• AB, AC, BC
  • §. FRONTAL DIMETRIYADA KESE-KESIMDI SUWRETLEW
  • 12.4-sizilma.
  • §. KESIM HAM KESE-KESlM TAlAP ETETUN DETALLARDm ESKlZlN S^Z^W
  • §. ESKIZ S^Z^W BOY^NSHA AMELIY SfflMW hAm TEXNIKAL^Q SUWRET S^Z^W
  • 14.3-sizilma.
  • §. BAQLAW JUMISI §. S^Z^LMALARDA SHARTLILIK HAM APIWAY^LAST^R^W
    		•

    I rahmonov, D. Yuldasheva, M. Abdurahmonova




    Download 5,21 Mb.
    bet15/39
    Sana22.05.2024
    Hajmi5,21 Mb.
    #250181
    1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   39
    Bog'liq
    9kl siziw

    z z






    11.2-sizilma.
    Detaldin qirqilgan betleri izometriyada 11.2-sizilma, a dagi siyaqli shtrixlanadi. О dan x, o ham z kosherlerge birdey araliqlar OA = OB = ОС tarizde olshep qoyiladi ham AB, AC, BC lar oz ara tutasti- riladi. Sonda H,V,W tegisliklerge parallel jaylasqan kesim betlerinin shtrixlaniw bagdari payda boladi.
    Frontal dimetriyada kesim betlerin shtrixlaw 11.2-sizilma, b da korsetilgen. Bul jerde О dan x ham z lerge birdey OA = ОС, y kosherine OB = 1/2, yagniy eki marte kem olshep qoyiladi. Sonda V dagi AC shtrix siziq x ham z ke salistirganda 45o muyesh astinda sizilgan boladi. AB ham CB shtrix siziq frontal dimetriyada xy ham zy kosherlerge salistirganda shartli 45o muyesh payda etken boladi.

    1. Aksonometriyada kese-kesim ne ushin qolaniladi?

    2. Aksonometriyada kesim betleri qaysi tartipte shtrixlanadi?


    Detallardan birewinin izometriyasin sizin ham kese-kesimin orinlan, olshemlerin qoyin (11.3-sizilma).





    1. M
      sizilma, A da detal berilgen detaldi logikaliq pikir jurgizip, onin 1 izometriyasin kese-kesimi menen kompyuterde orinlan.

    1. sizilma, a da qanday aksonometriyada kese-kesimidi shtrixlaw korsetilgen?

    A. Trimetriyada. B. Izometriyada. C. Dimetriyada. D. Perspektivada.

    1. §. FRONTAL DIMETRIYADA KESE-KESIMDI SUWRETLEW



    11-§ ta detaldin izometriyasinda kese-kesimdi orinlaw basqishpa- basqish korsetilgen edi. Bul paragrafta 11.1-sizilma, a da berilgen detaldin z kosherin y kosherine almastirip sizilganda shenber V ga ozinin haqiyqiy korinisinde suwretleniwi korsetilgen. Sonday qilinganda detaldi frontal dimetriyada siziw birqansha qolayliq tuw- diradi (12.1-sizilma). Bul jerde y kosherine tusken detaldin biyikligi eki marte qisqarttirilip siziladi.
    Aksonomtetriyada da detaldin olshemleri qoyiladi. 12.2-sizilmada olshemler, shenber, radius, kvadrat belgileri de korsetiledi. Olshem siziqlari aksonometriyaliq kosherlerge parallel siziladi.

    1. sizilma, a da berilgen detaldin korinisleri tiykarinda onin frontal diametriyasin siziw ham onda kese-kesimin orinlaw 12.3-si- zilma, b, c larda korsetildi.

    Aksonometriyada olshemler qaysi tartipte qoyiladi?







    . ■ 'w









































    30

    Sr














































    12.4-sizilma.

    1. Detallardan birin koshirip sizin, frontal yamasa izometriyaliq ak- sonometriyada sizin ham kese-kesimdi orinlan. Olshemlerin qoyin (12.4,—12.5-sizilmalar).

