zi bir vazifalari bajarilmay qoladi, nafas olish tizimlari ishlarining buzilishi, qon aylanish tizimining ishlamay qolishi va h.k.
|
| |