    2. 2-sizilma, b da qanday aksonometriyada kese-kesimdi shtrixlaw korsetilgen?

    1. Trimetriyada. B. Izometriyada. C. Dimetiryada. D. Perspektivada

    1. sizilma, A da detaldi logikaliq pikir jtirgizip, oni kompyuterde frontal dimetriyasinin kese-kesimi menen orinlan.







    1. §. KESIM HAM KESE-KESlM TAlAP ETETU&N DETALLARDm ESKlZlN S^Z^W

    Bizge belgili, eskizler tuwri muyeshli proekciyalawga amel qilingan halda, kozde shamalap detaldin bolekleri arasindagi qatnaslardi saq- lap, siziw asbaplari qollanilmay, qolda siziladi. Eskizler millimetrlen- gen, ketekshelengen yamasa aq qagazlarga siziladi.
    Eskizler, tiykarinan, detaldin negizine qarap siziladi. Kerekli Olshemleri detaldin negizinen olshep qoyiladi.
    Jumis dapterine (keteklengen) eskiz siziwdi jaqsi bilesizler. Endi aq qagazga eskiz siziwdi uyrenemiz. Bunin ushin daslep oz ara pa­rallel, gorizontal, vertikal, har turli jagdaylardagi qiya ham de oz ara perpendikulyar siziqlardi qolda siziw shinigiw islenedi. Bunnan tisqari, har turli tuwri muyeshli tortmuyesh, kvadrat, shenber ham onin dogallarin siziw arqali qoldi sizilma siziwga uyretip bariw usi- nis etiledi.
    Misali, 13.1-sizilmada podshipnik dep ataliwshi detaldin negi­zine (bul jerde onin aniq suwreti berilgen) qarap analiz qilinsa, eki koriniste (bas ham shepten) siziliwi mumkin. Sonda cilindrdin tomengi tiykarin plita menen bekkem baylanistiriwshi qabirgalardi kesim arqali, cilindrdi bolsa profil kesim arqali korsetiw qolayli esaplanadi.

    1. Eskiz siziw shartine muwapiq korinis orinlari tuwri tort- muyeshliklerde belgilep alinadi ham de detal tiykari ham cilindrlik bolegi, qabirgalari sizip shigiladi (13.2-sizilma, a).






    13.2-sizilma.

    1. Detal konturi aniqlap alinadi ham profil kese-kesim ham de kesim orinlanadi (13.2-sizilma, b).

    2. Sizilmalar olshemleri negizinen olshep alinadi. Bul jerde detaldin ni- gizi bolmaganligi ushin olshem siziq- larina onin san mugdarlari qoyilmaydi (13.2-sizilma, d).

    Yamasa usi detal eskizin ush kori- niste sizip, qabirgalarinin oz ara jay- lasiwin ustinen korinisinde A—A kese- kesim arqali suwretlew mumkin. Son- da detaldin tiykari — plitanin formasi da toliq koringen boladi (13.3-sizilma).

    1. Eskiz qanday sizilma?

    2. Eskizler qanday siziladi?

    3. Eskizlerde kesim ham kese-kesimler ne ushin qollaniladi?

    Oqitiwshinin tapsirmasi boyinsha texnikaliq detallardan birinin eskizin sizin.
    Eskizlerde olshemleri qalay qoyiladi?

    1. Sizilgan eskizden olshep.


    2. С


    3. Detaldin negizinen olshep.Detaldin aniq korinisinen olshep.

    4. Qalegeninshe olshep.

    1. §. ESKIZ S^Z^W BOY^NSHA AMELIY SfflM&W hAm TEXNIKAL^Q SUWRET S^Z^W

    Siziw bolmesindegi detallar oqiwshilarga tarqatip shigiladi ham olardin eskizin ham de texnikaliq suwretin oqitiwshi baqlawi astinda oz betinshe orinlaw tapsiriladi.
    13-§ ta detaldin eskizi sizilgan edi (13.2-sizilma, a, b, d). Bul 14-§ da basqa detaldin aldin eskizi siziladi (14.1-sizilma, a, b, keyin texni­kaliq suwretinin kese-kesimi menen siziladi (14.2-sizilma, a, b, c, d).
    Bunda:

    1. Texnikaliq suwret siziw ushin aksonometriya turlerinen biri tanlap alinadi. Bizin misalda frontal dimetriya qol keledi. Sonliqtan, aksonometriya kosherleri sizip alinadi. Astingi ham ustingi sirtlarinin orinlari belgilenip shigiladi (14.2-sizilma, a).

    2. Detaldin gabarit korinisi siziladi (14.2-sizilma, b).

    3. Detaldin elementleri siziladi (14.2-sizilma, c).

    4. Artiqsha siziqlar oshirilip, sizilma tayar etiledi. Bul suwrette tek cilindrlik tesikti korsetiw ushin kese-kesim qollaniladi (14.2-si- zilma, d).









    14.3-sizilma.

    1. Texnikaliq stiwret qalay orinlanadi?

    2. Ne ushin texnikaliq stiwret siziladi?

    Oqitiwshinin korsetpesi boyinsha 14.3- ham 14.4-sizilmalarindagi detallardin birewin A4 formatqa koshirip sizin ham onin texnikaliq stiwretin izometriya yamasa frontal dimetriyada orinlan. Kese-kesimdi jasan.





    - 4-grafikaliq jumis. Detaldin eskizi ham onin texnikaliq suwreti izomet- ' riyaliq yamasa frontal dimetriyada orinlanadi.
    Texnikaliq stiwret nege tiykarlamp siziladi?

    1. Perspektivaga. B. Aksonometriya ttirlerinen birine.

    1. Qalegen. D. Masshtabqa.

    1. §. BAQLAW JUMISI

    2. §. S^Z^LMALARDA SHARTLILIK HAM APIWAY^LAST^R^W

    Standart boyinsha ruqsat etilgen shartlilik ham apiwayilastiriwlar esabinan detaldin korinisleri sanin kemeytiw mumkin. Sizler diametr

    1. kvadrat □ belgilerin usinis etiwdi jaqsi ozlestirip aldiniz. Misali,

    1. sizilma, a da detal ush koriniste berilgen. Oni 16.1-sizilma, b dagiday kesim ham jergilikli kese-kesim ham liska (tegislik — texni­kaliq talapqa muwapiq detaldin qanday da bir boliminde, geometriya­liq kosherine parallel tegislik penen qirqip, tegislik payda etilgen jer. Sizilmada ol jer x penen belgilenedi) shartli belgilerin qollanip, bir koriniste suwretlew mumkin. Tegis detaldin qalinligin «S2» koriniste jazip (16.2-sizilma) qoyiliwi sizge belgili. Bazi detallarda bir qiyli shamadagi elementler kop ushirasadi. Olardan birewinin olshemi qo- yilip, tesikler sanin korsetiw jetkilikli (16.3-sizilma). Bunnan tisqari, tesiklerden birewin sizip, qalganlarinin orinlari korsetiliwi mumkin (16.4-sizilma). Bir qiyli uzinliqtagi detallardin eki ushi tarepleri suwretlenip, en uzin jeri bir-birinen tolqin tarizli jinishke siziq pe­nen ajiratip qoyiladi ham sol jerdin putin uzinliq olshemi korsetiledi (16.5-sizilma). Bunday suwretlewde sizilma masshtabin ozgerttiriw shart emes.









    Download 5,21 Mb.
    1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   39




    Download 5,21 Mb.
    Bosh sahifa
    Aloqalar
        Bosh sahifa
    Dərs
    Mühazirə
    Qaydalar
    Referat
    Xülasə
    Yazı


    I rahmonov, D. Yuldasheva, M. Abdurahmonova

    Download 5,21 Mb.